Podsumowanie projektu LIFE IP Małopolska: powstała analiza społeczno-gospodarcza
Wraz z zakończeniem realizacji projektu LIFE IP Małopolska opracowana została szczegółowa analiza społeczno-gospodarcza wpływu projektu na województwo małopolskie. Dokument podsumowuje niemal dekadę działań na rzecz poprawy jakości powietrza oraz przedstawia ich mierzalne efekty środowiskowe, zdrowotne i ekonomiczne.
Z analizy wynika, że liczba wysokoemisyjnych kotłów na paliwa stałe w Małopolsce spadła z szacowanych 485–540 tys. do około 150 tys.. W efekcie region należy dziś do liderów w kraju w zakresie eliminacji tzw. „kopciuchów”. Jedynie 35,7% źródeł ogrzewania budynków wykorzystuje paliwa stałe, a tylko 21,7% budynków korzysta wyłącznie z pozaklasowych źródeł ciepła. Jednocześnie aż 36,3% budynków wyposażonych jest wyłącznie w niskoemisyjne systemy ogrzewania – to najlepszy wynik w Polsce.
Masowa wymiana źródeł ciepła przełożyła się na spadek zużycia węgla o 37,1% oraz ograniczenie zużycia ciepła o 14,8% w porównaniu z okresem sprzed realizacji projektu. Efektem była znacząca poprawa jakości powietrza – średnie narażenie na pył PM2,5 zmniejszyło się o 35,6%, a w 2024 roku na zdecydowanej większości stacji monitoringu nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych norm. W ubiegłym roku w Krakowie po raz pierwszy w historii pomiarów nie wystąpiło przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)pirenu.
Analiza potwierdza również dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii. Udział OZE w produkcji ciepła w Małopolsce wzrósł do 39,1% w 2023 roku, co oznacza wzrost o ponad 170%. Jednocześnie średnie ceny ciepła w regionie rosły wolniej niż średnio w kraju.
Poprawa jakości powietrza przyniosła wymierne korzyści zdrowotne. Odnotowano m.in. spadek liczby hospitalizacji o 11,9%, zmniejszenie liczby pacjentów leczonych z powodu chorób układu oddechowego i krążenia o 11,2% oraz wzrost oczekiwanej długości życia – o 1,2 roku u mężczyzn i 0,9 roku u kobiet w porównaniu z rokiem 2015. Liczba zgonów związanych z zanieczyszczeniem powietrza zmniejszyła się o 8,5%.
Lepsza jakość powietrza wpłynęła także na atrakcyjność regionu – w porównaniu z 2015 rokiem liczba turystów korzystających z noclegów wzrosła o 48,2%, a liczba udzielonych noclegów o 39,3%.
Opracowana analiza stanowi podsumowanie efektów projektu LIFE IP Małopolska oraz punkt odniesienia dla dalszych działań, szczególnie w kontekście nowych, bardziej rygorystycznych norm jakości powietrza wynikających z unijnej dyrektywy AAQD.
Pełny tekst analizy znajdziesz w bazie wiedzy.
