Podsumowanie realizacji projektu LIFE w Małopolsce – styczeń 2019

Najważniejsze wydarzenia

W styczniu 2019 Małopolscy Ekodoradcy:

• zorganizowali liczne spotkania i wydarzenia edukacyjne, w których uczestniczyło ponad 1 tys. mieszkańców. Największe wydarzenia miały miejsce w gminie Czernichów, Oświęcim, Liszki, Gorlice, Kraków, Tarnów i Limanowa,
• przygotowali ponad 4 tys. i rozdystrybuowali blisko 27 tys. materiałów informacyjno-edukacyjnych o tematyce ochrony powietrza oraz udzielili blisko 13 tys. porad mieszkańcom Małopolski.

9 stycznia w siedzibie UMWM miało miejsce spotkanie w sprawie rządowego programu Stop Smog. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele miast znajdujących się na liście najbardziej zanieczyszczonych w Europie: Sucha Beskidzka, Kraków, Skawina, Nowy Sącz, Niepołomice, Tuchów, Wadowice, Proszowice i Zakopane. Głównym celem spotkania była analiza sposobów pomocy małopolskim gminom w procesie ubiegania się o środki dostępne w ramach programu.

Do wszystkich gmin w Małopolsce trafiły wzory ulotki oraz wzór pisma do mieszkańców o wymaganiach uchwały antysmogowej. Gminy dystrybuują te materiały wraz z deklaracjami podatkowymi oraz deklaracjami dotyczącymi odbioru odpadów.

W styczniu miały również miejsce liczne spotkania dotyczące programów: Czyste Powietrze, Stop Smog oraz Zintegrowanego systemu wsparcia polityk i programów Ograniczenia Niskiej Emisji (ZONE), w realizację, których województwo Małopolskie włączyło się głosem doradczym.

C.1. Ekodoradcy

Porady i pomoc mieszkańcom

Ekodoradcy udzielali porad i pomocy mieszkańcom Małopolski w wymiarze:

• 6 376 osób przyjętych w biurze,
• 387 w trakcie wizyt w terenie i na spotkaniach,
• ­5 884  telefonicznie,
• 312 pisemnie lub mailowo.

Kontrole spalania odpadów i badania kamerą termowizyjną

Małopolscy Ekodoradcy zaangażowani byli w kontrole spalania odpadów i badania kamerą termowizyjną. Przeprowadzili:

• 332 kontrole u mieszkańców w zakresie spalania odpadów. W 8 przypadkach stwierdzono naruszenia przepisów,
• badania kamerą termowizyjną w 161 budynkach prywatnych i 7 publicznych, w gminach: Raciechowice, Słomniki, Gdów, Gołcza, Iwkowa oraz Tarnowie i Krakowie.

Ankiety od mieszkańców i wnioski o dofinansowanie

Ekodoradcy zaangażowani byli również w zbieranie ankiet od mieszkańców i rozpatrywanie wniosków o dofinansowanie:

• zebrano 610 ankiet od mieszkańców zainteresowanych skorzystaniem z dofinansowania,
• rozpatrzono 199 wniosków mieszkańców lub podmiotów o dofinansowanie,
• podpisano 119 umów z mieszkańcami lub podmiotami o dofinansowanie i rozliczono 136 takich umów.

Dodatkowo Ekodoradcy wprowadzili lub zaktualizowali dane o 764 budynkach w bazie źródeł ogrzewania.

C.2. Centrum Kompetencji

• Krakowski Alarm Smogowy wypożyczył pyłomierze kolejnym Ekodoradcom z gmin: Szczurowa, Szczucin, Podegrodzie, Świątniki Górne oraz grupom zajmującym się jakością powietrza: Zagłębiowskiemu Alarmowi Smogowemu, Skawińskiemu Alarmowi Smogowemu, Chełmeckiemu Alarmowi Smogowemu oraz Dolnośląskiemu Alarmowi Smogowemu,
• lista niskoemisyjnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe, spełniających wymagania ekoprojektu, dostępna na stronie internetowej https://powietrze.malopolska.pl/ekoprojekt/ została zaktualizowana o 6 urządzeń grzewczych i obecnie obejmuje łącznie 221 kotłów i ogrzewaczy pomieszczeń,
• w ramach infolinii prowadzonej przez UMWM udzielono odpowiedzi na ok. 60 zgłoszeń telefonicznych.

C.3. Wsparcie wdrożenia zakazu stosowania paliw stałych do ogrzewania w Krakowie

Pracownicy zatrudnieni w ramach projektu LIFE zaangażowani byli w weryfikację wniosków i rozliczanie dotacji do wymiany kotłów:

• przeprowadzili 225 kontroli przedwykonawczych oraz 1 kontrolę powykonawczą,
• rozpatrzyli 51 wniosków mieszkańców o dotację.

E.2. Lokalne działania informacyjno–edukacyjne w zakresie ochrony powietrza

Materiały edukacyjne o tematyce ochrony powietrza

Ekodoradcy w gminach przygotowali i rozdystrybuowali liczne materiały edukacyjne o tematyce ochrony powietrza:

• przygotowali 3 435 ulotek i broszur oraz 61 plakatów,
• rozdystrybuowali 25 877  ulotek i broszur oraz 197 plakatów,
• przygotowali 628 i rozdystrybuowali 759 innych materiałów edukacyjnych (naklejki na kotły z informacją o konieczności wymiany urządzeń, kalendarze, książeczki dla dzieci, gry edukacyjne, karty pracy dla dzieci, notesy, notatniki, magnesy, odblaski).

Spotkania i wydarzenia

Ekodoradcy w styczniu zorganizowali liczne spotkania i wydarzenia:

• 9 spotkań z mieszkańcami, w których wzięło udział 390 osoby,
• 121 spotkań z lokalnymi liderami, w tym: radnymi, sołtysami, przedstawicielami stowarzyszeń i fundacji, przedstawicielami Alarmów Smogowych, dyrektorami szkół. Łącznie w spotkaniach uczestniczyło ponad 500 osób,
• 5 innych wydarzeń o tematyce ochrony powietrza, w których uczestniczyło łącznie 43 osoby (głównie w ramach warsztatów dla dzieci).

E.3. Tworzenie sieci wymiany doświadczeń z innymi projektami

Program Czyste powietrze

3 stycznia przedstawiciel Województwa Małopolskiego uczestniczył w spotkaniu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii w Warszawie dotyczącym programu Czyste Powietrze.

Celem programu jest zmniejszenie lub uniknięcie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń wprowadzonych do atmosfery przez domy jednorodzinne. Program skupia się na wymianie starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych.

Stop Smog

9 stycznia w siedzibie UMWM miało miejsce spotkanie w sprawie rządowego programu Stop Smog. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele miast znajdujących się na liście najbardziej zanieczyszczonych w Europie (opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia): Sucha Beskidzka, Kraków, Skawina, Nowy Sącz, Niepołomice, Tuchów, Wadowice, Proszowice i Zakopane.

Głównym celem spotkania była analiza sposobów pomocy małopolskim gminom w procesie ubiegania się o środki dostępne w ramach programu.

Seminarium w zakresie kontroli palenisk domowych

10 stycznia w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii odbyło się seminarium Krakowskiego Alarmu Smogowego poświęcone kontroli palenisk domowych, dobrym praktykom oraz niezbędnym reformom w tym zakresie. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, jednostek merytorycznych samorządu terytorialnego oraz straży miejskich.

Podczas spotkania Krakowski Alarm Smogowy przedstawił raport „Poza kontrolą” prezentujący całościowe analizy systemu kontroli palenisk domowych w Polsce. 

Zintegrowany system wsparcia polityk i programów Ograniczenia Niskiej Emisji (ZONE)

11 stycznia przedstawiciel województwa małopolskiego uczestniczył w spotkaniu dotyczącym powstania Zintegrowanego systemu wsparcia polityk i programów Ograniczenia Niskiej Emisji (ZONE).

Głównym celem ZONE jest wprowadzenie założeń, przygotowanie, przetestowanie i wdrożenie elektronicznego systemu inwentaryzacji źródeł niskiej emisji wraz bazą danych i narzędziami do analiz danych. Projekt realizowany jest przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Instytut Łączności, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Instytut Ochrony Środowiska oraz Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy.

Catching-up regions

18 stycznia w siedzibie NFOŚiGW w Warszawie przedstawiciel UMWM wystąpił na spotkaniu w ramach projektu Catching-up regions (realizowanego przez Bank Światowy na zlecenie Komisji Europejskiej oraz we współpracy z Ministerstwem Rozwoju, Województwem Małopolskim i Województwem Śląskim).

Podczas spotkania zaprezentowane zostały doświadczenia projektu LIFE oraz wdrażania uchwał antysmogowych w Małopolsce i w woj. śląskim.

Dodatkowym tematem spotkania była ulga termomodernizacyjna, czyli możliwość odliczenia od podstawy obliczenia podatku wydatków na materiały  budowlane,  urządzenia  i  usługi,  związane  z  realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w jednorodzinnym budynku mieszkalnym.

Ekodebata

21 stycznia odbyła się 41. Ekodebata zorganizowana przez Polski Klub Ekologiczny. Tematem przewodnim spotkania były zagadnienia związane z realizacją rządowego programu „Czyste Powietrze”.

Podczas spotkania Z-ca Dyrektora Departamentu Środowiska UMWM zaproponował możliwości wsparcia niniejszego programu na poziomie wojewódzkim, zaprezentował wyniki pracy Ekodoradców oraz przedstawił możliwości wdrożenia do programu rządowego niektórych rozwiązań wypracowanych w trakcie realizacji projektu LIFE.

E.4. Promocja realizacji projektu

W styczniu Ekodoradcy w gminach:

• przygotowali: 18 artykułów w prasie oraz 118 artykułów i postów w Internecie i mediach społecznościach, a 20 razy wykorzystali inne media (np. funpage Facebook, gazetki ścienne, tablice informacyjne),
• wzięli udział w informacjach medialnych związanych z projektem tj. 34 audycjach radiowych lub TV.

Publikowane informacje dotyczyły m.in. stanu jakości powietrza i przekroczenia poziomów dopuszczalnych pyłów, realizacji programu „Czyste Powietrze”, kontroli spalania odpadów, uchwały antysmogowej, jakości węgla, dofinansowania na wymianę pieca.

Wszystkie działania miały miejsce w ramach realizacji projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, którego celem jest poprawa jakości powietrza w regionie.