Konsultacje społeczne projektu Programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego

Rozpoczęły się konsultacje społeczne projektu dokumentu „Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mający na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji”.

Nowy Program ochrony powietrza ma zastąpić dotychczasowy, przyjęty w listopadzie 2014 r. Obecnie konsultowany projekt cechuje szersza niż dotąd warstwa analityczna, przygotowana dzięki unijnemu finansowaniu. Dofinansowanie było możliwe dzięki przystąpieniu województwa śląskiego do koordynowanego przez województwo małopolskie, projektu zintegrowanego LIFE pod nazwą „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Z projektem programu można zapoznać się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego w Katowicach, w Wydziale Ochrony Środowiska przy ul. Reymonta 24 w Katowicach (w godzinach pracy Urzędu) oraz na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Równocześnie z konsultacjami społecznymi trwają rozmowy z organizacjami pozarządowymi i pożytku publicznego, a także z Radą Działalności Pożytku Publicznego Województwa Śląskiego.

W dniu 27 września 2017 roku odbyło się drugie posiedzenie Rady Programowej projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Do zadań Rady należy pełnienie roli doradcy programowego, wspieranie działań towarzyszących realizacji projektu oraz formułowanie propozycji ewentualnych zmian i modyfikacji rozwiązań składających się na system Ekodoradców.

Spotkanie otworzył Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego. Zostały omówione działania zrealizowane w I fazie projektu LIFE w Małopolsce, w szczególności podsumowanie działań Ekodoradców, kampanii regionalnych oraz lokalnych, a także działania informacyjno-edukacyjne i badawcze w zakresie ochrony powietrza, przedstawione przez Tomasza Pietrusiaka, Zastępcę Dyrektora Departamentu Środowiska oraz partnerów projektu LIFE, Krakowski Alarm Smogowy, Krajową Agencję Poszanowania Energii oraz miejską gminę Kraków.

W trakcie spotkania zostały omówione działania zrealizowane w I fazie projektu oraz przedstawiono i przeanalizowano propozycje na II fazę projektu zaplanowane przez poszczególnych partnerów.

Prezentacje

Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze

Działania KAS w projekcie LIFE

Zadania KAPE w ramach I fazy projektu

Projekt zintegrowany LIFE Gmina Miejska Kraków

Komisja Europejska uruchomiła kampanię informacyjną InvestEU, która ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie projektów i zadań finansowanych z funduszy unijnych mających bezpośredni wpływ na wzrost jakości życia mieszkańców państw członkowskich.

W ramach kampanii zostały stworzone materiały informacyjne na temat zasad działania oraz finansowania Unii Europejskiej.

Jednym z wyróżniających się projektów współfinansowanych z funduszy europejskich,  które zostały pokazane w kampanii informacyjnej InvestEU, jest projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.  W ramach projektu zintegrowanego LIFE, stworzono miejsca pracy dla 60 Eko-doradców, którzy pomagają mieszkańcom w wymianie nieefektywnych urządzeń grzewczych i poprawie efektywności energetycznej domów.

Jak działa Unia Europejska?

Jakie są źródła przychodów Unii Europejskiej? Kto decyduje, ile i na co będą wydane unijne pieniądze?

Poprawa jakości powietrza nie jest możliwa bez udziału i zaangażowania społeczeństwa, dlatego kampanie edukacyjne odgrywają kluczową rolę w działaniach związanych z redukcją zanieczyszczeń. Jednym z projektów mającym na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie polityki klimatycznej jest LIFE_WZROST_PL – Wdrażanie Zrównoważonego Rozwoju na podstawie Odpowiedzialnej Społecznie Transformacji, posługujący się także nazwą Energia odNowa.

Projekt ten głosi hasła związane ze zrównoważonym rozwojem i prowadzeniem odpowiedzialnej polityki klimatycznej oraz stanowi kampanię informacyjną na temat zmian klimatycznych, wydajności energetycznej oraz zrównoważonego wykorzystania energii. W ramach projektu stworzony został film dokumentalny „Punkt Krytyczny. Energia odNowa”. Przedstawia on możliwości stosowania zasad zrównoważonego rozwoju w Polsce, szczególnie co do redukcji emisji zanieczyszczeń, a także proponuje rozwiązania mające przeciwdziałać zmianom klimatycznym.

Film dostępny jest na stronie: http://energiaodnowa.pl/pl/

Projekt LIFE_WZROST_PL realizowany jest przez Fundację WWF Polska, a finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach funduszu LIFE, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz współbeneficjentów projektu. Do partnerów projektu należą Instytut Energetyki Odnawialnej, Instytut na rzecz Ekorozwoju oraz Krajowa Agencja Poszanowania Energii.

 

Komisja Europejska uruchomiła kampanię informacyjną InvestEU, która ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie projektów i zadań finansowanych z funduszy unijnych mających bezpośredni wpływ na wzrost jakości życia mieszkańców państw członkowskich.

Kampania informuje o inwestycjach Unii Europejskiej w lokalne projekty, organizowane przez firmy, instytucje czy też przedsiębiorców. Projekty te przyczyniają się do tworzenia nowych miejsc pracy, a co za tym idzie rozwoju gospodarczego regionu w dziedzinach takich jak m.in. edukacja, służba zdrowia, infrastruktura transportowa, energia odnawialna. Środki na realizację projektów przyznawane są w postaci pożyczki, dofinansowania lub ukierunkowanych funduszy.

Kampania InvestEU przedstawia także przykłady zrealizowanych już projektów oraz ich pozytywny wpływ na otoczenie. Wybrane zostały najbardziej efektywne projekty, które mogą być uważane za wzorcowe. Do grona wyróżnionych projektów należy także koordynowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze

Głównym celem projektu LIFE jest poprawa jakości powietrza na terenie województwa małopolskiego. Przy współpracy samorządu województwa oraz gmin, stworzona została sieć eko-doradców, których zadaniem jest zaangażowanie mieszkańców w działania związane z redukcją emisji zanieczyszczeń. Eko-doradcy informują mieszkańców w zakresie zwiększania energooszczędności ich domów oraz wyboru ekologicznych urządzeń grzewczych i sposobu ich finansowania.

Materiały  przygotowane na potrzeby prowadzonych działań dostępne są do wykorzystania pod adresem: www.europa.eu/investeu/content/materials-partners_pl

W dniu 21 września 2017 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego odbyło się szkolenie dla Ekodoradców zatrudnionych w małopolskich gminach w ramach projektu zintegrowanego LIFE pn. „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Szkolenie w zakresie  wsparcia na rozwój infrastruktury produkcji energii ze źródeł odnawialnych w ramach RPO WM 2014-2020 oraz dostępnych środków z Funduszy Europejskich przeprowadził Dawid Przepiórka – pracownik Zespołu ds. Informacji o Funduszach Europejskich UMWM.  Ekodoradcy mogli zapoznać się z informacjami dotyczącymi działania 4.1. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w ramach RPO. Szczegółowo przedstawiono poddziałanie 4.1.1. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY PRODUKCJI ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH.

Podziałanie to dedykowane jest do: jednostek samorządu terytorialnego,  ich związków i stowarzyszeń; administracji rządowej; jednostek naukowych; uczelni; spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych; instytucji kulturowych; podmiotów leczniczych działających w publicznym systemie ochrony zdrowia; organizacji pozarządowych; kościołów i związków wyznaniowych oraz osób prawnych, kościołów i związków wyznaniowych.  Wsparciem zostaną objęte projekty polegające na budowie, rozbudowie oraz przebudowie infrastruktury (w tym zakup niezbędnych urządzeń) mające na celu produkcję energii elektrycznej i/lub cieplnej.

Kluczowe w ramach oceny projektów dotyczących wytwarzania energii z OZE będzie kryterium efektywności kosztowej oraz osiągniętych rezultatów wpisujących się w cele priorytetu inwestycyjnego. Jednym z czynników branych pod uwagę przy wyborze inwestycji do wsparcia będzie koncepcja opłacalności, czyli najlepszego stosunku wielkości środków unijnych przeznaczonych na uzyskanie np. 1MWh energii lub 1MW mocy zainstalowanej wynikających z budowy danej instalacji. Pula środków dostępna w aktualnym naborze wynosi 84 986 000,00 zł. Maksymalny całkowity poziom dofinansowania projektu wynosi 60%, z zastrzeżeniem projektów objętych pomocą publiczną i/lub pomocą de minimis. Minimalny wkład własny Wnioskodawcy wynosi 40% wydatków kwalifikowanych projektu.

Szczegółowe informacje dostępne są na stronie:

www.rpo.malopolska.pl/skorzystaj/nabory/poddzialanie-4-1-1–rozwoj-infrastruktury-produkcji-energii-ze-zrodel-odnawialnych—rpmp-04-01-01-iz-00-12-082-17

W dalszej kolejności odbyło się spotkanie organizacyjne na którym omówiono planowane działania na II fazę projektu oraz najczęściej popełniane błędy podczas wypełniania sprawozdania finansowego.

Materiały szkoleniowe:

Wsparcie na rozwój infrastruktury produkcji energii ze źródeł odnawialnych w ramach RPO WM 2014-2020 oraz dostępnych środkówz Funduszy Europejskich”

Propozycje działań 2 fazy projektu

Najczęściej popełniane błędy w sprawozdaniach finansowych

W ramach prowadzonego do 31 sierpnia 2017 naboru wniosków do drugiej edycji programu Nasze Powietrze, złożono łącznie 22 wnioski, z których 19 spełniło wymagania formalne. Projekty, które uzyskały wynik pozytywny, są w trakcie oceny merytorycznej.

Program „Nasze powietrze” ukierunkowany jest na wspieranie społeczności lokalnych w podejmowaniu działań na rzecz czystego powietrza i jest realizowany na terenie dwóch województw: małopolskiego i śląskiego.

Cele programu obejmują:

  • Podniesienie świadomości wśród członków społeczności lokalnych na terenie województwa małopolskiego i/lub śląskiego na temat zanieczyszczenia powietrza i rozwiązań służących poprawie jakości powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem niskiej emisji;
  • Podniesienie poziomu zaangażowania społeczności lokalnych na terenie województwa małopolskiego i/lub śląskiego w działania na rzecz poprawy jakości powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem niskiej emisji;
  • Rozpowszechnianie informacji na temat przepisów zawartych w uchwałach antysmogowych dla województw małopolskiego i/lub śląskiego;
  • Rozwój ruchów i inicjatyw społecznych działających na rzecz poprawy jakości powietrza w województwie małopolskim i/lub śląskim.

Program grantowy „Nasze Powietrze” realizowany jest przez stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy w ramach działania E.2 „Lokalne działania informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony powietrza” projektu zintegrowanego „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu Unii Europejskiej LIFE.

Od 2014 roku funkcjonuje nowy mechanizm postępowań kompensacyjnych w przypadku wydawania pozwoleń na emisję gazów lub pyłów do powietrza i pozwoleń zintegrowanych. Umożliwia on ograniczenie emisji pochodzącej z domowych instalacji grzewczych, dzięki czemu angażuje zarówno przedsiębiorstwa, jak i mieszkańców danego obszaru w działania związane z poprawą jakości powietrza.

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, postępowanie kompensacyjne przeprowadzane jest w przypadku nowo budowanych lub rozbudowywanych instalacji wprowadzających gazy lub pyły do powietrza, znajdujących się na obszarach, na których zanotowano przekroczenia norm jakości powietrza. Aby uzyskać pozwolenia na emisję, prowadzący instalację zobowiązany jest do redukcji na tym samym obszarze o 30% więcej zanieczyszczeń, jakie zamierza emitować do powietrza. Oznacza to konieczność likwidacji lub ograniczenia innego źródła emisji zlokalizowanego na terenie tej samej lub w wyjątkowych sytuacjach sąsiedniej gminy.

Na terenie województwa małopolskiego wydano już pierwsze pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza w ramach mechanizmu kompensacji z wykorzystaniem domowych instalacji grzewczych. Pierwsze postępowanie kompensacyjne przeprowadzone zostało na terenie miasta Oświęcim. Starosta Oświęcimski wydał taką decyzję dla spółki Alupol Films. Spółka ta dokonała redukcji ilości emitowanego do powietrza pyłu o około 14 kg w skali roku poprzez likwidację pieców kaflowych użytkowanych przez mieszkańców Oświęcimia oraz podłączenie lokalu mieszkaniowego do miejskiej sieci ciepłowniczej. Kolejną decyzję o przeprowadzeniu postępowania kompensacyjnego wydał Starosta Krakowski dla spółki SKANSKA, która zobowiązana została do redukcji ilości pyłu emitowanego do powietrza przez mieszkańców Skawiny o ponad 150 kg w skali roku.

Wykorzystywanie mechanizmu kompensacji w wydawaniu pozwoleń emisyjnych stanowi efektywne rozwiązanie dla terenów rozwijających się i może stanowić wzorzec dla innych gmin i przedsiębiorstw. Umożliwia ono rozwój gospodarczy regionu przy jednoczesnym ograniczaniu niskiej emisji, która jest główną przyczyną złej jakości powietrza w sezonie zimowym.

Przyjęte zostały krajowe przepisy, które wprowadzają wymagania w zakresie emisji zanieczyszczeń z kotłów na paliwa stałe o mocy cieplnej do 500 kW. Opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe określające parametry emisji dla kotłów wprowadzanych do obrotu i użytkowania. Dotyczy więc ono zarówno urządzeń dopuszczonych do sprzedaży jak również na etapie podłączania do systemu centralnego ogrzewania.

Parametry emisji zanieczyszczeń do powietrza określone w rozporządzeniu odpowiadają wymaganiom klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012:

Graniczne wartości emisji
(mg/m³ przy 10% O2)
COOGCPył
Kotły z ręcznymzasilaniem paliwem
7003060
Kotły z automatycznym zasilaniem paliwem5002040

Jednocześnie jednak zastosowano kilka wyłączeń np. dla kotłów służących tylko do wytwarzania ciepłej wody użytkowej i kotłów na biomasę niedrzewną. Rozporządzenie zakazuje stosowania w konstrukcji kotła rusztu awaryjnego.

Rozporządzenie wchodzi w życie 1 października 2017 r. Przepisy rozporządzenia do kotłów wyprodukowanych, ale niewprowadzonych do obrotu i użytkowania przed jego wejściem w życie będą obowiązywały od 1 lipca 2018 r.

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe