Mobility Week w Bochni

16-22 września w Bochni odbył się szereg wydarzeń jakie przygotowane zostały w ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu 2018 (Mobility Week).

Obchodzony od 2002 r. we wrześniu ETZT jest zachętą skierowaną do mieszkańców, aby zmienili swoje przyzwyczajenia i zaczęli korzystać z alternatywnych, ekologicznych środków transportu.

Przez ostatni tydzień osoby, które dotarły na rowerach do wybranych miejsc mogły napić się pysznej kawy, a miłośnicy gier mogli wziąć udział w grze terenowej opartej o aplikację Pokémon Go i zdobyć nagrody za wytrwałość, które wręczył im na rynku Stefan Kolawiński – Burmistrz Bochni.

Zajęcia w szkole

W Publicznej Szkole Podstawowej nr 7 w Bochni  odbyły się zajęcia poświęcone ochronie powietrza poprzez korzystanie z ekologicznych środków transportu. W zajęciach z Ekodoradcą Urzędu Miasta Bochnia uczestniczyło 42 uczniów klas III. Spotkanie było okazją do poszerzenia wiedzy w zakresie ochrony powietrza oraz jego wpływu na nasze zdrowie i codzienne samopoczucie. Ekodoradca zachęcał najmłodszych, by mądrze i świadomie wybierali takie formy transportu, które są najbardziej ekologiczne i niskoemisyjne.

Strefa wypoczynku na zamkniętej ulicy

21-22 września plac św. Kingi zamienił się w strefę aktywności i wypoczynku. Mieszkańcy mogli przekonać się jak może wyglądać ulica miejska bez ruchu samochodowego. Na wyłączonym z ruchu odcinku ustawione zostały „zielone zaułki” wyposażone w żywe rośliny, leżaki i ławki oraz specjalną wykładzinę, przypominającą trawnik. Miejsce to umożliwiło przechodniom chwilę relaksu i odpoczynku. W tym czasie odbywały się też zajęcia dla wszystkich mieszkańców Bochni.

Warsztaty ekologiczne

Na zamkniętej dla ruchu ulicy odbyły się warsztaty ekologiczne z ekodoradcą dla uczniów szkół średnich. W warsztatach wzięły udział dwie grupy uczniów. Pierwsza z nich to grupa 8 uczniów klasy II Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łapanowie, druga to grupa 14 uczniów klas II Zespołu Szkół nr 2 im. Stanisława Konarskiego w Bochni. W pierwszej części warsztatów odbyła się rozmowa na temat źródeł zanieczyszczenia powietrza, niskiej emisji oraz odnawialnych źródeł energii. Zostały omówione poszczególne źródła energii odnawialnej oraz instalacje służące do ich wykorzystania tj. kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, wiatraki, instalacje geotermalne. W drugiej części warsztatów uczniowie zajęli się opracowaniem rozwiązań komunikacyjnych dla Bochni oraz możliwości wykorzystania OZE . Na zakończenie zajęć Naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju Miasta Tomasz Ryncarz przedstawił założenia tegorocznej edycji ETZT oraz omówił korzyści wynikające z korzystania z komunikacji zbiorowej, grupowych przejazdów czy poruszania się po mieście rowerem.

Finał Mobility Week na rynku

W przypadający w sobotę 22 września Światowy Dzień Bez Samochodu komunikacja miejska BZK kursowała za darmo. Również w ten dzień na Rynku zainstalowane zostało miasteczko ruchu rowerowego, a w tzw. OZE Busie można było uzyskać informacje o ekologicznych sposobach ogrzewania domów.

[easy_image_gallery gallery=”870″]

Przeprowadzone badania miały na celu sprawdzenie i pokazanie w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz wpływa na jakość powietrza wewnątrz budynków. Dane zbierano w 11 lokalizacjach w Krakowie i wokół niego. Pomiary prowadzono w każdej z nich w czasie od 4 do 14 dni. Uzyskane wyniki pokazują, że w czasie epizodów smogowych w zamkniętych pomieszczeniach jest na ogół lepiej niż na zewnątrz, ale stężenia i tak znacząco przekraczają poziom bezpieczny dla zdrowia. Wyjątkiem są te budynki, gdzie korzysta się z kominków. Tam stężenia zanieczyszczeń wewnątrz pomieszczeń bywają wyższe niż na otwartej przestrzeni.

Stężenia wewnątrz były niższe

Jedną z lokalizacji, w których badano jakość powietrza była ul. Felicjanek w Krakowie. Tam czujniki ustawiono wewnątrz lokalu biurowego oraz na przynależącym do niego balkonie. W czasie trwania całego pomiaru stężenia wewnątrz były średnio niższe o 47 proc. niż na zewnątrz.

Przykładowe różnice – reprezentatywne dla zarejestrowanych w czasie pomiaru – ilustruje poniższa grafika.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Badania prowadzono także w znanej z problemów z powietrzem małopolskiej Skale. Tutaj współczynnik redukcji był bardzo wysoki i średnio wyniósł 68 proc. Specyficzne warunki w miejscowości, gdzie chwilowe stężenia zanieczyszczeń w powietrzu potrafią przekraczać 1000 ug/m³ pozwoliły zaobserwować, że w takich sytuacjach pozostawanie wewnątrz budynku pozwala uniknąć oddychania aż tak krytycznie zanieczyszczonym powietrzem. Warto też zwrócić uwagę, że nie zapewnia ochrony przed smogiem jako takim, ponieważ stężenia w domu wciąż potrafią kilkukrotnie przekraczać dopuszczalne normy oraz osiągać poziom, który w wielu krajach powoduje ogłoszenie alarmu smogowego.

Grafika #2 przedstawia jeden z zarejestrowanych smogowych peaków.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Grafika #3 średnią dobową z 25.01.2017 r.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Pomiary w budynku wyposażonym w kominek

Nie były to najwyższe stężenia zarejestrowane w czasie pomiaru – najwyższa średnia dobowa wewnątrz wyniosła 139 ug pyłu PM10 na m³ powietrza. W budynku używano kominka, jednak inaczej niż w kolejnym z miejsc, nie zarejestrowano dużego wpływu jego użytkowania na jakość powietrza. W Zarzycach Wielkich pomiary także prowadzono w budynku wyposażonym w kominek, ale użytkowano go inaczej niż w Skale – był rozpalany głównie w godzinach wieczornych, co pozwoliło zaobserwować gwałtowne zmiany, które temu towarzyszyły. Godzinne stężenia wewnątrz potrafiły znacząco przekraczać 400 ug/m³ pyłu PM10, choć na zewnątrz w tym czasie jakość powietrza mieściła się w normie.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Interesująca jest obserwacja poczyniona na ulicy Wierzyńskiego w Krakowie, gdzie można było sprawdzić, jak na stan powietrza w czasie epizodów smogowych wpływa wietrzenie mieszkania. Po otwarciu drzwi balkonowych poziom zanieczyszczeń wewnątrz i na zewnątrz wyrównywał się. Udało się tam także zaobserwować pozytywny wpływ wentylacji mechanicznej na stan powietrza wewnątrz budynku.

Redukcja PM10 wewnątrz pomieszczeń

Współczynnik redukcji zawartości pyłu PM10 w powietrzu
Lokalizacja Redukcja PM10 wewnątrz pomieszczeń
Kraków – ul. Kazimierza Wierzyńskiego 70%
Zarzyce Wielkie 44%
Jaroszowiec 32%
Kraków – ul. Felicjanek 47%
Skała 68%
Kraków – ul. Strzelców 61%
Wadowice – lokalizacja 1 56%
Wadowice – lokalizacja 2 59%
Kościelisko – lokalizacja 1 42%
Kościelisko – lokalizacja 2a 22%
Kościelisko – lokalizacja 2b 38%
Balice 53%

 

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzić można, że stężenia pyłu zawieszonego wewnątrz budynków pochodzące z przedostawania się pyłu z zewnątrz są średnio o 50% niższe aniżeli stężenia na zewnątrz. Wartość redukcji stężeń zależy bardzo silnie od kondycji budynku oraz rodzaju wentylacji. Można przyjąć, iż wietrzenie pomieszczeń ma pozytywny wpływ na poprawę jakości powietrza wewnątrz tylko w przypadkach, gdy stężenia na zewnątrz uległy gwałtownemu spadkowi i są znacząco niższe niż stężenia pyłów w pomieszczeniach.

Autorami raportu są dr inż. Jakub Bartyzel i inż. Katarzyna Smoleń z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH.

Badania były realizowane w ramach działania C.2 „Centrum kompetencji” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu LIFE Unii Europejskiej.

Rozpoczęły się konsultacje społeczne projektu dokumentu „Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mający na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji”.

Nowy Program ochrony powietrza ma zastąpić dotychczasowy, przyjęty w listopadzie 2014 r. Obecnie konsultowany projekt cechuje szersza niż dotąd warstwa analityczna, przygotowana dzięki unijnemu finansowaniu. Dofinansowanie było możliwe dzięki przystąpieniu województwa śląskiego do koordynowanego przez województwo małopolskie, projektu zintegrowanego LIFE pod nazwą „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Z projektem programu można zapoznać się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego w Katowicach, w Wydziale Ochrony Środowiska przy ul. Reymonta 24 w Katowicach (w godzinach pracy Urzędu) oraz na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Równocześnie z konsultacjami społecznymi trwają rozmowy z organizacjami pozarządowymi i pożytku publicznego, a także z Radą Działalności Pożytku Publicznego Województwa Śląskiego.

Do 30 listopada 2016 r. potrwają konsultacje społeczne projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

Przedmiotem dokumentu są długoterminowe działania naprawcze, plan działań krótkoterminowych oraz uszczegółowienie zagadnień związanych z inwentaryzacją źródeł emisji, analizą jakości powietrza i opisem uwarunkowań ekonomicznych, ekologicznych i lokalnych wybranych kierunków działań naprawczych.

Projekt Programu dostępny jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w dziale Konsultacje Projektów oraz pod adresem powietrze.malopolska.pl/aktualizacja-pop/

Uwagi i wnioski do projektu dokumentu kierować można elektronicznie na adres e-mail: powietrze@umwm.pl lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków.

Organem właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków jest Zarząd Województwa Małopolskiego.

Ponadto, w ramach konsultacji społecznych 23 listopada 2016 r. o godz. 16:00 w siedzibie Muzeum Lotnictwa Polskiego, przy al. Jana Pawła II 39 w Krakowie odbędzie się otwarte spotkanie konsultacyjne dla wszystkich zainteresowanych osób.

Projekt Programu zostanie przedłożony Sejmikowi Województwa Małopolskiego do końca stycznia 2017 roku.

Pierwsze spotkania prezentujące założenia aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego odbyły się w Krakowie (14.09) dla gmin z Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego i w Tarnowie (15.09) dla gmin subregionu tarnowskiego. Przedstawiciele władz gmin, organizacji, przedsiębiorstw oraz mieszkańcy poznali analizy obecnej jakości powietrza w Małopolsce, planowane główne działania naprawcze oraz sposób ich wdrażania. Główne obowiązki wdrażania działań ograniczających emisje do powietrza spoczywają na władzach samorządowych. W trakcie dyskusji uczestnicy przedstawili swoje sugestie i postulaty odnośnie wdrażania Programu oraz podkreślali duże znaczenie świadomości mieszkańców co do wpływu zanieczyszczenia powietrza na ich własne zdrowie.

Uwagi i postulaty dotyczące aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego można przekazywać do 30 września na adres powietrze@umwm.pl.

Kolejne spotkania odbędą się w Krakowie (19.09), Nowym Sączu (20.09), Chrzanowie (21.09) oraz Nowym Targu (22.09).

Prezentacja założeń Programu ochrony powietrza KOM 14/09/2016

Prezentacja założeń Programu ochrony powietrza Tarnów 15/09/2016

Zebrane zostały wnioski mieszkańców, organizacji pozarządowych i władz gmin, które powinny zostać uwzględnione w pracach nad aktualizacją Programu ochrony powietrza. W wyznaczonym okresie od 22 czerwca do 29 lipca wpłynęły wnioski od łącznie 52 instytucji, w tym 35 od władz gmin, 13 od organizacji oraz 4 od osób prywatnych.

Zgłoszone uwagi w dużej części dotyczyły konieczności wyznaczenia w Programie ochrony powietrza potrzeby przygotowania i przyjęcia uchwały antysmogowej określającej parametry emisyjne dla kotłów małej mocy na terenie całego województwa małopolskiego. Pojawiły się komentarze dotyczące braku skutecznych instrumentów prawnych, które pozwoliłyby wymóc na mieszkańcach wymianę niskosprawnych instalacji grzewczych, a także wskazujące na problem braku środków finansowych na podjęcie tego przedsięwzięcia. Uwagi odnosiły się również do zjawiska nielegalnego spalania odpadów w domowych instalacjach grzewczych, które nadal powszechnie obserwowane jest na terenie całego województwa. Związane jest to z niedostateczną kontrolą lub jej brakiem w niektórych gminach, co wynika z nieznajomości przepisów lub trudności kadrowych.

Część gmin, dla których w poprzednim Programie z 2013 r. nie wyznaczono obowiązku wymiany starych kotłów, zwróciły się z prośbą o ich uwzględnienie w zaktualizowanym dokumencie i zadeklarowały podjęcie działań w zakresie likwidacji niskiej emisji. Natomiast niektóre z gmin, dla których obecny Program wyznaczał zadania w zakresie zmniejszenia emisji do powietrza, wnioskowało o ograniczenie skali wyznaczonych obowiązków.

We dniach 12-22 września odbędą się spotkania konsultacyjne w poszczególnych regionach województwa w celu zaprezentowania założeń nowego Programu. Prace nad przygotowaniem projektu zaktualizowanego Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego potrwają do października br. W listopadzie odbędą się oficjalne konsultacje społeczne i proces opiniowania dokumentu przez władze gmin i powiatów. Przedstawienie uchwały Sejmikowi Województwa Małopolskiego planowane jest w styczniu 2017 roku.

Zestawienie zgłoszonych wniosków do aktualizacji Programu ochrony powietrza

Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego jest strategią, która ma wskazać sposób osiągnięcia stanu zgodności z normami jakości powietrza w Małopolsce. Przyjęty w 2013 r. przez Sejmik Województwa Małopolskiego Program wskazywał, kto jest odpowiedzialny za przekroczenia norm oraz co należy zrobić, aby mieszkańcy Małopolski oddychali zdrowym powietrzem. Główną przyczyną przedostawania się do powietrza znacznej ilości zanieczyszczeń okazały się niskosprawne, przestarzałe urządzenia na paliwa stałe użytkowane w sektorze komunalno-bytowym, ale również duże natężenie transportu wpływające na wysokie poziomy dwutlenku azotu w Krakowie.

Od tego momentu minęły trzy lata, a efekty wdrożonych działań to 22 tysiące wymienionych starych źródeł spalania węgla i inwestycje warte 585 mln zł. Przyniosło to efekt redukcji ponad 350 ton pyłów i 180 kg szkodliwego benzo(a)pirenu. Obecnie opracowywana aktualizacja Programu ochrony powietrza wynikająca z przepisów prawnych ma zweryfikować, na ile cele i działania postawione w poprzednim Programie mają szanse na realizację oraz co można dodatkowo wykonać, aby osiągnąć znaczącą poprawę powietrza. W oparciu o nową diagnozę przyczyn złej jakości powietrza wyznaczona zostanie nowa strategia działania, dzięki której Małopolska będzie funkcjonować w zdrowej atmosferze.

Oczekujemy, że Program będzie współtworzony z mieszkańcami, samorządami i instytucjami mającymi wpływ na kreowanie świadomości ekologicznej. Zachęcamy wszystkich do czynnego udziału w tworzeniu strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce poprzez udział w konsultacjach społecznych oraz przesyłanie swoich propozycji i uwag. Do 29 lipca br. każdy mieszkaniec, organizacja lub instytucja może zgłosić uwagi i wnioski, które będą przeanalizowane w ramach przygotowywanego dokumentu. Zgłoszenia można kierować elektronicznie na adres e-mail: powietrze@umwm.pl lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków.

We wrześniu w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Chrzanowie oraz w Nowym Targu odbędzie się seria spotkań konsultacyjnych, podczas których zaprezentowane zostaną analizy w zakresie proponowanych działań ograniczających emisję zanieczyszczeń w ramach nowego Programu. Opracowany projekt Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w listopadzie 2016 poddany zostanie właściwym konsultacjom społecznym i opiniowaniu przez gminy i powiaty. Również w tym czasie każdy mieszkaniec będzie mógł przedstawić swoje stanowisko, zgłosić uwagi i wnioski do przygotowanego projektu dokumentu.

Na stronie internetowej www.powietrze.malopolska.pl/aktualizacja-pop dostępne będą informacje o bieżącym postępie prac, planowanych spotkaniach konsultacyjnych oraz materiały źródłowe, które są wykorzystywane przy pracach nad aktualizacją Programu.

Zachęcamy do aktywnej współpracy przy aktualizacji strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce.

TVP Kraków przygotowała na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego kolejną serię odcinków z cyklu „Małopolska w zdrowej atmosferze”. Jest to kontynuacja emisji programu mającego na celu promocję działań podejmowanych przez jednostki samorządu ograniczające zanieczyszczenie powietrza w Małopolsce.

Zapraszamy do obejrzenia!

Małopolska  w zdrowej atmosferze – część 4 (odc. dotyczący emisji komunikacyjnej)

Małopolska  w zdrowej atmosferze – część 5 (odc. dotyczący termomodernizacji)

Małopolska  w zdrowej atmosferze – część 6 (odc. dotyczący niskiej emisji)

Program powstał  ze środków finansowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki  Wodnej w Krakowie.

W akcji bezpłatnego badania emisji spalin wzięło udział kilkudziesięciu kierowców. Każdy Właściciel pojazdu otrzymał wydruk z wynikami badań oraz wskazówki jak obniżyć emisję spalin. Specjaliści Instytutu Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Politechniki Krakowskiej bardzo chętnie odpowiadali na pytania zadawane przez uczestników  m.in. w zakresie usuwania filtrów DPF, katalizatorów, zwiększenia mocy silnika a jego wpływu na emisję spalin do powietrza.

Pojawiła się wola kontynuacji tego typu akcji w przyszłości.

Badanie prowadzone było w związku z trwającym w dniach od 16 do 22 września Europejskim Tygodniem Zrównoważonego Transportu.

Wydarzenie przeprowadzono wspólnie z Politechniką Krakowską, Radiem Kraków przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.

 

W związku z trwającym w dniach od 16 do 22 września Europejskim Tygodniem Zrównoważonego Transportu, Departament Środowiska wspólnie z Politechniką Krakowską oraz Radiem Kraków dzięki wsparciu finansowemu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie organizuje 19 września br. (najbliższa sobota) w godzinach 10:00–14:00 akcję dobrowolnego badania emisji spalin z samochodów.

Z bezpłatnego badania emisji spalin będą mogli skorzystać właściciele samochodów z silnikiem diesla oraz silnikiem benzynowym. Każdy uczestnik, który podda się badaniu otrzyma wydruk zawierający test emisji spalin. Otrzymany wynik będzie można porównać z normą dla badanej substancji.

Pomiar prowadzony będzie na terenie Instytutu Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Politechniki Krakowskiej przy al. Jana Pawła II 37.

Dla pierwszych 10 osób, które wezmą udział w badaniu Województwo Małopolskie przewidziało upominki.