Promocja projektu LIFE IP Małopolska w Budapeszcie

Na zaproszenie węgierskiego Ministerstwa Rolnictwa, przedstawiciele Województwa Małopolskiego uczestniczyli 19 maja 2016 w konferencji zorganizowanej w Budapeszcie na temat projektów zintegrowanych LIFE. Celem spotkania było przedstawienie doświadczeń Małopolski oraz niemieckiego regionu Hesja w skutecznym ubieganiu się o środki z programu LIFE.

W konferencji uczestniczyli przedstawiciele węgierskiego Ministerstwa Rolnictwa na czele z Podsekretarzem Stanu ds. Środowiska, dr Andrásem Ráczem, ale również Ministerstwa Rozwoju, agencji rządowych oraz regionów i organizacji, które są potencjalnymi beneficjentami projektów zintegrowanych LIFE w zakresie ochrony powietrza i gospodarki wodnej. Ze strony Województwa Małopolskiego doświadczenia w przygotowaniu wniosku do programu LIFE zaprezentował Tomasz Pietrusiak, Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego.

Uczestnicy spotkania wyrazili chęć współpracy i wymiany doświadczeń przy opracowywaniu i wdrażaniu programów ochrony powietrza oraz przygotowywania projektów do programu LIFE.

Aż 59 gmin z Małopolski oraz jeden związek gmin zadeklarowały udział w roli partnerów projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Ze względu na wycofanie się Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z dotowania realizacji projektu LIFE w Małopolsce, partnerzy stanęli przed koniecznością zwiększenia własnego udziału finansowego w budżecie projektu. W tej sytuacji 10 gmin i Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii ESCO Sp. z o.o. z Krakowa zmuszone były zrezygnować z udziału w jego realizacji.

Jednocześnie jednak aż 31 nowych gmin zadeklarowało chęć dołączenia do projektu i udziału w głównych działaniach mających na celu poprawę jakości powietrza w Małopolsce.

Realizacja projektu zintegrowanego LIFE będzie uzależniona od wyniku negocjacji z Komisją Europejską, która musi wyrazić zgodę na zmianę partnerów projektu.

Partnerzy projektu LIFE IP MAŁOPOLSKA:

Według nieoficjalnych informacji w piątek 19 lutego, rada nadzorcza Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej odmówiła współfinansowania projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, realizowanego przez Województwo Małopolskie wraz z 44 partnerami. Dotacja Funduszu do projektu miała wynieść ponad 20 mln zł.

Województwo Małopolskie będzie walczyć o realizację projektu LIFE mimo braku dofinansowania z NFOŚiGW. Część brakujących kosztów pokryją partnerzy, którzy zadeklarowali swój udział w LIFE i zwiększenie udziału finansowego. Obecnie 28 partnerów (w tym 22 gminy) potwierdziło udział w projekcie a 17 partnerów (w tym 16 gmin) wycofało się. W tej sytuacji Marszałek województwa, ze względu na duże zainteresowanie dołączeniem do LIFE ze strony innych gmin, zwrócił się z propozycją przystąpienia do projektu na nowych warunkach do wszystkich pozostałych gmin w Małopolsce.

Dla nowego instrumentu Komisji Europejskiej – projektów zintegrowanych LIFE NFOŚiGW w 2014 r. przygotował program priorytetowy, w ramach którego zakładał współfinansowanie potencjalnych polskich projektów w formie dotacji do 30%. Te obowiązujące zasady były podstawą do skonstruowania budżetu projektu LIFE w Małopolsce. NFOŚiGW po szczegółowej ocenie i analizie małopolskiego projektu zadeklarował współfinansowanie w wysokości 20 mln zł już w kwietniu 2015 r. Pozytywną decyzję o dofinansowaniu podjął również zarząd NFOŚiGW w grudniu 2015 r, jednak wymagała ona potwierdzenia ze strony rady nadzorczej.

Współfinansowanie ze strony NFOŚiGW zapewniało pełny budżet projektu i było niezbędnym elementem wniosku złożonego przez Województwo Małopolskie do Komisji Europejskiej. Małopolski projekt LIFE został oceniony jako najlepszy spośród 39 zgłoszonych z całej Unii Europejskiej i jako jeden z 6 został wybrany do dofinansowania przez Komisję Europejską. Okazuje się jednak, że obecnie nie zyskał zrozumienia w krajowej instytucji, której celem jest finansowanie działań w zakresie ochrony środowiska.

Władze gmin uczestniczących w roli partnerów projektu zintegrowanego LIFE spotkały się z Marszałkiem Województwa Małopolskiego Jackiem Krupą, aby omówić bieżącą sytuację z finansowaniem projektu. Uzgodniono, że w ciągu dwóch tygodni podjęte zostaną decyzje co do kontynuacji realizacji projektu.

Projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” został we wrześniu 2015 r. wybrany przez Komisję Europejską jako najlepszy projekt w Europie i uzyskał dofinansowanie ze środków programu LIFE w wysokości 10 mln Euro. Jego celem jest wsparcie gmin w Małopolsce w realizacji zadań z zakresu ochrony powietrza. Realizacja projektu jest jednak opóźniona i niepewna ze względu na oczekiwanie na decyzję Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o współfinansowaniu projektu.

W trakcie oficjalnego spotkania w Brukseli, 26 stycznia przedstawione zostało 6 pierwszych projektów zintegrowanych LIFE w Europie. Komisja Europejska wybrała do dofinansowania trzy projekty służące ochronie przyrody na obszarach NATURA 2000 z Włoch, Belgii i Finlandii, dwa projekty służące wdrażaniu planów gospodarowania wodami w dorzeczach w Wielkiej Brytanii i w Niemczech oraz jeden projekt służący poprawie jakości powietrza, którego koordynatorem jest Województwo Małopolskie. W spotkaniu inauguracyjnym prowadzonym przez Dyrektora Generalnego Dyrektoriatu ds. Środowiska Unii Europejskiej Daniela Calleja Crespo, wziął udział Marszałek Województwa Małopolskiego Jacek Krupa.

Projekty zintegrowane LIFE to nowy instrument Unii Europejskiej służący wdrażaniu istotnych strategii poprawy jakości środowiska, które angażują najważniejsze instytucje i partnerów w celu osiągnięcia założonego celu.

Projekt LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” angażuje 45 partnerów, w tym 38 gmin z Małopolski, Krakowa Agencja Poszanowania Energii (KAPE), Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii (ESCO), Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy, Instytut VITO z Belgii, Czeskie Ministerstwo Środowiska, Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny. Koszt projektu wynosi 71 mln zł.

Projekt LIFE – Małopolska w zdrowej atmosferze zakłada:

• Sieć Eko-doradców w 37 gminach w Małopolsce, którzy będą wspierać wdrażanie Programu ochrony powietrza, będą pozyskiwać środki zewnętrzne na działania ograniczające emisję zanieczyszczeń oraz mobilizować mieszkańców w zakresie włączenia się w te działania,
• Doradztwo dla mieszkańców Małopolski w zakresie najbardziej efektywnych sposobów ograniczenia emisji i źródeł finansowania, w tym zapobieganie ubóstwu energetycznemu poprzez działania służące oszczędności kosztów energii.
• Centrum Kompetencji na poziomie regionalnym obejmujące szkolenia i bazę wiedzy dla wszystkich samorządów lokalnych (182 gminy), aby wspomóc gminy w realizacji prowadzonych działań,
• Wzmocnienie doradztwa i obsługi administracyjnej dla mieszkańców Krakowa
  w zakresie likwidacji starych pieców i kotłów na paliwa stałe, w tym udzielanie pomocy osobom zainteresowanym ubieganiem się o dofinansowanie przedsięwzięć oszczędzających energię,
• Kampanie informacyjno-edukacyjne na poziomie regionalnym i lokalnym,
• Narzędzie do wysokorozdzielczego modelowania rozkładu zanieczyszczeń w Krakowie oraz analizę modelowych wariantów wdrożenia działań ograniczających emisje zanieczyszczeń do powietrza na przykładzie Krakowa i Rabki-Zdroju – do wykorzystania przez inne gminy,
• Międzyregionalną bazę źródeł emisji dla Małopolski, Czech i Słowacji wraz z modelowaniem jakości powietrza.

Komunikat prasowy Komisji Europejskiej

Województwo Małopolskie w imieniu wszystkich 45 partnerów projektu zintegrowanego LIFE zgłosiło do Komisji Europejskiej pełną aplikację na realizację projektu. Przygotowanie wniosku było możliwe dzięki zaangażowaniu i wsparciu ze strony wszystkich partnerów, którzy aktywnie na każdym etapie uczestniczyli w uzgodnieniu zakresu projektu i dostarczeniu niezbędnych informacji.

Całkowita wartość projektu to 16,8 mln euro, w tym wnioskowane dofinansowanie ze środków instrumentu LIFE wynosi 9,9 mln euro. Dodatkowo wsparcie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przewidziano w wysokości 4,8 mln euro oraz ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie 0,9 mln euro.

Zgodnie z przewidywanym harmonogramem do sierpnia br. będzie trwała ocena wniosku przez ekspertów Komisji Europejskiej. W przypadku pozytywnej decyzji o współfinansowaniu projektu, jego realizacja rozpocznie się w październiku 2015 r. i potrwa 8 lat – do grudnia 2023 r.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyznał promesę dofinansowania projektu zintegrowanego LIFE służącego wdrażaniu Programu ochrony powietrza dla Małopolski w wysokości 4,8 mln euro (20,2 mln zł). Ostateczne przyznanie dofinansowania jest uzależnione od decyzji Komisji Europejskiej o przyznaniu dotacji ze środków programu LIFE.

Także Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie wstępnie potwierdził gotowość współfinansowania wdrażania projektu zintegrowanego LIFE w wysokości 896 tys. euro (3,8 mln zł).

Złożenie pełnego wniosku do Komisji Europejskiej nastąpi do 17 kwietnia 2015 r. Ostateczna decyzja o przyznaniu dofinansowania dla projektu będzie znana do września 2015 r.

W wyjątkowej scenerii zabytkowego dworca kolejowego w Rabce-Zdroju podpisane zostało porozumienie partnerów ubiegających się wspólnie o realizację projektu zintegrowanego LIFE służącego poprawie jakości powietrza w Małopolsce. Uroczystości przewodził Pan Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego a wzięli w niej udział wójtowie, burmistrzowie i przedstawiciele prezydentów miast wszystkich 38 gmin biorących udział w projekcie, prezesi spółek Krajowa Agencja Poszanowania Energii i Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii ESCO oraz stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy. Porozumienie podpisali również przedstawiciele instytucji wspierających realizację projektu: Pani Małgorzata Mrugała, Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz Pan Paweł Ciećko, Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

Podpisanie porozumienia jest deklaracją współpracy i zaangażowania wszystkich partnerów w przygotowanie i późniejszą realizację projektu zintegrowanego LIFE, którego głównym celem jest wdrożenie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Koncepcja projektu zintegrowanego LIFE dla Małopolski została w grudniu 2014 r. pozytywnie zaopiniowana przez Komisję Europejską i Województwo zostało zaproszone do złożenia pełnego wniosku do 17 kwietnia 2015 r. W przypadku pozytywnej decyzji Komisji o przyznaniu dofinansowania realizacja projektu rozpocznie się w październiku 2015 r. i potrwa do końca 2023 r.

Porozumienie partnerów projektu zintegrowanego LIFE

Projekt zintegrowany LIFE IP Malopolska

28 lutego w imieniu Województwa Małopolskiego i 44 współbeneficjentów oficjalnie zgłoszony został wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na współfinansowanie projektu zintegrowanego LIFE dla Małopolski w wysokości 30% kosztów kwalifikowanych, czyli około 20 mln zł.

Koszt całkowity projektu zintegrowanego to około 70 mln zł. Liderem projektu jest Województwo Małopolskie a partnerami miasto Kraków i 37 innych gmin z Małopolski, Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii ESCO Sp. z o.o., Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., Instytut VITO NV (Belgia), Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny i Ministerstwo Środowiska Republiki Czeskiej.

W terminie do 17 kwietnia wniosek zgłoszony zostanie do Komisji Europejskiej do dofinansowania w wysokości 60% w ramach instrumentu finansowego LIFE.

W środę 11 lutego w Urzędzie Marszałkowskim odbyła się konferencja prezentująca przygotowywany projekt zintegrowany LIFE w zakresie ochrony powietrza w Małopolsce. Konferencja miała charakter debaty naukowej przy udziale przedstawicieli krakowskich uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Rolniczego, Politechniki Krakowskiej oraz Akademii Górniczo-Hutniczej, a także zaproszonych gości międzynarodowych: przedstawicieli Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej, Słowackiego Instytutu Hydrometeorologii (przy Ministerstwie Środowiska Słowacji) oraz instytutu VITO z Belgii, który jest największą organizacją badawczą w Belgii zajmującą się m.in. ochroną powietrza (instytut posiada rekomendację Komisji Europejskiej). Specjaliści z dziedziny ochrony powietrza wysłuchali założeń projektu oraz wzięli udział w dyskusji z przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego i zaproszonymi gośćmi.

W spotkaniu uczestniczył Pan Wojciech Kozak – Wicemarszałek Województwa Małopolskiego, który wysłuchał uwag i wniosków, a także odebrał liczne wyrazy uznania ze strony środowiska naukowego za podjęcie wielozadaniowego projektu w dziedzinie ochrony powietrza, tak ważnego w staraniach o poprawę jakości życia i zdrowia mieszkańców Małopolski.

Celem przygotowywanego projektu zintegrowanego LIFE jest wsparcie wdrożenia Programu ochrony powietrza na szczeblu lokalnym i regionalnym. Projekt zakłada zatrudnienie w 39 gminach w województwie specjalistów w zakresie ochrony powietrza i efektywności energetycznej pełniących funkcję Ekodoradców. Zadaniem Ekodoradców będzie realizacja zadań gmin w zakresie wdrażania lokalnych planów gospodarki niskoemisyjnej, wykorzystanie dostępnych środków zewnętrznych na ochronę powietrza oraz doradztwo dla mieszkańców i ich aktywizacja do korzystania z programów dofinansowania wymiany kotłów grzewczych i prowadzenia termomodernizacji budynków. We współpracy z belgijskim instytutem VITO dla Krakowa przygotowane zostanie narzędzie wysokorozdzielczego modelowania rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza w kanionach ulicznych, które umożliwi ocenę scenariuszy działań w celu ograniczenia emisji pochodzących z transportu. Natomiast we współpracy z partnerami z Czeskiego i Słowackiego Instytutu Hydrometeorologicznego przygotowana zostanie ujednolicona baza emisji zanieczyszczeń dla regionów i przeprowadzone modelowanie stanu jakości powietrza na obszarze Małopolski, Czech i Słowacji.

W grudniu 2014 r. Komisja Europejska pozytywnie oceniła koncepcję projektu przygotowanego przez Województwo Małopolskie i zaprosiła do złożenia pełnej aplikacji. Od 1 stycznia 2015 r. Województwo Małopolskie koordynuje realizację projektu pomocy technicznej LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze – Pomoc techniczna”, w ramach którego przygotowywana jest pełna aplikacja do Komisji Europejskiej na realizację projektu zintegrowanego.

Koncepcja projektu zintegrowanego LIFE dla Małopolski