Lista niskoemisyjnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe

Województwo Małopolskie podjęło się prowadzenia na jasnych i przejrzystych warunkach listy niskoemisyjnych kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (np. kominków, pieców), które wykorzystują paliwa stałe – węgiel lub biomasę. Na liście może znaleźć się każde urządzenie, które posiada badania laboratorium akredytowanego w zakresie zgodności z wymaganiami klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 lub zgodności z wymaganiami rozporządzenia Komisji UE 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. (w przypadku kotłów) lub rozporządzenia Komisji UE 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. (w przypadku ogrzewaczy pomieszczeń).

Dodatkowe warunki, które muszą spełniać urządzenia, które będą umieszczane na liście to:

  • kotły, za wyjątkiem kotłów zgazowujących, muszą być wyposażone w automatyczny podajnik paliwa,
  • kotły nie mogą posiadać rusztu awaryjnego ani elementów umożliwiających jego zamontowanie,
  • urządzenia grzewcze działające z elektrofiltrem nie mogą mieć technicznej możliwości pracy przy wyłączonym elektrofiltrze.

Zgłaszający urządzenia grzewcze na listę powinni przesłać na adres e-mail powietrze@umwm.pl:

  1. skan wypełnionego i podpisanego wniosku o wpis na listę,
  2. wersję elektroniczną lub skan dokumentacji technicznej oraz instrukcji dla instalatorów i użytkowników urządzenia grzewczego,
  3. skan podpisanego dokumentu wydanego przez stosowną jednostkę akredytowaną, zawierający sprawozdanie z badań emisji zanieczyszczeń i sprawności cieplnej lub sezonowej efektywności energetycznej,
  4. jedno zdjęcie lub grafikę przedstawiającą urządzenie grzewcze (jpg lub png, 1200×1200 pikseli)

Weryfikacja zgłaszanych wniosków o wpis na listę będzie prowadzona przez pracowników Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego lub zewnętrznych ekspertów.

Prowadzona lista ma służyć mieszkańcom i pracownikom gmin w prawidłowym doborze urządzeń grzewczych na paliwa stałe, które spełnią wymagania programów dofinansowania oraz gwarantują znaczną redukcję szkodliwej emisji do powietrza.

Regulamin będzie obowiązywał od 1 września 2016 roku i zastąpi obecnie prowadzoną listę zgłaszanych dotychczas kotłów na węgiel i biomasę na stronie powietrze.malopolska.pl/kotly.

Regulamin prowadzenia listy niskoemisyjnych urządzeń grzewczych – obowiązuje od 01.09.2016

Wniosek o wpis na listę niskoemisyjnych urządzeń grzewczych

Ministerstwo Środowiska opracowało Kodeks przeciwdziałania uciążliwości zapachowej, który ma na celu ograniczenie narastającego problemu odorów przy uwzględnieniu istniejącej sytuacji społecznej i ekonomiczno-gospodarczej oraz braków w istniejących dotychczas przepisach prawnych. Jest to zbiór praktyk i działań przyjaznych środowisku, które może przyczynić się on do ograniczenia lub eliminowania uciążliwości zapachowej na różnych etapach inwestycji, zmniejszania negatywnego wpływu na ludzi i środowisko naturalne oraz podniesienia jakości życia.

Kodeks stworzony został na potrzeby administracji centralnej, samorządu wojewódzkiego i lokalnego oraz przedsiębiorców. Zawiera między innymi metody zapobiegania i zmniejszania emisji odorów takie jak: usytuowanie instalacji z dala od zabudowań mieszkalnych, stosowanie barier technicznych np. sadzenie drzew, przegląd stosowanych surowców i materiałów używanych w procesie produkcyjnym czy wykorzystywanie najlepszych dostępnych technik BAT. Istotne są również techniki redukcji i ograniczenia emisji substancji zapachowych, gdzie wykorzystać można takie metody jak: techniki filtracyjne, spalanie, dezodoryzację.

Główne źródła emisji substancji odoroczynnych zostały podzielone na poszczególne sektory: gospodarkę odpadami, gospodarkę wodno-ściekową, rolnictwo oraz przetwórstwo rolno-spożywcze, gdzie przedstawiono sposoby zapobiegania powstawaniu uciążliwości zapachowej. Właściwa lokalizacja, budowa instalacji i ukształtowanie terenu, przestrzeganie procedur eksploatacyjnych, hermetyzacja, maskowanie zapachu to tylko część proponowanych działań.

Projekt Kodeksu przeciwdziałania uciążliwości zapachowej na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska

Już za kilka miesięcy – od 1 kwietnia 2017 roku dostawcy kotłów na paliwa stałe będą zobligowani, by zadbać o ich oznaczenie etykietą efektywności energetycznej. Etykiety będą obowiązywać również dla zestawów zawierających kocioł na paliwo stałe, ogrzewacze dodatkowe, regulatory temperatury i urządzenia słoneczne. Klasy energetyczne będą przypisywane na podstawie współczynnika efektywności energetycznej (EEI) kotła lub zestawu od najgorszej klasy G (EEI poniżej 30) do najlepszej klasy A+++ (EEI co najmniej 150).

Wymagania ekoprojektu

Natomiast od 1 stycznia 2020 roku kotły na paliwa stałe wprowadzane do obrotu i do użytkowania będą musiały spełniać wymogi efektywności energetycznej i emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń określone w przepisach rozporządzenia wykonawczego Komisji UE do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu. Od 1 stycznia 2022 r. podobne wymagania obejmą również miejscowe ogrzewacze pomieszczeń (kominki, piece, kuchenki).

Ocena wpływu regulacji przygotowana przez Komisję Europejską wskazała, że wdrożenie nowych wymogów dla kotłów na paliwa stałe spowoduje w skali Unii Europejskiej oszczędność zużycia energii rzędu 17-22 PJ (petadżul = 1 J * 10¹⁵) w 2040 roku oraz ograniczenie emisji pyłów o 59-78% przy jednoczesnym pobudzeniu wzrostu miejsc pracy w tym sektorze. W przypadku miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń oszczędności zużycia energii wyniosą rzędu 207-313 PJ w 2030 roku a redukcja emisji pyłów o 36-42%.

Już obecnie kocioł grzewczy opalany paliwem stałym z mechanicznym podawaniem paliwa, mający napęd jest “maszyną” w rozumieniu dyrektywy maszynowej 89/392/EEC i podlega ocenie zgodności z zasadniczymi wymaganiami ustalonymi w dyrektywie. Musi zostać przebadany przez niezależną jednostkę badawczą, która posiada akredytację na badania kotłów zgodnie z normą PN EN 303-5:2012.

Lista kotłów

Na stronie powietrze.malopolska.pl/kotly publikowana jest lista kotłów, które spełniają wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 lub wymagania dotyczące ekoprojektu potwierdzone badaniami przeprowadzonymi przez laboratorium akredytowane. Lista ma służyć mieszkańcom w wyborze najbardziej ekologicznych kotłów grzewczych na paliwa stałe oraz władzom gmin w celu identyfikacji urządzeń, które mogą być dofinansowane w ramach dostępnych programów ze środków krajowych i unijnych. Obecnie trwają przygotowania docelowego regulaminu prowadzenia listy, aby ujednolicić prezentowane informacje i precyzyjniej wskazywać spełniane wymagania.

Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego jest strategią, która ma wskazać sposób osiągnięcia stanu zgodności z normami jakości powietrza w Małopolsce. Przyjęty w 2013 r. przez Sejmik Województwa Małopolskiego Program wskazywał, kto jest odpowiedzialny za przekroczenia norm oraz co należy zrobić, aby mieszkańcy Małopolski oddychali zdrowym powietrzem. Główną przyczyną przedostawania się do powietrza znacznej ilości zanieczyszczeń okazały się niskosprawne, przestarzałe urządzenia na paliwa stałe użytkowane w sektorze komunalno-bytowym, ale również duże natężenie transportu wpływające na wysokie poziomy dwutlenku azotu w Krakowie.

Od tego momentu minęły trzy lata, a efekty wdrożonych działań to 22 tysiące wymienionych starych źródeł spalania węgla i inwestycje warte 585 mln zł. Przyniosło to efekt redukcji ponad 350 ton pyłów i 180 kg szkodliwego benzo(a)pirenu. Obecnie opracowywana aktualizacja Programu ochrony powietrza wynikająca z przepisów prawnych ma zweryfikować, na ile cele i działania postawione w poprzednim Programie mają szanse na realizację oraz co można dodatkowo wykonać, aby osiągnąć znaczącą poprawę powietrza. W oparciu o nową diagnozę przyczyn złej jakości powietrza wyznaczona zostanie nowa strategia działania, dzięki której Małopolska będzie funkcjonować w zdrowej atmosferze.

Oczekujemy, że Program będzie współtworzony z mieszkańcami, samorządami i instytucjami mającymi wpływ na kreowanie świadomości ekologicznej. Zachęcamy wszystkich do czynnego udziału w tworzeniu strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce poprzez udział w konsultacjach społecznych oraz przesyłanie swoich propozycji i uwag. Do 29 lipca br. każdy mieszkaniec, organizacja lub instytucja może zgłosić uwagi i wnioski, które będą przeanalizowane w ramach przygotowywanego dokumentu. Zgłoszenia można kierować elektronicznie na adres e-mail: powietrze@umwm.pl lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków.

We wrześniu w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Chrzanowie oraz w Nowym Targu odbędzie się seria spotkań konsultacyjnych, podczas których zaprezentowane zostaną analizy w zakresie proponowanych działań ograniczających emisję zanieczyszczeń w ramach nowego Programu. Opracowany projekt Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w listopadzie 2016 poddany zostanie właściwym konsultacjom społecznym i opiniowaniu przez gminy i powiaty. Również w tym czasie każdy mieszkaniec będzie mógł przedstawić swoje stanowisko, zgłosić uwagi i wnioski do przygotowanego projektu dokumentu.

Na stronie internetowej www.powietrze.malopolska.pl/aktualizacja-pop dostępne będą informacje o bieżącym postępie prac, planowanych spotkaniach konsultacyjnych oraz materiały źródłowe, które są wykorzystywane przy pracach nad aktualizacją Programu.

Zachęcamy do aktywnej współpracy przy aktualizacji strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce.

Komisja Europejska przekazała 22 czerwca Pełnomocnikowi RP przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę przeciwko Polsce w zakresie naruszenia wymagań dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (dyrektywa CAFE – Clean Air for Europe). Polska ma czas do 1 września na przygotowanie odpowiedzi na zarzuty Komisji Europejskiej.

W skardze Komisja wnosi o stwierdzenie, że Polska uchybiła zobowiązaniom powyższej dyrektywy poprzez:

  • przekroczenia od 2007 do 2013 roku dobowych wartości dopuszczalnych dla pyłu PM10 w 35 strefach jakości powietrza (w tym w 9 strefach sytuacja przez te lata nie uległa poprawie),
  • brak przyjęcia odpowiednich działań w programach ochrony powietrza zmierzających do jak najkrótszego okresu występowania przekroczeń wartości dopuszczalnych PM10 w powietrzu,
  • niewłaściwą transpozycję dyrektywy CAFE do polskiego porządku prawnego.

Obowiązek nieprzekraczania rocznych i dziennych wartości dopuszczalnych dla pyłu zawieszonego PM10 wszedł w życie już 1 stycznia 2005 Komisja zaznaczyła, iż zgodnie ze sprawozdaniami przekazywanymi do Komisji Europejskiej sytuacja przekroczeń dziennych wartości dopuszczalnych PM10 w Polsce nie uległa polepszeniu po 2013 roku, w związku z powyższym zdecydowano się na wszczęcie postępowania w sprawie naruszeń dyrektywy CAFE.

Komisja Europejska powołuje się m. in. na wyznaczone w Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego uchwalenie zakazu spalania węgla i innych paliw stałych w celu ogrzewania mieszkań i domów w Krakowie. Uchwała ta została podjęta w 2013 roku, jednakże uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w sierpniu 2014 z powodu braku odpowiedniego umocowania ustawowego. Dopiero nowelizacja ustawy Prawo ochrony środowiska (tzw. ustawa antysmogowa), przyjęta ostatecznie w październiku 2015, umożliwiła samorządom wojewódzkim w całej Polsce wprowadzać zakazy palenia węglem w gminach i ogrzewanie jedynie węglem wysokiej jakości lub nowoczesnymi piecami. Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął 15 stycznia 2016 uchwałę zakazującą stosowania paliw stałych w Krakowie od 1 września 2019. Komisja podkreśla, że jest to jak dotychczas jedyne województwo, które skorzystało z tej możliwości.

Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął uchwałę w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

Uchwała antysmogowa dotyczy obszaru miasta Krakowa i wprowadza całkowity zakaz palenia węglem i drewnem w kotłach, piecach i kominkach od 1 września 2019 roku. Dopuszcza się stosowanie wyłącznie paliw gazowych i lekkiego oleju opałowego.

Zdecydowana większość Krakowian biorących udział w konsultacjach społecznych opowiedziała się za wprowadzeniem restrykcyjnych zapisów uchwały. Uwagi i wnioski zgłosiło prawie 4,8 tys. osób prywatnych oraz organizacji i instytucji, w tym ponad 96% poparło wprowadzenie całkowitego zakazu stosowania paliw stałych w Krakowie.

Kraków stał się pierwszym miastem w Polsce, które objęte zostało takimi przepisami.

W ramach konsultacji społecznych projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, w piątek 27 listopada odbyło się wysłuchanie publiczne dotyczące tego projektu.

Każdy uczestnik spotkania miał możliwość zabrania głosu i wyrażenia swojej opinii, zgłoszenia uwag lub wniosków do projektu uchwały. Głos zabrało blisko 30 osób.

Konsultacje społeczne projektu uchwały trwają do 8 grudnia 2015 r. a treść dokumentu można znaleźć na stronie internetowej: www.malopolska.pl/antysmogowa.

[easy_image_gallery gallery=”194″]

Do 8 grudnia 2015 r. trwają konsultacje społeczne projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

Dokument dostępny jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, pod adresem malopolska.pl/antysmogowa. Uwagi i wnioski do projektu uchwały można składać elektronicznie na adres e-mail: powietrze@umwm.pl lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, 30-017 Kraków, ul. Racławicka 56.

Ponadto w dniu 27 listopada 2015 r. o godzinie 16:00 w Centrum Kongresowym Uniwersytetu Rolniczego, Aleja 29 Listopada 46 w Krakowie odbędzie się publiczne wysłuchanie dotyczące projektu przedmiotowej uchwały.

Projekt nowej uchwały został przyjęty przez Zarząd Województwa Małopolskiego 12 listopada 2015 r., a więc jednocześnie z wejściem w życie nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska, która rozszerzyła zakres podstawy prawnej dla przyjęcia tej uchwały. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 96 ustawy sejmik województwa może, w drodze uchwały, w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi lub na środowisko, wprowadzić ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

Skierowany do oficjalnych konsultacji projekt uchwały uwzględnia uwagi większości mieszkańców biorących udział we wstępnych konsultacjach założeń uchwały. Zdecydowana większość osób wypowiedziała się za wprowadzeniem w Krakowie całkowitego zakazu stosowania paliw stałych do ogrzewania indywidualnych budynków.

Przyjęta 10 września 2015 r. nowelizacja Prawa ochrony środowiska umożliwia wprowadzanie ograniczeń nie tylko w zakresie rodzajów paliw dopuszczonych do stosowania, ale również wymagań w zakresie emisji zanieczyszczeń z instalacji grzewczych. Na tej podstawie przygotowane zostały założenia nowej uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego, która wprowadzi na obszarze Krakowa ograniczenia w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

Propozycja uchwały zakłada dopuszczenie do stosowania w kotłach i ogrzewaczach pomieszczeń (np. piecach, kominkach, kozach) wyłącznie paliw gazowych, lekkiego oleju opałowego oraz biomasy. Stosowanie biomasy będzie możliwe tylko w instalacjach, które spełniają wymagania w zakresie emisji pyłu na poziomie:

  • 40 mg/m³ dla kotłów z automatycznym podawaniem paliwa,
  • 50 mg/m³ dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń z otwartą komorą spalania,
  • 40 mg/m³ dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń z zamkniętą komorą spalania wykorzystujących biomasę inną niż drewno prasowane w formie peletów,
  • 20 mg/m³ dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń z zamkniętą komorą spalania wykorzystujących drewno prasowane w formie peletów.

Wskazany poziom emisji odpowiada wymaganiom rozporządzeń Komisji UE wdrażającym dyrektywę w sprawie ekoprojektu i będą obowiązujące na terenie całej Unii Europejskiej dla kotłów na paliwa stałe wprowadzanych do obrotu i do użytkowania od 2020 r. oraz miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe wprowadzanych do obrotu i do użytkowania od 2022 r.

Jednocześnie zakazane będzie stosowanie kotłów z ręcznym podawaniem paliwa i wyposażonych w ruszt awaryjny, a także instalacji wielopaliwowych, które nie będą spełniały wymagań w zakresie wielkości emisji dla wszystkich rodzajów paliw dopuszczonych do stosowania.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 września 2018 r.

Robocza wersja uchwały została skierowana do dyskusji publicznej. W terminie do 31 października 2015 r. każdy może zgłosić swoje uwagi i wnioski na adres e-mail: powietrze@umwm.pl lub pisemnie na adres: Departament Środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, ul. Racławicka 56, 31-534 Kraków.

Założenia nowej „uchwały antysmogowej” dla Krakowa

Minister Środowiska Maciej Grabowski zaprezentował w trakcie konferencji w Krakowie założenia Krajowego Programu Ochrony Powietrza, który ma być dokumentem strategicznym na szczeblu rządowym podnoszącym rangę problemu zanieczyszczenia powietrza.

Gospodarz spotkania, Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa przedstawił możliwości wsparcia działań w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020, w którym przeznaczono na ten cel łącznie 420 mln euro, w tym 100 mln euro bezpośrednio na likwidację starych kotłów na paliwa stałe.

Dotychczasowe działania samorządu województwa w zakresie ograniczania niskiej emisji podsumował Pan Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego, który podkreślił również znaczenie planowanego projektu zintegrowanego LIFE dla wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

Pan Poseł Tadeusz Arkit zaprezentował założenia projektu zmiany ustawy Prawo ochrony środowiska, który wprowadza dla samorządów instrumenty do walki z zanieczyszczeniem powietrza. Sejmik województwa będzie mógł w drodze uchwały określać nie tylko rodzaje i jakość paliw, ale także normy emisji dla kotłów na paliwa stałe dopuszczonych do stosowania. Natomiast rada miasta otrzyma uprawnienia do wprowadzania stref ograniczonej emisji komunikacyjnej, do których wjazd będzie uzależniony od spełnienia przez pojazdy norm emisji np. Euro 3 lub Euro 4.

W spotkaniu uczestniczyli również: Pani Beata Małecka-Libera, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, Pan Marcin Korolec, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej, Pan Poseł Józef Lassota, Pan Jerzy Miller, Wojewoda Małopolski, Pan Kazimierz Karolczak, Członek Zarządu Województwa Śląskiego oraz Pan Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego.

Zaproszeni przedstawiciele władz rządowych i samorządowych podpisali „Porozumienie na rzecz czystego powietrza” deklarując chęć współpracy dla poprawy jakości powietrza w Polsce.

Konsultacje Krajowego Programu Ochrony Powietrza potrwają do 8 kwietnia 2015 r. Tekst dokumentu dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska.