Samorządy wobec nowych wyzwań. Konferencja „Wsparcie transformacji energetycznej gmin województwa małopolskiego”!

Wyzwania stojące przed samorządami w związku z transformacją energetyczną były głównym tematem konferencji zorganizowanej w ramach projektu „Wsparcie transformacji energetycznej gmin województwa małopolskiego”. Wydarzenie było współfinansowane ze środków programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021–2027.

Spotkanie zgromadziło przedstawicieli gmin z całego regionu, ekspertów środowiskowych, a także osoby na co dzień odpowiedzialne za planowanie i wdrażanie lokalnych działań antysmogowych oraz energetycznych.

Wspólna odpowiedzialność za kierunek zmian

Konferencję otworzył Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Ryszard Pagacz podkreślając wagę współpracy samorządów w obliczu coraz bardziej wymagających wyzwań związanych z poprawą jakości powietrza i transformacją energetyczną. W wystąpieniu zaznaczył, że transformacja nie jest jedynie obowiązkiem prawnym, lecz przede wszystkim inwestycją w zdrowie mieszkańców, bezpieczeństwo energetyczne oraz przyszły rozwój regionu.

Stoimy dziś przed zadaniem, które nie jest ani łatwe, ani szybkie, ale jest konieczne. Transformacja energetyczna to nie tylko obowiązek prawny – to przede wszystkim troska o zdrowie mieszkańców, o bezpieczeństwo energetyczne, o rozwój gospodarczy i o jakość życia w naszych gminach. To również zadanie, którego nikt z nas nie jest w stanie zrealizować samodzielnie. Potrzebujemy współpracy, wymiany dobrych praktyk i konsekwencji w działaniu – podkreślił wicemarszałek.

Narzędzia i założenia „Wsparcie transformacji energetycznej gmin”

Zadaniem projektu „Wsparcie transformacji energetycznej gmin” jest wsparcie samorządów poprzez rozwój efektywnych rozwiązań energetycznych, edukację i zaangażowanie mieszkańców w proces transformacji. Projekt jest odpowiedzią na rosnącą potrzebę wsparcia samorządów w dostosowaniu się do nowych wymogów.

Aktualny stan jakości powietrza i perspektywy

Dane dotyczące najnowszych prognoz przedstawiła Edyta Litwin z Regionalnego Wydziału Monitoringu Środowiska w Krakowie, prezentując raport dotyczący jakości powietrza w Małopolsce. Uczestnicy poznali aktualne dane oraz prognozy, które pozwalają ocenić, jak nowe normy unijne wpłyną na sytuację poszczególnych gmin.

Wskazano obszary, w których – mimo intensywnych dotychczas działań – spodziewane są przekroczenia po wejściu w życie dyrektywy AAQD. Analizy te stanowią kluczowy punkt odniesienia dla opracowania nowych strategii i działań naprawczych.

Wsparcie finansowe i narzędzia dla gmin

Kolejny panel prowadzony przez Rafała Wdowicza, p.o. Dyrektora Departamentu Instrumentów Finansowych MARR S.A. dotyczył dostępnych instrumentów finansowych wspierających poprawę efektywności energetycznej. Omówiono możliwości finansowania inwestycji w modernizację infrastruktury, ograniczenie strat energii w budynkach oraz rozwój odnawialnych źródeł energii.

Nowe obowiązki prawne i aktualizacja Programu Ochrony Powietrza

Dużym zainteresowaniem cieszył się panel prowadzony przez Tomasza Pietrusiaka, zastępcę dyrektora Departamentu Środowiska, który dotyczył planowanej na 2026 rok aktualizacji Programu Ochrony Powietrza dla Małopolski. Obecny POP obowiązuje do końca 2026 r., a jego aktualizacja ma przedłużyć działania o kolejne dwa lata oraz przygotować region na zmiany wynikające z projektowanej ustawy o jakości powietrza. Omówiono kierunki przyszłych prac nad dokumentem, wskazując na konieczność dostosowania lokalnych polityk środowiskowych do aktualizowanych wymogów prawnych oraz dynamicznie zmieniających się realiów energetycznych. Podkreślono, że będzie to moment kluczowy dla całej Małopolski – wymagający szerokiego zaangażowania samorządów, konsultacji i współpracy międzyinstytucjonalnej.

Wspólna droga do czystszego powietrza i bezpiecznej energetyki

Konferencja zakończyła się podkreśleniem znaczenia współpracy i wymiany dobrych praktyk między gminami. Transformacja energetyczna i poprawa jakości powietrza to procesy długofalowe, które wymagają konsekwentnych działań, ale jednocześnie są niezbędne dla zdrowia mieszkańców i rozwoju regionu.

Dzięki przedstawionym narzędziom, prognozom oraz omówionym zmianom prawnym uczestnicy otrzymali solidną bazę wiedzy, która pozwoli im lepiej przygotować się do nadchodzących wyzwań. Wydarzenie stworzyło przestrzeń do konstruktywnej dyskusji i wymiany doświadczeń – tak potrzebnych w obliczu zmian, które w najbliższych latach będą kształtować lokalną politykę energetyczną i środowiskową w Małopolsce.