Podsumowanie działań antysmogowych w Małopolsce w 2021 roku
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego podsumował działania wszystkich gmin i powiatów w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2021 roku.
W podsumowaniu przedstawiono informacje na temat podjętych działań, takich jak: likwidacje niskosprawnych urządzeń grzewczych, termomodernizacja budynków, inwestycje w OZE, rozbudowa ścieżek rowerowych. Istotnym elementem podsumowania są także informacje o poniesionych wydatkach
i uzyskanych efektach ekologicznych. Podsumowanie powstało na podstawie otrzymanych rocznych sprawozdań z gmin i powiatów.
Likwidacja pieców i kotłów węglowych
W 2021 roku na terenie Małopolski dokonano likwidacji nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe łącznie w 13 581 budynkach/lokalach, w tym w 22 w Krakowie i 13 559 w gminach poza Krakowem. Dla porównania w roku 2020 zlikwidowano łącznie 10 207 kotłów, z czego 68 w Krakowie i 10 139 poza Krakowem. Pokazuje to, że tempo wymiany pozaklasowych kotłów w Małopolsce przyśpiesza, uzyskany wynik w 2021 jest o 33% wyższy niż w ubiegłym roku.
*w roku 2020 i 2021 dane odnoszą się do liczby budynków/lokali, w których dokonano likwidacji nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe
Mieszkańcy Małopolski w 2021 roku złożyli 19 973 wnioski o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze. Jest to wyraźny wzrost w porównaniu z 2020 rokiem, kiedy to złożono 9 152 wnioski.
Tak znaczący wzrost wymian kotłów pozaklasowych i liczby wniosków składanych do Programu Czyste Powietrze świadczy o mobilizacji i zaangażowaniu mieszkańców Małopolski w działania na rzecz realizacji zapisów uchwały antysmogowej dla Małopolski. Liczymy na dalsze przyspieszenie tych działań również w tym roku.
– podsumowuje wicemarszałek Józef Gawron
Na terenie województwa przeprowadzono 1 432 termomodernizacji budynków mieszkalnych oraz zrealizowano 20 180 inwestycji w odnawialne źródła energii. Podkreślić należy, że jest to wzrost o prawie 100% w stosunku do roku 2020.
Większość gmin województwa podjęło liczne kontrole w zakresie przestrzegania uchwały antysmogowej oraz zakazu spalania odpadów przez mieszkańców. W 2021 roku przeprowadzono łącznie ponad 26 tys. kontroli, podczas których wykryto 516 przypadków nieprzestrzegania przepisów uchwały oraz 1 070 przypadków spalania odpadów. Nałożono mandaty w łącznej wysokości 161,9 tys. zł, a 112 spraw skierowano do sądu.
Działania gmin
Jedną z najważniejszych funkcji wspierających mieszkańców pełnią Ekodoradcy zatrudnieni w gminach. Z roku na rok coraz więcej gmin decyduje się na taka formę pomocy mieszkańcom. W 2021 roku na terenie województwa działało łącznie 235 ekodoradców w 170 gminach (dla porównania w 2020 roku było ich 104). Dodatkowo 180 gmin prowadziło punkty obsługi programu Czyste Powietrze, który cieszy się dużą popularnością. Na uwagę zasługuje również fakt, iż coraz więcej gmin przeznacza ze swoich budżetów środki na ochronę powietrza. Aż 92 małopolskie gminy przeznaczyły na ten cel ponad 1% środków własnych, a 27 gmin powyżej 0,5%.
W 2021 roku na terenie województwa zakupiono 105 sztuk nowych pojazdów komunikacji publicznej
o wysokich parametrach środowiskowych. W Małopolsce przybyło łącznie ponad 93 km nowych dróg rowerowych, a 41 gmin przeprowadziło kampanie promujące wykorzystanie zrównoważonych form transportu.
Poprawa jakości powietrza
Poprawa jakości powietrza w Krakowie i Małopolsce szczególnie widoczna jest w okresie grzewczym od października do marca. Średnie stężenie pyłu PM10 między sezonem zimowym 2014-2015 a sezonem 2021-2022 spadło w Małopolsce o 36%, w tym w Krakowie aż o 49%, a poza Krakowem o 28%.
Mimo faktu, iż nadal we wszystkich strefach województwa w 2021 roku występowały przekroczenia stężeń zanieczyszczeń, widoczny jest utrzymujący się trend spadkowy wartości stężeń. Również na przestrzeni ostatnich 10 lat liczba dni z przekroczeniem widocznie spadła.
