Szkolenie z obsługi bazy inwentaryzacji ogrzewania budynków w Małopolsce

Obowiązujący Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego nakłada na gminy z terenu województwa małopolskiego obowiązek przygotowania i bieżącej aktualizacji bazy inwentaryzacji źródeł ciepła na terenie gminy uwzględniającej m.in. źródła, których wymiana została dofinansowana czy pozyskano np. informacje w trakcie prowadzonej kontroli.

Z początkiem 2017 roku Samorząd Województwa Małopolskiego udostępnił gminom narzędzie do prowadzenia takiej inwentaryzacji. Jednocześnie narzędzie to służy do gromadzenia sprawozdawczości w zakresie realizacji działań inwestycyjnych polegających na likwidacji starych, niskosprawnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe, przeprowadzonych termomodernizacjach budynków mieszkalnych czy użyteczności publicznej oraz wykorzystanych odnawialnych źródłach energii.

W dniach od 12 do 15 grudnia br. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego przeprowadził szkolenie warsztatowe dla pracowników gmin z obsługi przedmiotowej bazy. Szkolenie objęło część teoretyczną oraz praktyczną, a zorganizowane zostało przede wszystkim w celu usprawnienia obowiązującej sprawozdawczości, uzyskania prawidłowych i reprezentatywnych danych przekazywanych przez gminy w celu bieżącego monitorowania stanu realizacji działań naprawczych. W szkoleniu udział wzięło 119 gmin z terenu Małopolski oraz przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.

W trakcie szkolenia przedstawiono gminom wskaźniki emisji stosowane na potrzeby oszacowania efektu ekologicznego. Rekomenduje się, aby gminy stosowały te wskaźniki podczas opracowywania własnych dokumentów strategicznych np. w planach gospodarki niskoemisyjnej, dzięki czemu zachowana zostanie spójność z Programem ochrony powietrza dla województwa małopolskiego i sprawozdawczością z niego wynikającą. Ponadto, uczestnicy szkolenia poinformowani zostali o sposobie prowadzenia kontroli przez WIOŚ w Krakowie w 2018 roku w zakresie realizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

[easy_image_gallery gallery=”260″]

Konkurs filmowy „I LIVE GREEN” (Moje zielone życie), organizowany przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) wraz ze swoją siecią partnerów, zaprasza wszystkich Europejczyków do wykazania się kreatywnością i podzielenia się swoimi działaniami na rzecz ochrony środowiska. Najlepsze filmy otrzymają nagrodę pieniężną.

To, co jemy i kupujemy, jak się przemieszczamy czy ogrzewamy nasze domy, oraz wiele innych dużych i małych codziennych wyborów ma wpływ na środowisko i nasze zdrowie. W konkursie filmowym „I LIVE GREEN” Europejczycy mogą podzielić się swoimi ekologicznymi działaniami za pośrednictwem krótkich filmów video, zagłosować na najlepsze klipy i inspirować innych do robienia jeszcze więcej.

Choć ekologiczne działania mogą być podejmowane w prawe każdej dziedzinie życia, tegoroczny konkurs „I LIVE GREEN” skupia się na czterech zagadnieniach:

  • Zrównoważona żywność
  • Czyste powietrze
  • Czysta woda
  • Minimalne odpady

Regulamin konkursu i zasady uczestnictwa znajdziesz na stronie „I LIVE GREEN”.

Harmonogram

  • Rozpoczęcie nadsyłania zgłoszeń – 1 grudnia 2017 r.
  • Zakończenie nadsyłania zgłoszeń – 31 marca 2018 r.
  • Rozpoczęcie publicznego głosowania – 1 maja 2018 r.
  • Zakończenie publicznego głosowania – 31 maja 2018 r.
  • Ogłoszenie laureatów – 5 czerwca 2018 r.

Nagrody

Zwycięzcy w każdej kategorii (Zrównoważona żywność, Czyste powietrze, Czysta woda, Minimalne odpady) otrzymają nagrodę pieniężną w wysokości 1000 EUR. Nagroda publiczności w wysokości 500 EUR zostanie przyznana na podstawie wyników głosowania on-line.

W ramach zintegrowanego Projektu LIFE Małopolska w zakresie wdrażania „Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” dnia 24 listopada br. odbyły się zajęcia on-line przeprowadzone przy wykorzystaniu Małopolskiej Chmury Edukacyjnej. Tematyka lekcji dotyczyła szeroko pojętej „efektywności energetycznej”. Wykład przeprowadził dr inż. Michał Kaczmarczyk z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Podniesienie świadomości młodzieży

Główną ideą tych zajęć było podniesienie świadomości młodzieży w odniesieniu do odpowiedzialnego i świadomego korzystanie z energii elektrycznej, energii cieplnej, wody oraz środków transportu w aspekcie ochrony środowiska ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia niskiej emisji. Podczas piątkowych zajęć omówione zostały zagadnienia dotyczące efektywności energetycznej, w tym obowiązujące w Polsce akty prawne, zagadnienia dotyczące gospodarki cieplnej budynków, rozwiązań technicznych w zakresie budownictwa i instalacji centralnego ogrzewania,  audyty energetyczne oraz świadectwa charakterystyki energetycznej budynków.

Zajęcia przeprowadzone były w ramach realizacji działania „E.2. Lokalna kampania edukacyjna i informacyjna promująca czyste powietrze” projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” / LIFE-IP MALOPOLSKA / LIFE 14 IPE PL 021.

W dniu 27 listopada br. odbył się finał Smogathonu – konkursu dla startupów i naukowców. To wyjątkowe wydarzenie połączyło ludzi z całego świata, którzy interesują się podejmowaniem działań mających na celu walkę ze smogiem.

Spośród projektów zgłoszonych do tegorocznej edycji, 12 trafiło do krakowskiego finału. Sześć najlepszych pomysłów zaprezentowano podczas gali. Zwycięski start-up – Artveoli Inc. za projekt paneli powietrznych przypominających obraz otrzymał 100 tys. dolarów na dalszy rozwój – w tym 25 tys. dolarów na jego rozwój i 75 tys. dolarów na wdrożenie pomysłu w Krakowie. Projekt paneli powietrznych zmieniających dwutlenek węgla w tlen otrzymał również nagrodę specjalną w wysokości 50 tys zł.

W dniach 20-21 listopada br. w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Dobczycach odbyły się warsztaty dla Ekodoradców organizowane w ramach realizacji „Projektu zintegrowanego LIFE w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Warsztaty dotyczyły możliwości finansowania inwestycji w formułach PPP (Partnerstwo Publiczno-Prywatne) i ESCO (Energy Service COmpany), merytoryczny nadzór nad przebiegiem szkolenia sprawowała Krajowa Agencja Poszanowania Energii (KAPE).

W pierwszym dniu warsztaty składały się z trzech części. Pierwszą część stanowił wykład wprowadzający do tematyki finansowania inwestycji w formule PPP. W drugiej części omówione zostały inwestycje  zrealizowane w formule PPP, tj. spalarnia w Poznaniu i gmach sądu w Nowym Sączu. W części trzeciej warsztatowej Ekodoradcy identyfikowali w swoich gminach inwestycje, które można wykonać w formule PPP  z opracowaniem wytycznych do wyłonienia partnera prywatnego z określeniem ryzyk i sposobów ich ograniczenia.

Finansowanie ESCO

Drugi dzień również podzielony został na trzy części. Pierwszą część stanowił wykład wprowadzający do tematyki finansowania inwestycji w formule ESCO, następnie  przedstawiono przykłady zrealizowanych inwestycji.  W części warsztatowej Ekodoradcy na podstawie otrzymanego audytu przygotowywali zapisy umowy z potencjalną firmą ESCO, a następnie,  po podziale na grupy, negocjowali jej warunki.

Warsztaty przeprowadzone zostały przez: Pana Jerzego Ćwięka przedsiębiorcę z 30-letnim doświadczeniem w zakresie efektywności energetycznej, Pana  Arkadiusza Węglarza – Doradcę Zarządu KAPE ds. gospodarki niskoemisyjnej, Panią Mecenas Annę Bolewską – Srokę, Pana Dariusza Koca Dyrektora zarządzającego Pionu Efektywności Energetycznej KAPE oraz Panią Antoninę Kaniszewską Kierownika Działu Gospodarki Niskoemisyjnej KAPE.

Szkolenia przeprowadzone były w ramach realizacji działania „C.2. Centrum kompetencji” projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” / LIFE-IP MALOPOLSKA / LIFE 14 IPE PL 021.

[easy_image_gallery gallery=”854″]

Przeprowadzone badania miały na celu sprawdzenie i pokazanie w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz wpływa na jakość powietrza wewnątrz budynków. Dane zbierano w 11 lokalizacjach w Krakowie i wokół niego. Pomiary prowadzono w każdej z nich w czasie od 4 do 14 dni. Uzyskane wyniki pokazują, że w czasie epizodów smogowych w zamkniętych pomieszczeniach jest na ogół lepiej niż na zewnątrz, ale stężenia i tak znacząco przekraczają poziom bezpieczny dla zdrowia. Wyjątkiem są te budynki, gdzie korzysta się z kominków. Tam stężenia zanieczyszczeń wewnątrz pomieszczeń bywają wyższe niż na otwartej przestrzeni.

Stężenia wewnątrz były niższe

Jedną z lokalizacji, w których badano jakość powietrza była ul. Felicjanek w Krakowie. Tam czujniki ustawiono wewnątrz lokalu biurowego oraz na przynależącym do niego balkonie. W czasie trwania całego pomiaru stężenia wewnątrz były średnio niższe o 47 proc. niż na zewnątrz.

Przykładowe różnice – reprezentatywne dla zarejestrowanych w czasie pomiaru – ilustruje poniższa grafika.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Badania prowadzono także w znanej z problemów z powietrzem małopolskiej Skale. Tutaj współczynnik redukcji był bardzo wysoki i średnio wyniósł 68 proc. Specyficzne warunki w miejscowości, gdzie chwilowe stężenia zanieczyszczeń w powietrzu potrafią przekraczać 1000 ug/m³ pozwoliły zaobserwować, że w takich sytuacjach pozostawanie wewnątrz budynku pozwala uniknąć oddychania aż tak krytycznie zanieczyszczonym powietrzem. Warto też zwrócić uwagę, że nie zapewnia ochrony przed smogiem jako takim, ponieważ stężenia w domu wciąż potrafią kilkukrotnie przekraczać dopuszczalne normy oraz osiągać poziom, który w wielu krajach powoduje ogłoszenie alarmu smogowego.

Grafika #2 przedstawia jeden z zarejestrowanych smogowych peaków.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Grafika #3 średnią dobową z 25.01.2017 r.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Pomiary w budynku wyposażonym w kominek

Nie były to najwyższe stężenia zarejestrowane w czasie pomiaru – najwyższa średnia dobowa wewnątrz wyniosła 139 ug pyłu PM10 na m³ powietrza. W budynku używano kominka, jednak inaczej niż w kolejnym z miejsc, nie zarejestrowano dużego wpływu jego użytkowania na jakość powietrza. W Zarzycach Wielkich pomiary także prowadzono w budynku wyposażonym w kominek, ale użytkowano go inaczej niż w Skale – był rozpalany głównie w godzinach wieczornych, co pozwoliło zaobserwować gwałtowne zmiany, które temu towarzyszyły. Godzinne stężenia wewnątrz potrafiły znacząco przekraczać 400 ug/m³ pyłu PM10, choć na zewnątrz w tym czasie jakość powietrza mieściła się w normie.

jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń

Interesująca jest obserwacja poczyniona na ulicy Wierzyńskiego w Krakowie, gdzie można było sprawdzić, jak na stan powietrza w czasie epizodów smogowych wpływa wietrzenie mieszkania. Po otwarciu drzwi balkonowych poziom zanieczyszczeń wewnątrz i na zewnątrz wyrównywał się. Udało się tam także zaobserwować pozytywny wpływ wentylacji mechanicznej na stan powietrza wewnątrz budynku.

Redukcja PM10 wewnątrz pomieszczeń

Współczynnik redukcji zawartości pyłu PM10 w powietrzu
Lokalizacja Redukcja PM10 wewnątrz pomieszczeń
Kraków – ul. Kazimierza Wierzyńskiego 70%
Zarzyce Wielkie 44%
Jaroszowiec 32%
Kraków – ul. Felicjanek 47%
Skała 68%
Kraków – ul. Strzelców 61%
Wadowice – lokalizacja 1 56%
Wadowice – lokalizacja 2 59%
Kościelisko – lokalizacja 1 42%
Kościelisko – lokalizacja 2a 22%
Kościelisko – lokalizacja 2b 38%
Balice 53%

 

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzić można, że stężenia pyłu zawieszonego wewnątrz budynków pochodzące z przedostawania się pyłu z zewnątrz są średnio o 50% niższe aniżeli stężenia na zewnątrz. Wartość redukcji stężeń zależy bardzo silnie od kondycji budynku oraz rodzaju wentylacji. Można przyjąć, iż wietrzenie pomieszczeń ma pozytywny wpływ na poprawę jakości powietrza wewnątrz tylko w przypadkach, gdy stężenia na zewnątrz uległy gwałtownemu spadkowi i są znacząco niższe niż stężenia pyłów w pomieszczeniach.

Autorami raportu są dr inż. Jakub Bartyzel i inż. Katarzyna Smoleń z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH.

Badania były realizowane w ramach działania C.2 „Centrum kompetencji” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu LIFE Unii Europejskiej.

Podsumowaliśmy efekty działań Województwa Małopolskiego i lokalnych samorządów w walce ze smogiem w 2016 roku. Pierwsze efekty już są:

  • zlikwidowano 7,3 tys. nieekologicznych kotłów;
  • wykonano termomodernizację ponad 480 budynków – dzięki czemu te obiekty są nie tylko tańsze w utrzymaniu, ale również bardziej przyjazne dla środowiska;
  • w gminach zainwestowano łącznie 640 mln zł na działania związane z ochroną powietrza – z czego 96 mln na wymianę kotłów;
  • sfinansowano zakup 120 ekologicznych autobusów komunikacji miejskiej (w większości dla Krakowa);
  • gminy wybudowały 77 km ścieżek rowerowych, co uzupełnia wielki projekt Województwa Małopolskiego VeloMałopolska, w ramach którego na koniec 2017 r. będziemy mieć łącznie 310 km tras rowerowych;
  • powiększa się także grono mieszkańców, którzy korzystają z ekologicznych sposobów ogrzewania. Tylko w 2016 roku zanotowano 6,8 tys. nowych odbiorców gazu i 270 nowych przyłączy do sieci ciepłowniczej;
  • gminy mocno włączyły się też w kontrole spalania odpadów. W 2016 roku udało się przeprowadzić ich 6,6 tys., z czego w ponad tysiącu przypadków wykryto  naruszenia przepisów.

Efekty realizacji Programu ochrony powietrza

Efekty walki ze smogiem

Walka o czyste powietrze to jednak batalia, która będzie jeszcze trwać kilka najbliższych lat. Samorząd województwa małopolskiego będzie wspierał dalszą wymianę pieców w Małopolsce – w regionalnym programie operacyjnym na ten cel przeznaczamy łącznie 295 mln zł, dzięki czemu zostanie wymienione ponad 26,5 tys. przestarzałych kotłów węglowych.

Zachęcamy Państwa również do obejrzenia krótkiego podsumowania działań Województwa Małopolskiego w zakresie ochrony powietrza:

Ocena realizacji efektów wdrażania Programu ochrony powietrza realizowana jest w ramach działania D.1 „Monitoring  efektów  wdrażania  Programu ochrony  powietrza  dla województwa małopolskiego” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu LIFE Unii Europejskiej.

Europejski wskaźnik jakości powietrza, uruchomiony przez Europejską Agencję Środowiska i Komisję Europejską, pozwala użytkownikom  sprawdzić aktualną jakość powietrza w europejskich miastach i regionach.

Nowa internetowa usługa Komisji Europejskiej – Europejski Indeks Jakości Powietrza, dostarcza informacji o aktualnej sytuacji w zakresie jakości powietrza w czasie rzeczywistym z ponad 2000 stacji monitorowania jakości powietrza w Europie.

Indeks składa się z interaktywnej mapy, która pokazuje lokalną sytuację w zakresie jakości powietrza na poziomie stacji, w oparciu o pięć kluczowych zanieczyszczeń, które szkodzą zdrowiu ludzi i środowisku: cząstki stałe (PM2,5 i PM10), ozon w warstwie przyziemnej (O3), dwutlenek azotu (NO2) i dwutlenek siarki (SO2).

Użytkownicy mogą powiększać lub wyszukiwać dowolne miasto lub region w Europie, aby sprawdzić ogólną jakość powietrza i pomiary na kluczową substancję zanieczyszczającą. Indeks pokazuje ogólną ocenę dla każdej stacji monitorującej, oznaczoną kolorową kropką na mapie, odpowiadającą najgorszej ocenie dla każdego z pięciu zanieczyszczeń.

Dostęp do informacji

Nowy Europejski Wskaźnik Jakości Powietrza zapewnia obywatelom łatwy dostęp do informacji na temat ich jakości powietrza lokalnego, co może mieć bezpośredni wpływ na ich zdrowie. Prawodawstwo Unii Europejskiej określa standardy jakości powietrza  zarówno krótkoterminowe (godzinowe / dzienne), jak i długoterminowe (roczne). Europejski wskaźnik jakości powietrza wskazuje na krótkoterminową sytuację w zakresie jakości powietrza na każdym z ponad 2 000 stacji monitorowania w całej Europie. W związku z tym indeks nie odzwierciedla długookresowej (rocznej) jakości powietrza, która może się znacznie różnić.

Europejski indeks jakości powietrza

Od roku mieszkańcy 55 gmin w Małopolsce mogą liczyć na profesjonalne wsparcie 60 Ekodoradców zatrudnionych w ramach projektu – LIFE IP MALOPOLSKA. Pomagają oni nie tylko w wypełnianiu wniosków o dotację na wymianę przestarzałych pieców, ale też przeprowadzają fachowe badania kamerą termowizyjną.

W okresie ostatnich 12 miesięcy eksperci zorganizowali 1300 spotkań, w których wzięło udział 24 tys. mieszkańców. Mocno udzielają się również w szkołach i przedszkolach, wyjaśniając w ciekawy sposób uczniom, jaki wpływ na jakość powietrza ma spalanie śmieci czy nieekologicznego opału. W około 300 ekolekcjach wzięło do tej pory udział aż 15 tys. dzieci. Ekodoradcy to też cenne wsparcie w ocenie stanu prywatnych i gminnych budynków. Dzięki specjalistycznym kamerom termowizyjnym badaniu poddano już tysiąc budynków.

Edukacja i kontrola

Eksperci projektu LIFE wśród swoich obowiązków mają też kontrolę palenisk, sprawdzając czy mieszkańcy nie spalają w piecach np. śmieci. W ostatnim roku przeprowadzili ich w sumie 680. To ważne źródło informacji, bo spora część z małopolskich gmin nie ma straży miejskiej czy gminnej. Ekodoradcy zaangażowali się też w badania jakości powietrza prowadzone przy pomocy pyłomierzy, które zorganizowano w tym roku m.in. w gminach: Czernichów, Limanowa, Gołcza, Wolbrom, Wadowice, Gdów, Liszki i Tuchów.

efekty pracy ekodoradców

Zatrudnienie Ekodoradców odbywa się w ramach działania C.1 „Ekodoradcy” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu LIFE Unii Europejskiej.

We wtorek 14 listopada przypada Dzień Czystego Powietrza. Z tej okazji Ekodoradcy realizujący projekt zintegrowany LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” zaplanowali szereg interesujących wydarzeń w swoich gminach.

W ramach obchodów Dnia Czystego Powietrza zorganizowane zostaną między innymi: prelekcje dla dzieci i młodzieży, spotkania z mieszkańcami gmin w urzędach, które w tym konkretnym dniu otwarte będą dłużej niż zwykle, wręczenie nagród w ramach przeprowadzonych konkursów w zakresie czystego powietrza dla dzieci i młodzieży, happeningi oraz przemarsze ulicami gmin, wystawy prac plastycznych dzieci i młodzieży, bezpłatne badania spirometryczne oraz wiele innych inicjatyw mających na celu zwrócenie uwagi na problem złej jakości powietrza w Małopolsce.

Organizacja Dnia Czystego Powietrza w Małopolsce wpisuje się w obchody 25-lecia programu LIFE Unii Europejskiej.

Serdecznie zachęcamy Państwa do wzięcia udziału w spotkaniach organizowanych w Państwa gminach (szczegółowych informacji udzielają urzędy poszczególnych gmin).

Wydarzenia

Andrychów – uroczysta gala oraz rozstrzygnięcie konkursu pt.: “Czyste powietrze – wspólna sprawa” – XXIV Gminny Konkurs Ekologiczny. Wydarzenie dedykowane jest dzieciom w wieku przedszkolnym oraz szkolnym.

Bochnia (miasto) – rozstrzygnięcie konkursu “Mój pomysł na walkę z NISKĄ EMISJĄ”, wystawa prac konkursowych oraz wręczenie nagród. Konkurs, dedykowany trzem kategoriom wiekowym, polega na przygotowaniu prac plastycznych, prac literackich oraz klipu filmowego promujących walkę  z niską emisją.

Bolesław (pow. olkuski) – happening pt.: „Smog albo zdrowie” dla dzieci klas I-III. Planuje się przejście z transparentami przez miejscowość Krzykawa. W ramach obchodów Dnia Czystego Powietrza odbędzie się również finał gminnego konkursu plastycznego “Smog albo zdrowie” dla uczniów klas 0-III.

Bukowina Tatrzańska – spotkanie Ekodoradcy z dziećmi i młodzieżą gimnazjalną szkół Gminy Bukowina Tatrzańska biorącymi udział w konkursie “Pomóż Oczyścić Powietrze w Naszej Gminie”.

Bystra Sidzina – rozstrzygnięcie konkursu „Dbam o czyste powietrze” oraz wystawa prac konkursowych.

Chełmiec – rozstrzygnięcie konkursu pod hasłem “Gmina Chełmiec – Nasze powietrze w Naszych rękach“. Dzieci przygotują prace plastyczne oraz hasła promujące czyste powietrze, następnie planowany jest przemarsz dzieci i młodzieży ulicami gminy pod hasłem „Zgadnij jakie dziś mamy powietrze” Dzieci wyposażone w ilustracje obrazujące jakość powietrza wyruszą na spacer wchodząc po drodze do sklepów, aptek, budynków użyteczności publicznej z pytaniem do dorosłych: “Jaką mamy dziś jakość powietrza”, ”Jaki dzień dzisiaj obchodzimy” prawidłową odpowiedź dzieci nagrodzą słodkim upominkiem.

Ciężkowice – spotkanie Ekodoradcy z przedszkolakami, edukacja, zabawy, konkursy.

Czernichów – Ekodoradca zaprasza na dzień otwarty, w ramach Dnia Czystego Powietrza, chętnym mieszkańcom zostaną rozdane ankiety bazy inwentaryzacji ogrzewania budynków w Małopolsce – za jej wypełnienie Ekodoradca przewidział ekologiczny upominek skrzydłokwiat – roślinę pozytywnie wpływającą na jakość powietrza w mieszkaniu. Jednocześnie mieszkańcy będą mieli okazje zapoznać się z działaniem kamery termowizyjnej oraz będą mogli zgłosić swój budynek mieszkalny do przeprowadzenia badania za jej pomocą.

Dąbrowa Tarnowska – Ekodoradca organizuje warsztaty dla dzieci ze szkoły podstawowej. Przedłużone zostaną również godziny pracy Ekodoradcy w tym dniu, celem udzielania porad zainteresowanym osobom.

Dobczyce – Ekodoradca przeprowadzi lekcję w zakresie ochrony powietrza w jednej ze szkół w Gminie Dobczyce.

Gdów – rozstrzygnięcie konkursu plastycznego pn.:”Zmieniamy powietrze na lepsze”. Prace laureatów ozdobią między innymi kalendarz gminny na 2018 r.

Gołcza – Ekodoradca przeprowadzi prelekcje, ćwiczenia oraz konkursy dla uczniów szkoły podstawowej w Gołczy w zakresie ochrony powietrza.

Gorlice (miasto) – Ekodoradca zaplanował wydanie książki pt. „EkoBajka”. Autorem tekstu jest uczennica, która wygrała konkurs literacki, natomiast autorem ilustracji jest pracownik Gorlickiego Centrum Kultury. Książka ujrzy światło dziennie w dniu 14 listopada, natomiast w kolejnych tygodniach zostanie rozdystrybuowana w szkołach i przedszkolach Miasta Gorlice.

Iwkowa – Ekodoradca przeprowadzi konkurs plastyczny o tematyce ochrony powietrza. Wyniki zostaną ogłoszone w postaci fotorelacji.

Kamionka Wielka – Ekodoradca poprowadzi spotkanie dot. jakości powietrza w Gminnym Ośrodku Kultury, słuchaczami będą dzieci mieszkające w gminie.

Kocmyrzów-Luborzyca – Ekodoradca planuje przeprowadzenie akcji edukacyjnych w gminnych szkołach.

Koniusza – Gmina Koniusza organizuje konkurs plastyczny, w którym zainteresowane dzieci (ze wszystkich szkół podstawowych) dowolną techniką będą wykonywać pracę z hasłem „Zmieniamy powietrze na lepsze”.

Kraków – Ekodoradcy z gminy Kraków organizują Punkt informacyjny w jednym z  Punktów Obsługi Mieszkańców . W dniu tym, w  godzinach od 10.00-18.00 udzielać będą informacji osobom zainteresowanym dotacjami na  wymianę systemu ogrzewania na proekologiczny oraz odnawialne źródła energii.

Limanowa (miasto) – Ekodoradca przeprowadzi warsztaty dla dzieci i młodzieży szkolnej w Mieście Limanowa.

Liszki – Ekodoradca przeprowadzi zajęcia w szkole w Mnikowie. Następnie planowane jest przekazanie oczyszczaczy powietrza do placówek oświatowych

Łapsze Niżne – Ekodoradca zaplanował przedstawienie teatralne dla dzieci o tematyce ochrony powietrza.

Łącko – Ekodoradca zaplanował organizację spotkań z dziećmi w szkole w Łącku o charakterze edukacyjnym.

Miechów – w siedzibie Urzędu Gminy i Miasta Miechów odbędą się warsztaty dla dzieci o tematyce ochrony powietrza (9:00-10:00, 10:00-11:00, 11:00-12:00, 12:00-13:00). Dodatkowo 14 listopada odbędzie się  oficjalne rozstrzygnięcie konkursu pn.: „Czyste powietrze wokół nas”.

Mszana Dolna (gmina) – w dniach 13-17 listopada w budynku Urzędu Gminy Mszana Dolna odbędzie się wystawa prac plastycznych wykonanych przez uczestników konkursu “Czyste powietrze w Gminie Mszana Dolna”.

Nawojowa – wydłużony dzień pracy Ekodoradcy.

Nowy Targ – 14 listopada w ramach Dnia Czystego Powietrza odbędzie się Dzień Otwarty Ekodoradcy Urzędu Gminy Nowy Targ. Od godziny 7:00 do godziny 17:00 w pokoju nr. 111 będzie można uzyskać informację nt. ochrony powietrza, aktualnych dotacji, uchwały antysmogowej oraz projektu zintegrowanego LIFE IP MALOPOLSKA.

Oświęcim (gmina) – Ekodoradca przekaże do szkół i przedszkoli tablice informacyjne dotyczące jakości powietrza.

Pałecznica – Dzień otwarty urzędu dla mieszkańców gminy. Urząd czynny  do godz. 19:00, Ekodoradca będzie udzielał porad i służył pomocą w zakresie dbania o powietrze.

Piwniczna – Zdrój – Ekodoradca planuje utworzenie stanowisko „Ekoporady” w centrum miasta (rynek), gdzie będzie udzielał porad mieszkańcom i rozdawał materiały edukacyjne w zakresie ochrony powietrza.

Podegrodzie – Ekodoradca organizuje konkurs plastyczny dla uczniów z terenu Gminy Podegrodzie pod nazwą „Co ja mogę zrobić aby powietrze było czystrze?”.

Poronin – przedłużone godziny pracy Ekodoradcy w dniu 14 listopada do godziny 17:00

Rabka-Zdrój – Ekodoradca planuje podpisanie pierwszych umów na wymianę pierwszych kotłów w ramach udzielonego dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Małopolskiego.

Raciechowice – w związku z Dniem Czystego Powietrza oraz z ostatecznym terminem podpisywania umów na odnawialne źródła energii z mieszkańcami Gminy Raciechowice, Ekodoradca będzie przyjmował zainteresowanych do godziny 17:30 lub do ostatniej zainteresowanej osoby.

Radziemice – Ekodoradca organizuje uroczysty gminny przemarsz dzieci i młodzieży z transparentami, promującymi czyste powietrze.

Ryglice – Dzień otwarty urzędu. Urząd czynny do 19:00. Ekodoradca udzieli informacji dla mieszkańców na temat wymiany kotłów, instalacji solarnej oraz innych zagadnień w zakresie ochrony powietrza.

Rzepiennik Strzyżewski – Ekodoradca zorganizuje spotkanie z mieszkańcami gminy w zakresie informacji o dofinansowaniu udzielanego z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Małopolskiego.

Skawina – Burmistrz Miasta i Gminy Skawina zaprasza na VI TARGI ekoCIEPŁA, które odbędą się we wtorek, 14 listopada 2017 r.  na Rynku w Skawinie, w godz. 10.00-16.00. Hasłem przewodnim tego wydarzenia jest „Pellet i gaz nie taki straszny”.  Podczas VI Targów ekoCIEPŁA pojawią się stoiska producentów kotłów gazowych jak również producentów kotłów na pellet. Będzie można dowiedzieć się jak działają kotły gazowe oraz zasilane na pellet, porównać różne rodzaje źródeł ciepła, jak również uzyskać szczegółowe informacje w zakresie obowiązujących wobec nich wymogów. Z kolei Ekodoradca będzie udzielać informacji o możliwości uzyskania dotacji w tym zakresie.

Słomniki – przedłużone godziny dni pracy Ekodoradcy w dniu 14 listopada.

Spytkowice – W dniu 14 listopada Ekodoradca zaplanował organizację konkursu fotograficznego pt.: „Smog w Spytkowicach”. W tym dniu na terenie gminy zostaną również rozdystrybuowane ulotki informacyjne dotyczące uchwały antysmogowej.

Stary Sącz – Ekodoradca udzieli eko-porad na starosądeckim rynku wszystkim zainteresowanym mieszkańcom gminy.

Sucha Beskidzka – Ekodoradca zaplanował szereg działań w ramach obchodów Dnia Czystego Powietrza. 14 listopada odbędzie się bezpłatne badanie spirometryczne dla mieszkańców na płycie rynku w godz. 9:00 – 15:00; happening dzieci ze szkół podstawowych i przedszkola oraz konkurs na transparent nawołujący do dbania o czyste powietrza, a także zostanie wystawione przedstawienie artystyczne o tematyce zanieczyszczenia powietrza dla młodszych dzieci (do 3 klasy podstawówki) o godz. 13:00 w szkole podstawowej nr 1.

Szczucin – w dniu 14 listopada Ekodoradca będzie udzielał porad, rozdawał ulotki i broszury w zakresie ochrony powietrza dla mieszkańców Szczucina. Stanowisko zostanie utworzone na Sali Narad Urzędu Miasta i Gminy (parter budynku).

Szczurowa – w ramach Dnia Czystego Powietrza Ekodoradca zaplanował spotkania z dziećmi, oraz mieszkańcami gminy oraz wykonanie zdjęcia w maskach przeciwpyłowych z transparentami w zakresie zanieczyszczenia powietrza.

Świątniki Górne – „POCZYTAJ MI…O SMOGU” – wspólne czytanie książki pt. „Uwaga! Alarm! Smogosmok!” w przedszkolach na terenie Gminy Świątniki Górne. Ekodoradca przekaże również do przedszkoli tablice informujące o stanie jakości powietrza.

Tarnów – Ekodoradca zainicjował we wszystkich tarnowskich szkołach przeprowadzenie zajęć o tematyce ochrony powietrza. Ekodoradca poprowadzi w tym dniu zajęcia w tym zakresie dla dzieci z jednego z tarnowskich przedszkoli.

Tomice – przeprowadzony zostanie konkurs plastyczny pn: „Czyste Powietrze w Gminie Tomice”. Dzieci do klasy VI szkoły podstawowej będą wykonywały prace plastyczne, natomiast klasa VII oraz gimnazjum przygotują hasło promujące czyste powietrze w gminie. Rozstrzygnięcie konkursu odbędzie się 18 listopada.

Tuchów – Świętowanie Dnia Czystego Powietrza odbędzie się w Domu Kultury w Tuchowie. O godz. 13:00 planowane jest rozstrzygnięcie konkursu „Czyste powietrze otacza mnie”.

Wadowice – Ekodoradca przeprowadzi warsztaty dla dzieci w jednej ze szkół podstawowych na terenie gminy.

Wieliczka – 14 listopada wydłużony zostanie czas pracy Ekodoradcy. Planowana jest również wizyta edukacyjna w Przedszkolu Samorządowym w Wieliczce.

Wieprz – z okazji dnia czystego powietrza Ekodoradca przeprowadzi zajęcia dedykowane powyższemu zagadnieniu w szkołach w gminie.

Wierzchosławice – 14 listopada zostanie utworzony Zielony Punkt przed Urzędem Gminy, natomiast w dniu 15 listopada zaplanowane są bezpłatne badania spirometryczne na parkingu przy Centrum Zdrowia Wierzchosławice lub parkingu przy Centrum Kultury Wsi Polskiej (informacji w tym zakresie udziela gmina).

Wolbrom – dzień otwarty w Urzędzie Miasta i Gminy Wolbrom, wszystkim zainteresowanym osobom Ekodoradca Gminy Wolbrom udzieli porad w zakresie ochrony jakości powietrza oraz możliwej do uzyskania pomocy finansowej.

Zakliczyn – przedłużone godziny pracy Ekodoradcy w dniu 14 listopada.

Obchody Dnia Czystego Powietrza realizowane są w ramach działania E.2 „Lokalne działania informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony powietrza” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu LIFE Unii Europejskiej.

25 lat LIFE dzień czystego powietrza

W dniu 8 listopada 2017 przedstawiciel Województwa Małopolskiego, zaproszony przez Komisję Europejską, uczestniczył w wydarzeniu „UE zwiększa środki na finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu w ramach programu LIFE”, towarzyszącym konferencji klimatycznej COP23 zorganizowanej w Bonn.

Do udziału w wydarzeniu zaproszonych zostało 5 projektów LIFE, o zróżnicowanym i bardzo szerokim zakresie działania, obejmującym jakość powietrza i strategię rozwoju niskoemisyjnego, aż po rozpowszechnianie narzędzi oceny i umiejętności w zakresie zapobiegania ryzyku oraz promowania inteligentnych technik w rolnictwie w celu zwiększenia publicznej świadomości na temat pilności działań w dziedzinie klimatu.

Efekty projektu LIFE Małopolska

W trakcie wydarzenia zaprezentowane zostały efekty działań projektów LIFE WZROST, LIFE BEEF CARBON, LIFE DERRIS, LIFE MAXIMISER oraz LIFE-IP MALOPOLSKA, którego efekty działań zaprezentował Pan Tomasz Pietrusiak – Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

Podczas debaty o osiągnięciach i wyzwaniach związanych z projektem LIFE, zorganizowana została transmisja na żywo, do oglądnięcia której zapraszamy:

Wymiana doświadczeń z innymi projektami LIFE jest częścią zadania E.3 „Tworzenie sieci wymiany doświadczeń z innymi projektami” w ramach projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z programu LIFE Unii Europejskiej.

Województwo Małopolskie, wspólnie z wiodącymi organizacjami na rzecz czystego powietrza w Polsce — Polskim Alarmem Smogowym oraz Smogathonem, współorganizuje konferencję Global Clean Air Summit.

Celem konferencji jest wymiana doświadczeń z regionami lub państwami zmagającymi się z podobnymi problemami zanieczyszczenia powietrza, jak również podjęcie współpracy z krajami, które swoim przykładem pomagają innym wypracować skuteczną strategię przeciwdziałania tym zagrożeniom. Konferencja prowadzona będzie w czterech równoległych blokach tematycznych: polityka, zdrowie, biznes oraz technologie, w obecności ekspertów, lekarzy, przedsiębiorców oraz przedstawicieli władz na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.

Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w konferencji Global Clean Air Summit, która odbędzie się w dniu 27.11.2017 w Centrum Kongresowym ICE Kraków w godzinach: 10:00-17:15 .

Szczególnie zachęcamy Państwa do udziału w organizowanym przez Województwo Małopolskie bloku tematycznym „POLITYKA”, w którym wystąpią m.in. przedstawiciele Komisji Europejskiej, eksperci z Polski, Czech, Niemiec i Bułgarii.

Rejestracja

Szczegółowe informacje na temat konferencji znajdują się na stronie internetowej wydarzenia.

Udział w konferencji jest bezpłatny. Prosimy o rejestrację na stronie https://globalcleanairsummit.evenea.pl

Konferencja realizowana jest w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego — Małopolska w zdrowej atmosferze”, którego celem jest poprawa jakości powietrza w regionie, w ramach działania E.3 „Tworzenie sieci wymiany doświadczeń z innymi projektami”.

Na zaproszenie Portugalskiej Agencji Środowiska, cele i efekty projektu zintegrowanego LIFE-IP MALOPOLSKA zostały zaprezentowane na konferencji odbywającej się 23 października w Lizbonie. Spotkanie było poświęcone projektom LIFE w zakresie ochrony powietrza i ochrony klimatu.

Projekty LIFE w Europie

W trakcie konferencji przedstawione zostały projekty LIFE z kilku krajów unijnych. Między innymi LIFE SHARA, którego celem jest wzmocnienie polityki Hiszpanii i Portugalii w zakresie adaptacji do zmian klimatu, projekt LIFE Index Air, w ramach którego wyznaczana jest indywidualna ekspozycja mieszkańców wybranych miast europejskich na zanieczyszczenie powietrza, a także włoski projekt LIFE MONZA badający efekty wdrożenia strefy ograniczonej emisji hałasu.

Uczestnicy konferencji byli zainteresowani działaniami w zakresie ochrony powietrza realizowanymi w Małopolsce, w szczególności wprowadzonymi przepisami antysmogowymi oraz dofinansowaniem do wymiany urządzeń grzewczych.

Wymiana doświadczeń z innymi projektami LIFE jest częścią zadania E.3 „Tworzenie sieci wymiany doświadczeń z innymi projektami” w ramach projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z instrumentu finansowego LIFE Unii Europejskiej.

[easy_image_gallery gallery=”932″]

W ramach drugiej edycji konkursu Nasze Powietrze została ogłoszona lista najwyżej ocenionych przez komisję projektów. Spośród 19 wniosków spełniających wymogi formalne, wybranych zostało 12, które zakwalifikowano do dofinansowania. W najbliższym czasie podpisane zostaną umowy o dofinansowanie grantów o łącznej wartości 136 431 zł.

Wybrane projekty:

  • Zabierzowski Alarm Smogowy – Pogromcy smogów,
  • Fundacja 360! – Wyjście smoga 2017/2018,
  • Stowarzyszenie Przedsiębiorców im. Dietla – #ZagłębieBezSmogu,
  • Stowarzyszenie”Eko-Aura Małopolska” – Czyste powietrze dla Tuchowa,
  • Stowarzyszenie Bo Miasto – Katowicka Liga Antysmogowa – działania aktywizujące i edukacyjne na dzieci i młodzieży na rzecz #czystepowietrze w Katowicach,
  • Stowarzyszenie na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego „Eko Poprad” – Od przedszkola do seniora MUSZYNA wypowiada walkę przeciwko „SMOGOWI”,
  • Fundacja Niezależny Instytut Edukacji Emocjonalnej – Parada SoGoSmoków-Dziecięce Zaangażowanie na rzecz czystego powietrza,
  • Stowarzyszenie Pura Vida – Nie kopcę, chcę odetchnąć,
  • Stowarzyszenie Buggy Gym – Rusz powietrzem z Buggy Gym,
  • Tatrzańska Izba Gospodarcza – Eko challenger,
  • Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS – Uchwała antysmogowa na co dzień,
  • Raciborskie Stowarzyszenie Samorządowe „Nasze Miasto” – Smog nasz powszedni.

Program grantowy „Nasze Powietrze” realizowany jest przez stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy w ramach działania E.2 „Lokalne działania informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony powietrza” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z instrumentu finansowego LIFE Unii Europejskiej.

W ostatnich miesiącach Ekodoradcy Projektu zintegrowanego LIFE w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze, realizowali szereg działań o charakterze informacyjno-edukacyjnym.

Korzystając z przyjemnej letniej pogody gminy województwa małopolskiego organizowały liczne festyny, pikniki, wydarzenia sportowe i inne spotkania w plenerze, które były doskonałą okazją do zaangażowania mieszkańców gmin i zainteresowania ich tematyką jakości powietrza. Ekodoradcy wykazywali się dużą kreatywnością w organizowaniu swoich stanowisk, gdzie każdy mógł uzyskać poradę w zakresie wymiany ogrzewania na ekologiczne, termomodernizacji, dostępnych programów pomocowych, a nawet zobaczyć i dotknąć kotłów najwyższej klasy, pomp ciepła czy paneli fotowoltaicznych. Ekodoradcy postawili również na współpracę, z zaangażowaniem wspierali się w trakcie weekendowych wydarzeń plenerowych, dzięki czemu treści edukacyjne mogły dotrzeć do większej liczby osób.

Kampania informacyjna

Rozległa kampania informacyjna to niezbędny element wprowadzonego w dniu 1 lipca 2017 r. zakazu wykorzystywania węgla złej jakości oraz wilgotnego drewna na terenie całego województwa małopolskiego. W życie weszła bowiem tzw. Uchwała Antysmogowa dla województwa małopolskiego, uchwalona w styczniu 2017 przez Sejmik Województwa Małopolskiego. Widząc potrzeby w zakresie informowania mieszkańców o zmianie obowiązującego prawa, Ekodoradcy dystrybuowali specjalne przygotowane na ten cel ulotki oraz zamieszczali informacje na stronach internetowych gmin, w mediach społecznościowych oraz  lokalnej prasie. Rozdystrybuowano setki broszur i ulotek informacyjnych, przypominając, że lato szybko się kończy, a sezon grzewczy znów przywita nas smogowymi epizodami.

W ciągu 12 miesięcy (październik 2016 r. – wrzesień 2017 r. ) Ekodoradcy:

  • udzielili porad i pomocy 127,3 tys. Małopolanom
    (w biurze, w terenie, telefonicznie i pisemnie)
  • zorganizowali 1,3 tys. spotkań dla mieszkańców,
    w których udział wzięło 26 tys. osób
  • przeprowadzili 317 wykładów w szkołach z udziałem
    12,4 tys. osób
  • przeprowadzili 725 kontroli u mieszkańców w zakresie spalania odpadów, w trakcie których w 18 przypadkach stwierdzono naruszenie prawa
  • w sezonie grzewczym przebadali kamerą termowizyjną
    1 tys. budynków
    prywatnych i publicznych

Zapraszamy na naszą stronę: Materiały edukacyjne

[easy_image_gallery gallery=”251″]

W dniu 10 października 2017 przedstawiciele Województwa Małopolskiego, zaproszeni przez Parlament Europejski, uczestniczyli w konferencji zorganizowanej w Brukseli, której tematem były pierwsze efekty realizacji projektów zintegrowanych LIFE w Unii Europejskiej.

Projekty zintegrowane LIFE

Celem spotkania było przedstawienie członkom Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego oraz Komisji Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) Parlamentu Europejskiego, a także wszystkim osobom realizującym projekty w ramach Programu LIFE na lata 2014-2020, pierwszych efektów działań projektów zintegrowanych.

W konferencji uczestniczyli: Jean-Claude Mericol – Dyrektor Programu LIFE Komisji Europejskiej, Peter Heck – Dyrektor Zarządzający Programu LIFE-IP Zenapa, Rolf Johnsen – Koordynator Programu LIFE-IP C2CCC, Elisabetta Maria Rossi – Koordynator Techniczny Programu LIFE-IP GESTIRE2020. Ze strony Województwa Małopolskiego efekty działań projektu zintegrowanego LIFE pn.”Wdrażanie Programu Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego” zaprezentował Pan Tomasz Pietrusiak – Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

[easy_image_gallery gallery=”144″]

Przeciwnicy przepisów antysmogowych twierdzą, że są one przyczyną wzrostu cen węgla. Ceny węgla rosną na rynkach globalnych, i to jest główną przyczyną, dla której ceny węgla rosną w Polsce. Przykładowo, tona węgla w największym hubie węglowym w Rotterdamie 31.08.2016 kosztowała 56,80 USD, a rok później już ponad 50% więcej. Trudno raczej te globalne zmiany przypisywać wpływowi uchwał anytsmogowych na Śląsku i w Małopolsce.

Fakty i mity o uchwałach anytsmogowych

Zakaz spalania odpadów węglowych

Uchwały antysmogowe zakazują spalania odpadów węglowych – mułów i flotokoncentratów. Prawdą jest że są to paliwa bardzo tanie – kosztujące około 300 zł za tonę. Jednak ich jakość też jest bardzo niska – charakteryzują się bardzo niską wartością opałową. Co to oznacza dla zwykłego Kowalskiego? Oznacza to, że żeby wyprodukować taką samą ilość energii musi zużyć dwa razy więcej paliwa tańszego niż paliwa droższego – bo kluczową kwestią jest właśnie wartość opałowa. W przypadku mułów i flotokoncentratów zawartość popiołu może dochodzić nawet do 50%. A więc połowa tego co wrzucamy do pieca po prostu nie odda żadnej energii.

Inną kwestią jest szkodliwość spalania odpadów węglowych. Ze względu na ich marną jakość, dużą zawartość popiołu, wilgoci, siarki czy chloru, spalanie ich w kotłach domowych powoduje bardzo wysoką emisję pyłu, rakotwórczego benzo(a)pirenu czy silnie toksycznych dioksyn. Z tego względu spalanie mułu i flotokoncentratu w domowych kotłach musi być zakazane. Tak jak zakazane jest spalanie śmieci.

Warto przy tym zaznaczyć, że sprzedaż mułów czy flotokoncentratów była zabroniona przed 2003 rokiem. Później wymogi dotyczące węgla sprzedawanego do gospodarstw domowych uległy rozluźnieniu i przestały być obowiązkowe. W tym samym czasie, ze względu na zmiany technologiczne w produkcji węgla lepszej jakości, kopalnie zaczęły produkować coraz więcej odpadów węglowych.

Uchwały antysmogowe wprowadzają również wymóg stopniowej wymiany kotłów i pieców, które emitują duże ilości zanieczyszczeń, tak zwanych kopciuchów. Na ten cel samorządy oferują dotacje. Ministerstwo Rozwoju zapowiedziało w tym zakresie specjalny program dla najuboższych, wspierający ich w wymianie kotłów i zakupie paliwa. Nowoczesne kotły niskoemisyjne mają bardzo wysoką sprawność – około 85%. Oznacza to, że z każdej jednostki węgla wykorzystywane jest aż 85% energii w nim zawartym. Sprawność kopciuchów to około 55% – co oznacza, że aż 45% energii zawartej w paliwie nie jest wykorzystywana, marnuje się.

Koszty ogrzewania

Koszt ogrzewania odpadem węglowym w starym piecu lub kotle jest praktycznie taki sam jak koszt ogrzewania wysokokalorycznym węglem w kotle nowoczesnym. W skali roku różnica ta to około 250 zł rocznie, czyli około 65 groszy dziennie. Zatem, koszt ogrzewania w przypadku wymiany starego kotła węglowego, na nowy, niskoemisyjny, pozostaje na niemal takim samym poziomie.

Fakty i mity o uchwałach anytsmogowych

Różnica w koszcie ogrzewania między mułem (1390 zł), a węglem dobrej jakości (1438 zł) to 48 zł rocznie czyli 13 groszy dziennie.

Argumentem często podnoszonym przez przeciwników przepisów antysmogowych jest twierdzenie, że węglem palą jedynie ubodzy. Jest to twierdzenie po prostu nieprawdziwe. Jak pokazują dane Instytutu Ekonomii Środowiska, 70% domów jednorodzinnych w Polsce jest ogrzewanych węglem. Oznaczałoby to, że 70% domów jednorodzinnych w Polsce należy do osób ubogich. Skala wykorzystywania węgla do ogrzewania jest znacznie szersza niż skala ubóstwa.

Fakty i mity o uchwałach anytsmogowych

Dane w rozbiciu na grupy dochodowe również pokazują, że węgiel jest w porównywalnym stopniu wykorzystywany przez osoby z niższej jak i wyższej grupy dochodowej. Kotła/pieca węglowego używa aż 66,4% z wyższej grupy dochodowej i 74,9% z niższej grupy dochodowej.

Fakty i mity o uchwałach anytsmogowych

Popyt na węgiel

Kolejnym argumentem podnoszonym przez przeciwników przepisów antysmogowych jest to, że wymuszają one rezygnację z węgla złej jakości, przez co znacznie wzrośnie popyt na węgiel dobrej jakości i polskie kopalnie nie będą w stanie zastąpić tak dużego popytu. Podnoszone jest to jako argument przeciwko zakazywaniu stosowania węgla gorszej jakości.

Powyższe obawy nie są jednak uzasadnione. Popyt na węgiel dobrej jakości nie ulegnie znacznemu wzrostowi z prostego powodu: większość wymian starych kotłów na węgiel to wymiany na inny rodzaj ogrzewania: ciepło sieciowe, gaz, energia elektryczna, pompy ciepła, itp. Przykładowo, w Małopolsce w latach 2013-2015 w jedynie 30% przypadków stare kotły węglowe zostały wymienione na nowoczesne kotły węglowe. W 70% przypadków wymieniono je na źródło ciepła nie oparte o węgiel.

Należy również zaznaczyć, że uchwały antysmogowe zawierają bardzo długie okresy przejściowe, dzięki czemu producenci węgla będą w stanie dostosować się do nowych wymogów. W zależności od województwa te okresy kończą się w 2026-2028 roku. Wymiany na niskoemisyjne kotły będą więc rozłożone na wiele lat.

W poniedziałek (2 października 2017 r.) rozpoczęła się w Polsce kontrola w zakresie jakości powietrza prowadzona przez Europejski Trybunał Obrachunkowy. Kontrola ma na celu sprawdzenie projektów realizowanych w zakresie poprawy jakości powietrza, które finansowane są przez Komisję Europejską.

Od 3 do 6 października br. audyt prowadzony jest w Małopolsce. Sprawdzeniu podlegają następujące projekty:

  • Projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”
  • Program ograniczenia niskiej emisji dla miasta Krakowa
  • Termomodernizacja budynków oświatowych w Gminie Miejskiej Kraków
  • Zintegrowany transport publiczny w aglomeracji krakowskiej – II etap
  • Budowa instalacji odazotowania spalin dla kotłów nr 3 i 4 w EDF Polska S.A. Oddział nr 1 w Krakowie

Program ochrony powietrza

W trakcie pierwszego dnia kontroli omówiono strategię poprawy jakości powietrza dla Małopolski – Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, wsparcie finansowe na regionalną politykę energetyczną ze środków RPO WM na lata 2014 – 2020, działania Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie w zakresie prowadzonych kontroli w gminach. Na zakończenie tego dnia, kontrolerzy z ETO odbyli wizytę na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy al. Karsińskiego oraz w Krajowym Laboratorium Referencyjnym i Wzorcującym Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Projekt LIFE

W drugim dniu kontroli zaprezentowano cele i założenia projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” wraz ze wskazaniem dotychczasowych efektów wdrażania programu. Zatrudnieni w ramach projektu Eko-doradcy, z gminy Gdów, Wolbrom Wadowice oraz Zakopane zaprezentowali swoje działania podejmowane lokalnie w zakresie poprawy jakości powietrza. Działania w projekcie LIFE zaprezentowało także miasto Kraków oraz Krakowski Alarm Smogowy. Warto przypomnieć, iż projekt LIFE-IP MALOPOLSKA został pozytywnie oceniony przez Komisję Europejską i uznany za najlepszy spośród 39 projektów zintegrowanych zgłoszonych z obszaru Unii Europejskiej.

W trakcie spotkań wielokrotnie wskazywano na bariery skutecznego wdrażania działań, wskazując m.in. na brak przepisów prawa regulujących parametry jakościowe paliw stałych dopuszczonych do sprzedaży osobom indywidualnym, określających procedury kontroli emisji z eksploatowanych kotłów na paliwa stałe czy przepisów umożliwiających wdrożenie stref ograniczonej emisji komunikacyjnej w centrach miast. Zwrócono także uwagę na wstrzymanie na szczeblu krajowym dofinansowania do wymiany urządzeń grzewczych (program KAWKA) oraz do termomodernizacji budynków jednorodzinnych (program RYŚ).

Kontrola NIK

Jednocześnie w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego kontrolę w zakresie planowania, realizacji i monitorowania działań mających na celu osiągnięcia wymaganej jakości powietrza na obszarze województwa rozpoczęła Najwyższa Izba Kontroli.

Województwo Małopolskie od lat podejmuje nowatorskie w skali Polski działania w ramach posiadanych kompetencji, które służą poprawie jakości powietrza i warunków życia mieszkańców. Jednakże brak wsparcia na poziomie krajowym powoduje, że skuteczność podejmowanych działań jest ograniczona oraz zagrożona jest możliwość osiągnięcie szybkich efektów poprawy jakości powietrza w regionie.

Przypomnijmy, iż Europejski Trybunał Obrachunkowy jest niezależnym zewnętrznym kontrolerem Komisji Europejskiej. Odpowiada za kontrolowanie prawidłowego gromadzenia i wykorzystywania funduszy UE oraz pomaga w doskonaleniu zarządzania finansami UE. Kontrola ETO w Polsce potrwa do 6 października 2017 r. Kontrolę koordynuje Ministerstwo Środowiska. Podobne kontrole realizowane są w Niemczech, Belgii, Włoszech, Czechach oraz Bułgarii.

Od 1 listopada br. w gminie Dobczyce rozpocznie się druga akcja pomiarów porównawczych dostępnych na rynku sensorów pyłu zawieszonego. Organizatorem akcji jest Województwo Małopolskie, we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska, Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, Gminą Dobczyce oraz Stowarzyszeniem Krakowski Alarm Smogowy. Celem akcji jest weryfikacja i ocena wiarygodności szeroko dostępnych sensorów pyłu oraz metod modelowania poprzez porównanie otrzymanych wyników z wynikami uzyskanymi pomiarem metodą referencyjną urządzeń GIOŚ. Pomiary będą trwały do dnia 28 lutego 2018 r. W stosunku do I tury pomiarów porównawczych wprowadzono zmiany polegające na ocenie pomiarów zanieczyszczenia zarówno pyłem zawieszonym PM10 jak i pyłem PM 2.5, oraz możliwość uczestnictwa w pomiarach podmiotów oferujących pomiary jakości powietrza w oparciu o wyniki modelowania. Szczegółowe zasady akcji pomiarowej przedstawione są w regulaminie pomiarów porównawczych:

Regulamin pomiarów porównawczych w sezonie 2017/2018

Formularz zgłoszeniowy

Akcja porównawcza zakończy się sporządzeniem raportu z przeprowadzonych badań przez naukowców z AGH oraz ekspertów z GIOŚ. Raport będzie publikowany i powszechnie dostępny dla gmin i mieszkańców.

Serdecznie zapraszamy wszystkie zainteresowane podmioty do udziału w naszej akcji ! Zgłoszenia należy dokonać na adres mailowy: [email protected] poprzez przesłanie formularza zgłoszeniowego wraz z załącznikami. Przed zgłoszeniem należy zapoznać się z regulaminem.

Pomiary odbywają się w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Małopolska w zdrowej atmosferze” realizowanego przy wsparciu programu LIFE Unii Europejskiej w obrębie działania D.1 „Monitoring  efektów  wdrażania  Programu ochrony  powietrza  dla województwa małopolskiego (MPOP)”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał 3 października 2017 roku wyrok w sprawie czterech skarg złożonych na uchwałę Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

Skargi dwóch firm prowadzących działalność w zakresie dystrybucji węgla zostały odrzucone ze względu na brak wykazania naruszenia ich interesu prawnego. Przepisy uchwały nie ograniczają bowiem swobody gospodarczej i nie zabraniają sprzedaży urządzeń grzewczych lub paliw stałych.

W przypadku skarg dwóch osób fizycznych, które wykorzystują do ogrzewania pozaklasowe kotły na paliwa stałe, skargi zostały rozpatrzone i oddalone. Wyrok potwierdził, iż uchwała antysmogowa dla Małopolski została przyjęta zgodnie z prawem oraz spełnia wymagania art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska. Sąd podkreślił, że samorządy województw mogą przyjmować ograniczenia w zakresie eksploatacji instalacji i stosowania paliw, gdy wymaga tego sytuacja złej jakości powietrza. Uchwała realizuje konstytucyjne prawo obywateli do życia w czystym środowisku oraz ochrony ich zdrowia. Przepisy obowiązujące w Małopolsce zostały również uznane za zgodne z przepisami unijnymi, gdyż wdrażają europejskie wymagania w zakresie poprawy jakości powietrza.

Uchwała antysmogowa dla Małopolski weszła w życie 1 lipca 2017 roku i wprowadziła zakaz stosowania mułów i flotów węglowych oraz drewna o wilgotności powyżej 20%, a także zakaz eksploatacji nowych kotłów i kominków, które nie spełniają unijnych standardów ekoprojektu. Mieszkańcy Małopolski mają czas do końca 2022 roku na wymianę istniejących kotłów nie spełniających norm emisji oraz do końca 2026 roku w przypadku eksploatacji kotłów 3 lub 4 klasy.

Uchwały antysmogowe zostały przyjęte rownież w województwie śląskim i opolskim, natomiast prace nad przygotowaniem podobnych przepisów trwają w województwach dolnośląskim, mazowieckim, łódzkim i wielkopolskim.

Więcej informacji o uchwale: https://powietrze.malopolska.pl/antysmogowa

Zdjęcie: Marcin Hałat, Wikipedia Commons