Badamy jakość powietrza wspólnie z Krakowskim Alarmem Smogowym

W dniach 30 marca 2018 r. – 23 kwietnia 2018 r., przy wsparciu Krakowskiego Alarmu Smogowego, w ramach projektu LIFE pn. „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, na terenie Dąbrowy Tarnowskiej przeprowadzany będzie pomiar jakości powietrza.
Pomiary dotyczyć będą stężeń pyłów zawieszonych PM10, a ich wyniki mają na celu podniesienie świadomości mieszkańców na temat jakości powietrza na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska.

Wykres przedstawia stężenie pyłu PM10 (średnie godzinne, µg/m³) w miejscowości: Dąbrowa Tarnowska

Norma dla stężenia dobowego wynosi 50µg/m³.

Co to jest pył zawieszony PM10?

Pył zawieszony to mieszanina drobnych cząstek o różnych rozmiarach i o różnym składzie chemicznym. Cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) mogą wnikać do płuc, co powoduje poważne problemy zdrowotne, w szczególności u osób starszych oraz dzieci.

Poziom dopuszczalny dla stężenia średniodobowego wynosi 50 µg/m³ i może być przekraczany nie więcej niż 35 dni w ciągu roku.

Skład chemiczny pyłu zawieszonego

Na powierzchni pyłu przenoszone są toksyczne związki chemiczne niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego, takie jak: metale ciężkie (arsen, nikiel, kadm, ołów) oraz WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym benzo(a)piren). Cząsteczki węglowodorów aromatycznych takich jak benzen, czy benzopiren są płaskie. Mają więc możliwość wślizgiwania się między nukleotydy DNA, co nadaje im właściwości rakotwórcze.

Źródła pyłu zawieszonego

Głównym źródłem pyłu PM10 w powietrzu jest emisja ze spalania w przestarzałych piecach i kotłach paliw stałych oraz z ruchu drogowego, szczególnie z pojazdów z silnikami wysokoprężnymi bez filtrów cząstek stałych (DPF).

Niekorzystne warunki meteorologiczne, szczególnie brak wiatru i inwersja w znacznym stopniu sprzyjają kumulowaniu się zanieczyszczeń przy powierzchni ziemi i powstawaniu smogu, w konsekwencji powodują przekraczanie wartości stężeń dopuszczalnych zanieczyszczeń, szczególnie pyłu PM10.

Zadanie jest realizowane w ramach projektu LIFE pn.: „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze / Implementation of Air Quality Plan for Małopolska Region – Małopolska in a healthy atmosphere” LIFE IP MALOPOLSKA / LIFE14 IPE PL 021

Opracował: Szymon Lichorobiec – Ekodoradca Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Tarnowskiej

21 marca 2018 r. w szkole podstawowej w Łętkowicach pod hasłem: „Zgiń przepadnij zimo! Zgiń przepadnij smogu” odbyło się powitanie kalendarzowej wiosny”, z udziałem ekodoradcy Gminy Radziemice.

Uczniowie wcielili się w role speakerów, którzy co jakiś czas łączyli się z będącymi w terenie reporterami poszukującymi zwiastunów wiosny. W ten nietuzinkowy sposób dzieci dowiedziały się o znaczeniu czystego powietrza dla zdrowia człowieka, a także o tym, że robiąc porządki w ogrodzie, odpadków  nie można spalać ale należy je właściwie segregować. Nie można również spalać Marzanny – symbolu odchodzącej zimy. Dlatego tez na koniec przedstawienia zima (pod postacią Marzanny) i smog zostały symbolicznie przegnane, nie spalone.

Uczniowie pracowali również z kartami pracy przygotowanymi przez Krakowski Alarm Smogowy w ramach projektu LIFE

Podczas warsztatów w pierwszej i trzeciej klasie szkoły podstawowej przeprowadzone zostały doświadczenia związane z czystością powietrza i jego zanieczyszczeniem. Dzieci uczyły się, które paliwa są ekologiczne, a spalanie których powoduje nadmierne zanieczyszczenia powietrza.  W starszych klasach również przeprowadzono warsztaty pt. „Laboratorium profesora Smogiełki”.  Po zajęciach można z całą pewnością przyznać, że świadomość dzieci dotycząca zagrożeń wynikających z powstawania smogu, jego szkodliwego wpływu na organizm człowieka i sposobów dbania o środowisko jest duża.

Na koniec zajęć wyświetlono film edukacyjny pt. „Smog i jego konsekwencje”. Ostatnim etapem były warsztaty plastyczne. Techniką kolażu dzieci tworzyły wiosenny krajobraz przedstawiający świat, w którym wszystko co wokół jest piękne, czyste i pozbawione zanieczyszczeń. Tym pozytywnym akcentem Ekodoradczyni zakończyła swoją wizytę w szkole podstawowej w Łętkowicach.

W zajęciach wzięło udział 48 dzieci.

[easy_image_gallery gallery=”957″]

Projekt zintegrowany LIFE realizowany w Małopolsce został zaprezentowany na międzynarodowej konferencji Saltsjobaden VI odbywającej się w dniach 18-20 marca 2018 w Götheborgu w Szwecji.

Konferencja została zorganizowana przez Szwecką Agencję Ochrony Środowiska i Szwecki Instytut Badań Środowiskowych IVL. Wzięło w nim udział prawie 200 ekspertów z krajowych i międzynarodowych organizacji, w tym Karolina Skog, Szwecki Minister Środowiska, przedstawiciele WHO, Komisji Europejskiej, Programu Środowisko ONZ (UNEP) oraz Konwencji ONZ ds Transgranicznego Zanieczyszczenia Powietrza (CLRTAP).

W trakcie warsztatów „Clean Air – Sectors and Solutions” zaprezentowane zostały doświadczenia Małopolski w zakresie wprowadzenia ograniczeń w zakresie stosowania paliw stałych w ramach tzw. uchwał antysmogowych. Natomiast na warsztatach „Clean Air for the Cities” przedstawiono doświadczenia z realizacji projektu zintegrowanego LIFE, zwłaszcza pracy ekodoradców na szczeblu miast i gmin.

[easy_image_gallery gallery=”590″]

W ramach umowy pomiędzy Województwem Małopolskim a Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie przeprowadzono studia podyplomowe z zakresu ochrony powietrza oraz energetyki.  Studia te były dedykowane Ekodoradcom zatrudnionym w gminach oraz osobom pracującym przy projekcie  zintegrowanym LIFE pn. „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Studia podyplomowe miały charakter interdyscyplinarny. Zajęcia prowadzone były przez pracowników Wydziału Energetyki i Paliw (Katedr: Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego, Chemii Węgla i Nauk o Środowisku, Technologii Paliw), a także partnerów spoza AGH tj.: Politechnikę Krakowską (Małopolskie Centrum Budownictwa Energooszczędnego, Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych), firmę Polinvest, Fundację na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, Instytut Zrównoważonej Energii „Miękinia”, firmę Social Sky oraz Uniwersytet Jagielloński.

Studia podyplomowe dla ekodoradców

Uczestnicy studiów posiedli wiedzę w zakresie ochrony powietrza (rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w powietrzu, wpływ warunków atmosferycznych i terenowych na dyspersję zanieczyszczeń, metody modelowania dyspersji zanieczyszczeń w powietrzu, dyrektywy i ustawy w zakresie ochrony powietrza, zadania i kompetencje samorządów, WIOŚ i WFOŚiGW). Ponadto studia obejmowały zagadnienia jakość powietrza, niskiej emisji zanieczyszczeń, chemii środowiska, emisji z pojazdów, energetyki, odnawialnych źródeł energii, lokalnego planowania energetycznego, zarządzania, prawa i komunikacji. Poza wykładami słuchacze mogli aktywnie uczestniczyć w szeregu ćwiczeń oraz zajęć praktycznych. W ramach zajęć z efektywności energetycznej słuchacze zapoznali się z zagadnieniami związanymi z termomodernizacją, budownictwem pasywnym, i zero-energetycznym. Bardzo przydatnymi z punktu widzenia pracy Ekodoradcy na pewno były  zajęcia związane  z interpretacją wyników z badań kamerą termowizyjną oraz sporządzanie charakterystyki energetycznej budynku oraz audytu termomodernizacyjnego w celu interpretacji ich wyników.

Uroczystość wręczania świadectw ukończenia studiów podyplomowych dla eko-doradców, odbyła się w dniu 16.03.2018 r. w Auli Rektorskiej AGH.

Nowa edycja studiów

Ponadto Województwo Małopolskie planuje zorganizować studia podyplomowe w zakresie ochrony powietrza oraz energetyki dla pracowników gmin zajmujących się w/w tematyką. Planowane studia podyplomowe będą dwusemestralne i rozpoczną się jesienią 2018 roku (październik lub listopad). Program studiów będzie bazował na studiach organizowanych w roku akademickim 2016/2017 dla ekodoradców zatrudnionych w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” współfinansowanego z programu LIFE Unii Europejskiej.

Studia podyplomowe są dedykowane pracownikom samorządowym, którzy już posiadają studia wyższe oraz chcą poszerzyć swoją wiedzę, kompetencje i będą w swojej pracy wykorzystywać zagadnienia związane z ochroną powietrza i energetyką. Ponadto studia te będą stanowić forum wymiany wiedzy i doświadczenia pomiędzy pracownikami zajmującymi się powyższą tematyką w swoich gminach.

Uroczyste rozstrzygnięcie konkursu plastycznego dla dzieci i młodzieży pt. „Walka superbohatera ze smogiem na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska” odbyło się 12 marca 2018 r. w Urzędzie Miejskim w Dąbrowie Tarnowskiej. W ramach konkursu wpłynęło niemal 100 prac w postaci komiksu obrazującego walkę wymyślonego superbohatera z zanieczyszczeniami powietrza w naszej gminie w trzech kategoriach wiekowych: I-III klasa szkoły podstawowej, IV-VI klasa szkoły podstawowej oraz VII klasa szkoły podstawowej wraz z klasami II i III gimnazjum. Wszystkie zostały poddane wnikliwej ocenie w trzech kryteriach (zgodność z tematyką, estetyka pracy oraz oryginalność) przez jury konkursowe w składzie: Lidia Krawczyk – Kierownik Referatu Spraw Administracyjnych i Obywatelskich, Witold Reczek – Kierownik Referatu Inwestycji i Zamówień Publicznych, Szymon Lichorobiec – Eko – doradca oraz Jakub Stafii – stażysta Referatu Inwestycji i Zamówień Publicznych.

Po podsumowaniu wyników Burmistrz Dąbrowy Tarnowskiej Krzysztof Kaczmarski wraz z Eko – doradcą Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Tarnowskiej Szymonem Lichorobcem wręczyli dyplomy i nagrody dla laureatów konkursu oraz szeregu wyróżnionych prac. Dodatkowo każdy uczestnik konkursu otrzymał drobny upominek oraz pisemne podziękowanie za udział.

Wyniki konkursu:

KATEGORIA: I-III klasa SZKOŁY PODSTAWOWEJ

1 MIEJSCE: Jakub Marszałek – klasa III „d”

2 MIEJSCE: Julia Światłowska – klasa III „c”

3 MIEJSCE: Aleksandra Światłowska – klasa III „c”

Wszyscy Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 w Dąbrowie Tarnowskiej

Wyróżnienia:

Maksymilian Ostręga – klasa III „a”, Justyna Rokocz – klasa III „a”, Sara Grzeszczyk – klasa III „b”, Ignacy Motyka – klasa III „c”, Martyna Bochenek – klasa III „c”, Emilia Lustofin – klasa III „d”, Kamila Kmieć – klasa III „d”, Dawid Kędzior – klasa III „d” (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Weronika Lustofin – klasa I „a”, Filip Burzec – klasa I „a”, Piotr Czapiga – klasa I „a”, Wiktoria Kopeć – klasa I „a”, Gabriela Laskowska – klasa I „a” (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Norbert Schab – klasa III (Niepubliczna Niepłatna Szkoła Podstawowa z Niepublicznym Niepłatnym Oddziałem Przedszkolnym w Żelazówce)

Julia Wojtas – klasa II (Publiczna Szkoła Podstawowa w Nieczajnie Górnej)

Gabriela Ptak – klasa III, Szymon Prząda – klasa III (Publiczna Szkoła Podstawowa w Laskówce Chorąskiej)

KATEGORIA: IV-VI klasa SZKOŁY PODSTAWOWEJ

1 MIEJSCE: Kinga Nowak – klasa V (Publiczna Szkoła Podstawowa w Nieczajnie Górnej)

2 MIEJSCE: Bartosz Sak – klasa IV „a” (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Dąbrowie Tarnowskiej)

3 MIEJSCE: Wiktoria Mikuła – klasa IV (Publiczna Szkoła Podstawowa w Laskówce Chorąskiej)

Wyróżnienia:

Aleksandra Janik – klasa V „a” (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Kamil Bąba – klasa IV „a”, Paweł Miodowski – klasa IV „a”, Mateusz Skrzek – klasa IV „a”, Tomasz Skrzyniarz – klasa IV „a” (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Patrycja Węc – klasa IV, Wiktoria Rokocz – klasa V (Niepubliczna Niepłatna Szkoła Podstawowa z Niepublicznym Niepłatnym Oddziałem Przedszkolnym w Żelazówce)

Gabriela Kmieć – klasa V, Martyna Początek – klasa V, Konrad Wybraniec – klasa IV, Wiktor Wybraniec – klasa VI (Publiczna Szkoła Podstawowa w Nieczajnie Górnej)

Emilia Panek – klasa IV (Publiczna Szkoła Podstawowa w Laskówce Chorąskiej)

Mariola Jeż – klasa V (Publiczna Szkoła Podstawowa w Lipinach)

Natalia Banaś – klasa V, Klaudia Kogut – klasa V (Publiczna Szkoła Podstawowa w Gruszowie Wielkim)

KATEGORIA: VII klasa SZKOŁY PODSTAWOWEJ, II-III klasa GIMNAZJUM

1 MIEJSCE: Angelika Kot – klasa III „c” gimnazjum (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Dąbrowie Tarnowskiej)

2 MIEJSCE: Daria Toczek – klasa VII (Publiczna Szkoła Podstawowa w Gruszowie Wielkim)

3 MIEJSCE: Magdalena Skrzyniarz – klasa III „b” – klasa III „b” gimnazjum (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Wyróżnienia:

Agata Forgiel – klasa II „b” gimnazjum, Kamil Wajda – klasa II „c” gimnazjum (Publiczna Szkoła Podstawowa nr  2 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Zuzanna Wajda – klasa III „b” gimnazjum, Justyna Mackiewicz – klasa III „c” gimnazjum, Agnieszka Kogut – klasa III „c” gimnazjum (Publiczna Szkoła Podstawowa nr  3 w Dąbrowie Tarnowskiej)

Kinga Wybraniec – klasa VII, Andrzej Michalczak – klasa VII (Publiczna Szkoła Podstawowa w Nieczajnie Górnej)

Klaudia Sztylet – klasa VII (Publiczna Szkoła Podstawowa w Gruszów Wielkim)

Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim za udział i wykonanie estetycznych i przemyślanych prac. Głównym celem konkursu było uwrażliwienie młodego pokolenia Dąbrowian na problemy wynikające z funkcjonowania w środowisku z zanieczyszczonym powietrzem oraz wskazanie sposobów poprawy jakości powietrza na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska, co bez wątpienia się udało.

[easy_image_gallery gallery=”500″]

Konkurs plastyczny został zrealizowany w ramach projektu LIFE pn.: „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze / Implementation of Air Quality Plan for Małopolska Region – Małopolska in a healthy atmosphere” LIFE IP MALOPOLSKA / LIFE14 IPE PL 021

Krakowski Alarm Smogowy przeprowadził badania jakości węgla dostępnego na składach opałowych w Małopolsce i województwie śląskim. Faktyczna jakość węgla została porównana między innymi z deklaracjami sprzedawców.

Próbki przebadanego węgla pochodziły ze składów w województwach małopolskim i śląskim. Pobierano je w ilości od 10 do 25 kilogramów bezpośrednio ze stosu węgla lub w workach foliowych po uprzednim zapakowaniu przez sprzedawcę. Rodzaje próbek odpowiadały asortymentowi używanemu w polskich gospodarstwach domowych. Był wśród nich tzw. ekogroszek, orzech i miał węglowy. Analizę próbek przeprowadziło akredytowane laboratorium Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. Sprawdzano m. in. zawartość siarki, popiołu, wilgotność i kaloryczność węgla.

Brak informacji o parametrach węgla

Pierwszy wniosek jaki nasuwa się z badań to to, że sprzedawcy węgla bardzo rzadko informują o parametrach sprzedawanego węgla. Jedynie w jednym przypadku sprzedawca przedstawił dokument potwierdzający jakość sprzedawanego węgla. W przypadku ekogroszku niektóre parametry były określone na workach. W reszcie przypadków sprzedawcy podawali jedynie kaloryczność i/lub nazwę kopalni, odsyłając po więcej informacji na strony producenta. Kupujący węgiel w detalu nie mają zatem podstawowych informacji o tym jakiej jakości produkt kupują, a nieliczne parametry podawane przez sprzedawców mają charakter deklaratywny, nie są potwierdzone odpowiednią dokumentacją czy weryfikowane przez odpowiednie służby kontrolne.

Wartość opałowa

Parametrem podawanym przez niemal wszystkich sprzedawców jest wartość opałowa węgla, a więc ilość energii zawartej w danym produkcie węglowym. Okazuje się jednak, że aż w ośmiu przypadkach na 14 wartość opałowa była w rzeczywistości niższa, niż ta podawana przez producentów, a więc de facto można uznać, że klienci zapłacili więcej niż powinni. W przypadku najgorszej z próbek – był to jeden z miałów węglowych – różnica wyniosła aż 20 procent (5 MJ/kg).

Na ogół różnice nie były aż tak duże – oscylowały wokół wartości 10 procent. Uwagę trzeba zwrócić także na to, że w siedmiu na 15 przypadków wartość opałowa była zgodna lub wyższa z deklarowaną przez producentów. Jednak klienci nie mają żadnych narzędzi, by odróżnić producentów i sprzedawców przedstawiających rzeczywiste parametry sprzedawanych produktów od tych, którzy podają parametry zawyżone. Wprowadzenie regulacji, które wyeliminują tego typu zachowanie jest koniecznie ze względu na troskę o interes klienta.

Zawartość popiołu i siarki

Tymczasem wyniki analizy próbek pokazują, że na rynku nie brakuje paliwa całkiem dobrej jakości. Wiele próbek charakteryzowały dobre parametry zawartości popiołu i siarki, które bez trudu pozwoliłyby im spełnić nawet dość wymagające normy jakości. Na piętnaście przebadanych próbek jedynie cztery miały zawartość siarki powyżej 0,7%. Również cztery próbki miały zawartość popiołu powyżej 10%, z czego dwie nieznacznie powyżej. Także cztery próbki charakteryzowały się większą zawartością wilgoci niż 12%. Łącznie te trzy kryteria spełnia ponad połowa próbek. To pokazuje, że obok węgla złej jakości na detalicznym rynku węgla polskiego znajduje się całkiem sporo węgla przyzwoitej jakości. Niestety zwykły Kowalski kupując węgiel nie jest w stanie zweryfikować którego rodzaju towar kupuje. Węgiel nie spełniający powyższych parametrów powinien zostać wycofany z obrotu na rynku gospodarstw domowych ze względu na jego negatywny wpływ na jakość powietrza.

Rzetelna informacja na temat jakości węgla jest tym istotniejsza, że nowoczesne kotły do osiągnięcia znamionowych parametrów emisji, wymagają paliwa wysokiej jakości, które powinno się charakteryzować wysoką wartością opałową, niską zawartością wilgoci, popiołu i siarki. I by móc wykorzystać możliwości takiego urządzenia, trzeba wiedzieć, co się do niego wsypuje.

Zawilgocony węgiel

Jednak obok paliwa dobrej jakości jest bardzo wiele takiego, które nie spełnia żadnych kryteriów. Tego typu węgiel nie powinien być dostępny ze względu na bardzo negatywny wpływ na powietrze. Co więcej, opłacalność ogrzewania tego typu węglem jest również wątpliwa. Na przykład jedna z próbek węgla zawierała w sobie aż 30 proc. wilgoci. Inna ponad 20 procent. Oznacza to, że kupując 1 tonę węgla tak kiepskiej jakości, płacimy za 300 kg wody, która jednocześnie pogarsza wartość opałową węgla. Informacje na temat zawartości wilgoci są sporadycznie podawane przez sprzedawców lub producentów.

W przypadku dwóch miałów odnotowano bardzo wysoką zawartość popiołu – 24,6% oraz 31,5%. Wydając 1000 zł na tego typu węgiel, aż 250-300 zł wydajemy na popiół, o zerowej wartości opałowej. W aż 4 przypadkach producenci podawali niższą zawartość popiołu niż w rzeczywistości.

Ustalono także, że żaden z poddanych analizie miałów, nie spełnia kryteriów uchwał smogowych Małopolski i województwa śląskiego – a zostały one zakupione na terenie tych województw i nie powinny być spalane w domowych kotłach.

Analizy realizowane były w ramach działania C.2 „Centrum kompetencji” projektu „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” LIFE14 IPE PL 021/LIFE IP MALOPOLSKA współfinansowanego ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej.

Pracownicy Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego przeszkolili pracowników sieci marketów budowlanych Leroy Merlin w Krakowie w zakresie wymagań przepisów ochrony powietrza, uchwał antysmogowych oraz wymagań ekoprojektu dla kotłów i ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe.

Tematyka szkolenia obejmowała:

• omówienie problematyki zanieczyszczenia powietrza (przyczyny, skutki, rodzaje i zapobieganie),
• dostępne dla mieszkańców programy dofinansowania i programy osłonowe,
• kontrole i egzekwowanie zakazu spalania odpadów i wymagań uchwały antysmogowej,
• różnice między kotłami klasy 5 a kotłami ekoprojekt,
• wymagania techniczne dla kotłów i ogrzewaczy pomieszczeń,
• wymagania w zakresie parametrów jakościowych dla węgla i drewna.

W szkoleniu wzięli udział Doradcy Klienta, Koordynatorzy, oraz Kierownicy działów handlowych (elektryczny, hydrauliczny oraz budowlany) z wszystkich krakowskich sklepów sieci Leroy Merlin. Uzyskane informacje będą wykorzystywane przez pracowników sklepów w celu podnoszenia świadomości mieszkańców odwiedzających ich stoiska o wymaganiach uchwał antysmogowych w Małopolsce i stosowania urządzeń grzewczych o wysokiej efektywności cieplnej i niskiej emisji zanieczyszczeń.

W lipcu 2017 roku podobne szkolenia objęły pracowników Castoramy.

Kim są Ekodoradcy i na czym polega ich codzienna praca?

Na to pytanie pomoże odpowiedzieć cykl artykułów pn.: Poznaj swojego Ekodoradcę!. Cykl połączony jest z warsztatami Ekodoradców, podczas których dzielą się oni swoimi doświadczeniami, wiedzą i kreatywnymi pomysłami na walkę ze smogiem. Raz na miesiąc będziemy publikować sylwetki kilku Ekodoradców zatrudnionych w małopolskich gminach w ramach projektu LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze„. Mamy nadzieję, że pasja, zaangażowanie, a przede wszystkim wiedza, którą posiadają nasi specjaliści, posłuży Państwu jako inspiracja i utwierdzi w przekonaniu, że tylko wspólne działanie umożliwi poprawę jakości powietrza w naszym regionie.

Przed chwilą mieliście okazję przedstawić efekty swojej pracy, a także wypracowywane przez ponad rok zatrudnienia w charakterze Ekodoradcy know-how, z czego na ten moment jesteście najbardziej dumni?

Kamila Pakuła, Ekodoradca w Urzędzie Miasta Gorlice:

Jest tego sporo, przede wszystkim cieszę się, że stałam się rozpoznawalna w swojej lokalnej społeczności. Mieszkańcy wiedzą, do kogo zwrócić się o pomoc, wiedzą że chętnie udzielę im porady. Cieszę się również, że najczęściej wychodzą zadowoleni i dobrze poinformowani.

Drugą rzeczą, z której jestem naprawdę bardzo dumna jest Ekobajka – Przygoda z Wróżką Florą. To książeczka dla dzieci, która porusza sprawy jakości powietrza i w przystępny sposób obrazuje problem najmłodszym. Co ciekawe, Ekobajkę udało się zorganizować jedynie wysiłkami lokalnej społeczności. Autorem rysunków jest pracownik Gorlickiego Centrum Kultury, Pan Tadeusz Łuczejko, a autorką tekstu ówczesna uczennica III klasy gimnazjum w Libuszy, Aleksandra Przybyłowicz. Oboje stworzyli kawał świetnej pracy. Dzięki nakładowi 2000 sztuk, książeczka zostanie rozdystrybuowana bezpłatnie wśród przedszkolaków oraz uczniów klas 1-3 szkół podstawowych w gminie.  Dodatkowo firma, która drukowała nam Ekobajkę, zaproponowała, że chce dołożyć cegiełkę do walki o lepszą jakość powietrza i przygotowała bezpłatnie kolorowanki do książeczki. To działanie jest pionierskie w naszej gminie, a co najważniejsze, integruje różne środowiska w walce o lepszą jakość powietrza.

Szymon Lukaj, Ekodoradca w Urzędzie Miasta Wadowice:

Cieszę się, że w końcu doszło do klarownej identyfikacji problemu. Co więcej, na wadowickim rynku pojawiła się tez stacja monitoringu. Powstał system w placówkach edukacyjnych, za pomocą którego rodzice, dzieci i nauczyciele codziennie dowiadują się jaka jest jakość powietrza w gminie i czy można w tym dniu np. wyjść z dziećmi na spacer.

Na czym dokładnie polega ten system?

Szymon Lukaj, Wadowice: System informowania polega na tym, że w placówkach edukacyjnych w naszej gminie umieszczone są atrakcyjne i przystępne graficznie dla percepcji dzieci tablice informujące o stanie jakości powietrza. Mamy 7 poziomów i 7 kolorowych grafik, które obrazują, czy powietrze, którym oddychamy jest zanieczyszczone. Ekstremalny poziom zanieczyszczeń obrazuje „buźka” z maską w kolorze bordowym, natomiast powietrze wolne od szkodliwych substancji obrazuje zielona uśmiechnięta grafika. Codziennie rano o godzinie 6:30 wysyłam wiadomość sms z informacją o stanie jakości powietrza w naszej gminie. Dzięki temu pracownicy placówek wiedzą, która grafika powinna zostać zamieszczona na planszy pokazującej jakość powietrza.

Szymon Lichorobiec, Ekodoradca w Urzędzie Miasta Dąbrowa Tarnowska:

Najbardziej zadowolony jestem z zauważalnego wzrostu świadomości społecznej w temacie zanieczyszczenia powietrza. Udało mi się dotrzeć do szerokiego grona naszych mieszkańców, zarówno dorosłych jak i dzieci i młodzieży. Natomiast w mojej opinii, jednym z najciekawszych przedsięwzięć 2017 r. był marsz czystego powietrza, w którym wzięło udział ok. 300 dzieci. Marsz przeszedł ulicami naszej gminy. Dzieci ubrane w maski antysmogowe i transparenty apelowały do dorosłych, by zadbali o jakość powietrza, przez co zadbają też o zdrowie swoich najbliższych.

Rodzice tych dzieci nie mieli nic przeciwko takiej inicjatywie?

Szymon Lichorobiec, Dąbrowa Tarnowska: Przed wydarzeniem pojawiały się sceptyczne opinie, marsz odbywał się przy ujemnej temperaturze, więc wielu rodziców obawiało się o zdrowie dzieci. Na szczęście po wydarzeniu dochodziły do mnie pozytywne sygnały. Rodzice i generalnie mieszkańcy podkreślali, że dzieci uczą się o szkodliwości zanieczyszczeń nie tylko w szkolnej ławie, ale są włączane w społeczne inicjatywy, co pobudza ich aktywność, kreatywność oraz świadomość, że mają wpływ na to, co ich otacza oraz, że mogą kształtować swoją lokalną społeczność.

Jesienią minął rok od zatrudnienia Ekodoradców w gminach, udało wam się zrealizować wiele ciekawych inicjatyw i pomysłów, zastanawiam się jakie są wasze plany zawodowe na najbliższą przyszłość?

Kamila Pakuła, Gorlice: Przyznam, że to trudne pytanie. Głowę mam pełną pomysłów, ale ich realizacja musi być dopasowana do aktualnych potrzeb. Na pewno chciałabym się teraz skupić na prowadzeniu zajęć dla dzieci i młodzieży w szkołach. Mam kilka pomysłów na aktywizację najmłodszych mieszkańców naszej gminy. To ważne działania, ponieważ zdobyta wiedza oraz postawy kształtowane od najmłodszych lat, będą procentować w przyszłości i będą stanowić przykład dla kolejnych pokoleń.

Szymon Lukaj, Wadowice: Zależy mi na propagowaniu odnawialnych źródeł energii w gminie, to czysta energia i duży potencjał. Kolejną sprawą jest skupienie się na kwestiach elektomobilności, także dużo jeszcze przed nami.

Szymon Lichorobiec, Dąbrowa Tarnowska: Chciałbym kontynuować politykę edukacyjno-informacyjną w gminie. Mam również nadzieję na coraz więcej inwestycji w zakresie termomodernizacji. Chcę nadal aktywnie wspierać naszych mieszkańców w podejmowaniu decyzji o wyborze ekologicznych źródeł ogrzewania i mam nadzieję, że to wszystko wydarzy się w najbliższym roku.

Z Ekodoradcami rozmawiała Joanna Kiersnowska

[easy_image_gallery gallery=”578″]