Inauguracja projektów zintegrowanych LIFE w Europie

W trakcie oficjalnego spotkania w Brukseli, 26 stycznia przedstawione zostało 6 pierwszych projektów zintegrowanych LIFE w Europie. Komisja Europejska wybrała do dofinansowania trzy projekty służące ochronie przyrody na obszarach NATURA 2000 z Włoch, Belgii i Finlandii, dwa projekty służące wdrażaniu planów gospodarowania wodami w dorzeczach w Wielkiej Brytanii i w Niemczech oraz jeden projekt służący poprawie jakości powietrza, którego koordynatorem jest Województwo Małopolskie. W spotkaniu inauguracyjnym prowadzonym przez Dyrektora Generalnego Dyrektoriatu ds. Środowiska Unii Europejskiej Daniela Calleja Crespo, wziął udział Marszałek Województwa Małopolskiego Jacek Krupa.

Projekty zintegrowane LIFE to nowy instrument Unii Europejskiej służący wdrażaniu istotnych strategii poprawy jakości środowiska, które angażują najważniejsze instytucje i partnerów w celu osiągnięcia założonego celu.

Projekt LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” angażuje 45 partnerów, w tym 38 gmin z Małopolski, Krakowa Agencja Poszanowania Energii (KAPE), Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii (ESCO), Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy, Instytut VITO z Belgii, Czeskie Ministerstwo Środowiska, Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny. Koszt projektu wynosi 71 mln zł.

Projekt LIFE – Małopolska w zdrowej atmosferze zakłada:

  • Sieć Eko-doradców w 37 gminach w Małopolsce, którzy będą wspierać wdrażanie Programu ochrony powietrza, będą pozyskiwać środki zewnętrzne na działania ograniczające emisję zanieczyszczeń oraz mobilizować mieszkańców w zakresie włączenia się w te działania,
  • Doradztwo dla mieszkańców Małopolski w zakresie najbardziej efektywnych sposobów ograniczenia emisji i źródeł finansowania, w tym zapobieganie ubóstwu energetycznemu poprzez działania służące oszczędności kosztów energii.
  • Centrum Kompetencji na poziomie regionalnym obejmujące szkolenia i bazę wiedzy dla wszystkich samorządów lokalnych (182 gminy), aby wspomóc gminy w realizacji prowadzonych działań,
  • Wzmocnienie doradztwa i obsługi administracyjnej dla mieszkańców Krakowa
    w zakresie likwidacji starych pieców i kotłów na paliwa stałe, w tym udzielanie pomocy osobom zainteresowanym ubieganiem się o dofinansowanie przedsięwzięć oszczędzających energię,
  • Kampanie informacyjno-edukacyjne na poziomie regionalnym i lokalnym,
  • Narzędzie do wysokorozdzielczego modelowania rozkładu zanieczyszczeń w Krakowie oraz analizę modelowych wariantów wdrożenia działań ograniczających emisje zanieczyszczeń do powietrza na przykładzie Krakowa i Rabki-Zdroju – do wykorzystania przez inne gminy,
  • Międzyregionalną bazę źródeł emisji dla Małopolski, Czech i Słowacji wraz z modelowaniem jakości powietrza.

Komunikat prasowy Komisji Europejskiej

Województwo Małopolskie w imieniu wszystkich 45 partnerów projektu zintegrowanego LIFE zgłosiło do Komisji Europejskiej pełną aplikację na realizację projektu. Przygotowanie wniosku było możliwe dzięki zaangażowaniu i wsparciu ze strony wszystkich partnerów, którzy aktywnie na każdym etapie uczestniczyli w uzgodnieniu zakresu projektu i dostarczeniu niezbędnych informacji.

Całkowita wartość projektu to 16,8 mln euro, w tym wnioskowane dofinansowanie ze środków instrumentu LIFE wynosi 9,9 mln euro. Dodatkowo wsparcie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przewidziano w wysokości 4,8 mln euro oraz ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie 0,9 mln euro.

Zgodnie z przewidywanym harmonogramem do sierpnia br. będzie trwała ocena wniosku przez ekspertów Komisji Europejskiej. W przypadku pozytywnej decyzji o współfinansowaniu projektu, jego realizacja rozpocznie się w październiku 2015 r. i potrwa 8 lat – do grudnia 2023 r.

Podpisanie porozumienia przyszłych partnerów projektu zintegrowanego LIFE było okazją do wypromowania projektu w regionalnych i lokalnych mediach w Małopolsce. Inicjatywa budzi duże zainteresowanie, gdyż umożliwi wykorzystanie dodatkowych środków finansowych na działania związane z poprawą jakości powietrza.

Warto zaznaczyć, że środki z instrumentu finansowego LIFE przyznawane są bezpośrednio przez Komisję Europejską dla najlepszych projektów w Europie. Fundusze te nie mogą być przeznaczone na działania inwestycyjne (np. wymianę kotłów grzewczych), a jedynie na projekty innowacyjne i demonstracyjne, które poprzez działania podnoszące świadomość i budujące potencjał wiedzy, doprowadzą do realizacji głównych celów programu ochrony powietrza.

Projekt zintegrowany LIFE w mediach:

http://krakow.tvp.pl/19610669/walka-o-czyste-powietrze-w-malopolsce

http://www.radiokrakow.pl/wyczyn-i-blamaz/plebiscyt-na-wyczyn-i-blamaz-tygodnia-zaglosuj-30182

http://samorzad.pap.pl/depesze/wiadomosci_centralne/150272/Wietrza-w-regionie–37-malopolskich-gmin-w-programie-walki-o-czyste-powietrze

http://podhaleregion.pl/index.php/wiadomo%C5%9Bci/powiat-nowotarski/12896-zadbaj%C4%85-o-czyste-powietrze

http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3827663,ekodoradcy-pomoga-w-likwidacji-smogu,id,t.html

W środę 11 lutego w Urzędzie Marszałkowskim odbyła się konferencja prezentująca przygotowywany projekt zintegrowany LIFE w zakresie ochrony powietrza w Małopolsce. Konferencja miała charakter debaty naukowej przy udziale przedstawicieli krakowskich uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Rolniczego, Politechniki Krakowskiej oraz Akademii Górniczo-Hutniczej, a także zaproszonych gości międzynarodowych: przedstawicieli Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej, Słowackiego Instytutu Hydrometeorologii (przy Ministerstwie Środowiska Słowacji) oraz instytutu VITO z Belgii, który jest największą organizacją badawczą w Belgii zajmującą się m.in. ochroną powietrza (instytut posiada rekomendację Komisji Europejskiej). Specjaliści z dziedziny ochrony powietrza wysłuchali założeń projektu oraz wzięli udział w dyskusji z przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego i zaproszonymi gośćmi.

W spotkaniu uczestniczył Pan Wojciech Kozak – Wicemarszałek Województwa Małopolskiego, który wysłuchał uwag i wniosków, a także odebrał liczne wyrazy uznania ze strony środowiska naukowego za podjęcie wielozadaniowego projektu w dziedzinie ochrony powietrza, tak ważnego w staraniach o poprawę jakości życia i zdrowia mieszkańców Małopolski.

Celem przygotowywanego projektu zintegrowanego LIFE jest wsparcie wdrożenia Programu ochrony powietrza na szczeblu lokalnym i regionalnym. Projekt zakłada zatrudnienie w 39 gminach w województwie specjalistów w zakresie ochrony powietrza i efektywności energetycznej pełniących funkcję Ekodoradców. Zadaniem Ekodoradców będzie realizacja zadań gmin w zakresie wdrażania lokalnych planów gospodarki niskoemisyjnej, wykorzystanie dostępnych środków zewnętrznych na ochronę powietrza oraz doradztwo dla mieszkańców i ich aktywizacja do korzystania z programów dofinansowania wymiany kotłów grzewczych i prowadzenia termomodernizacji budynków. We współpracy z belgijskim instytutem VITO dla Krakowa przygotowane zostanie narzędzie wysokorozdzielczego modelowania rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza w kanionach ulicznych, które umożliwi ocenę scenariuszy działań w celu ograniczenia emisji pochodzących z transportu. Natomiast we współpracy z partnerami z Czeskiego i Słowackiego Instytutu Hydrometeorologicznego przygotowana zostanie ujednolicona baza emisji zanieczyszczeń dla regionów i przeprowadzone modelowanie stanu jakości powietrza na obszarze Małopolski, Czech i Słowacji.

W grudniu 2014 r. Komisja Europejska pozytywnie oceniła koncepcję projektu przygotowanego przez Województwo Małopolskie i zaprosiła do złożenia pełnej aplikacji. Od 1 stycznia 2015 r. Województwo Małopolskie koordynuje realizację projektu pomocy technicznej LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze – Pomoc techniczna”, w ramach którego przygotowywana jest pełna aplikacja do Komisji Europejskiej na realizację projektu zintegrowanego.

Koncepcja projektu zintegrowanego LIFE dla Małopolski

W ramach prac nad przygotowaniem szczegółowej aplikacji do Komisji Europejskiej na realizację projektu zintegrowanego LIFE, we wtorek 10 lutego w Urzędzie Marszałkowskim odbyło się robocze spotkanie partnerów z instytutu VITO z Belgii, Słowackiego Instytutu Hydrometeorologicznego oraz Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej.

Celem spotkania było ustalenie zakresu wspólnych zadań związanych z przygotowaniem ujednoliconej bazy źródeł emisji dla tych regionów oraz przeprowadzeniem modelowania rozprzestrzeniania zanieczyszczeń na obszarze Małopolski, Czech i Słowacji.

Koncepcja projektu zintegrowanego LIFE dla Małopolski (w jęz. angielskim)

W poniedziałek 9 lutego odbyła się prezentacja możliwości przygotowania dla miasta Krakowa wysokorozdzielczego modelu rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza, który mógłby służyć do oceny efektów różnych scenariuszy działań ograniczających emisję z transportu.

Stijn Janssen, który kieruje zespołem modelowania w instytucie VITO z Belgii, zaprezentował doświadczenia przygotowania modeli tego typu dla innych miast: Antwerpii, Glasgow i Grazu.

Przygotowanie modelu dla Krakowa planowane jest w ramach projektu zintegrowanego LIFE służącego wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.