Kolejny rok projektu LIFE za nami
Lokalne uchwały antysmogowe, setki spotkań ekodoradców z mieszkańcami, szkolenia, warsztaty i kampanie edukacyjne, to tylko niektóre z działań podejmowanych w ramach projektu LIFE IP Małopolska w zdrowej atmosferze w roku 2021. Mimo utrudnień związanych z pandemią Covid-19 udało się zrealizować wiele zadań ważnych dla walki o czyste powietrze.
Uchwały antysmogowe
27 września 2021 roku Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął na wniosek gmin lokalne uchwały antysmogowe dla: Skawiny, Krzeszowic, Niepołomic, Rabki Zdrój, Czarnego Dunajca, miasta Nowy Targ i miasta Oświęcim. Wprowadziły one ograniczenie instalowania nowych kotłów na węgiel i konieczność wymiany wszystkich kotłów węglowych do 2030 roku.
W maju 2021 roku Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie odrzucił wszystkie skargi na przyjętą w 2017 roku uchwałę antysmogową dla Małopolski. Potwierdził tym samym wcześniejszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, że jest ona zgodna z przepisami prawa.
Uchwała wprowadza obowiązek wymiany pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno do końca 2022 roku. Kotły 3 i 4 klasy mogą być eksploatowane 4 lata dłużej.
Działalność ekodoradców w gminach
Jednym z najważniejszych działań projektu LIFE było utworzenie sieci ekodoradców w gminach Małopolski. W związku z pandemią COVID-19 ich praca w 2021 roku była utrudniona. Mimo tych przeciwności 66 ekodoradców zatrudnionych w projekcie LIFE przeprowadziło w 2021 roku ponad 1,5 tys. spotkań i warsztatów edukacyjnych dla ponad 102 tys. mieszkańców. Często organizowano je w plenerze, w formie pikników i rozmów z lokalną społecznością. Odbywały się również spotkania z różnymi grupami – z osobami starszymi, uczniami i przedszkolakami, osobami zainteresowanymi wymianą pieca.
Ponadto ekodoradcy pomagali mieszkańcom w ramach pracy w biurze i w terenie udzielając ponad 152 tys. porad w zakresie programów dotacyjnych i przepisów antysmogowych. Przekazywali również materiały informacyjne – łącznie ponad 468 tys. materiałów o ochronie powietrza.
Działania ekodoradców są istotnym wsparciem dla mieszkańców w podejmowaniu decyzji i załatwieniu formalności związanych z inwestycjami przyjaznymi środowisku, w tym przede wszystkim wymianą pieców. Zachęcam do korzystania z ich pomocy w swojej gminie – mówi Piotr Łyczko – zastępca dyrektora Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego
Aplikacja Ekointerwencja
W ubiegłym roku za pomocą aplikacji Ekointerwencja zgłoszono prawie 10 tys. naruszeń w zakresie ochrony środowiska. Jak pokazują dane z każdym rokiem zwiększa się świadomość mieszkańców w zakresie jakości powietrza, którym oddychają – 78% zgłoszeń dotyczyło zanieczyszczeń powietrza, 17% związane było z nielegalnym wywożeniem odpadów, a pozostałe 5% zarejestrowane było w kategorii inne np. nielegalny zrzut nieczystości.
Szkolenia i działania informacyjne
Urząd Marszałkowski wspierał gminy i ich pracowników szkoleniami w zakresie możliwości pozyskania środków z programu Stop Smog oraz metod analizy problemu ubóstwa energetycznego w gminach. Zorganizował również warsztaty w zakresie prowadzenia kontroli palenisk. Przeszkolonych zostało łącznie 511 pracowników urzędów gmin, strażników miejskich oraz funkcjonariuszy policji.
Prowadzone były również szerokie kampanie informacyjne dotyczące uchwały antysmogowej dla Małopolski. Informacje o obowiązujących przepisach i zachęcające do wymiany pozaklasowych kotłów pojawiały się na antenie regionalnych i lokalnych rozgłośni radiowych, w prasie i na stronach internetowych.
Kontynuacja działań
W 2022 roku rozpoczyna się czwarta, już ostatnia faza realizacji projektu LIFE w Małopolsce. Szczególnie ważna będzie kontynuacja działań informacyjnych o przepisach antysmogowych oraz pomoc dla mieszkańców w wymianie pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno.
Z doświadczeń projektu LIFE w Małopolsce już obecnie korzystają inne regiony w Polsce i Europie. Działania ekodoradców w gminach zwiększają świadomość ekologiczną mieszkańców i przyspieszają tempo wymiany tzw. „kopciuchów”. Natomiast wdrażanie uchwał antysmogowych przynosi konkretne efekty poprawy jakości powietrza w regionie.
