Podhale chce wiedzieć więcej

Sezon wakacyjny na Podhalu, to czas wielu wypraw w góry, obcowania z naturą i nabierania  sił do nauki i pracy. Codzienne problemy odchodzą na drugi plan, każdy szuka wytchnienia od zmartwień i trudnych spraw. Mając w perspektywie kilku miesięcy widmo powracającego problemu smogu, lekarze, samorządowcy i przedstawiciele przedsiębiorstw wdrażają rozwiązania mające na celu poprawę jakości powietrza.

2 sierpnia br. odbyła się debata na antenie Radia Alex (105,2 FM) z udziałem: Ewy Łączyńskiej – Ordynatora Oddziału Pulmunologii Szpitala Specjalistycznego Chorób Płuc „Odrodzenie” im. Klary Jelskiej w Zakopanem,  Grzegorza Watychy Burmistrza Miasta Nowy Targ, Grzegorza Rattera Prezesa Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Nowym Targu oraz Katarzyny Stadnik z Zespołu Ochrony Powietrza Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Tematem przewodnim debaty była jakość powietrza w Małopolsce.

Zdrowie przede wszystkim

Mieszkańcy Podhala mogli dowiedzieć się m.in.: o zdrowotnych skutkach oddychania zanieczyszczonym powietrzem.  Ewa Łączyńska z zakopiańskiego szpitala podzieliła się ze słuchaczami swoimi doświadczeniami zawodowymi wynikającymi z wieloletniej praktyki lekarskiej. Zwróciła uwagę na niską świadomość ekologiczną  wśród swoich pacjentów. Poziom wiedzy z zakresu następstw zdrowotnych wynikających z narażenia na zanieczyszczenie powietrza wśród społeczeństwa jest wciąż niski. Wiele chorób płuc, takich jak np. POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc czy rak płuc mają bezpośredni związek z oddychaniem powietrzem zanieczyszczonym przez pyły. Ponadto skażenie powietrza atmosferycznego wiąże się z istotnym pogorszeniem czynności układu oddechowego, krwionośnego i centralnego układu nerwowego.  Szpital Specjalistyczny Chorób Płuc w Zakopanem uwrażliwia pacjentów na bezpośrednie związki przyczynowo-skutkowe występujące pomiędzy wieloma chorobami, a jakością powietrza, zaznaczając jednocześnie, że nie są to jedynie choroby bezpośrednio związane z układem oddechowym, ale także takie jak: zawał serca, nadciśnienie tętnicze, udar mózgu, bezpłodność, Choroba Alzheimera, problemy z koncentracją i niepokój.

Od założeń do działania

Grzegorz Ratter Prezes Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Nowym Targu przedstawił koncepcję rozwoju  sieci ciepłowniczej na terenie miasta Nowy Targ. Mieszkańcy Nowego Targu coraz chętniej deklarują udział przyłączenia się do  ciepła sieciowego. Komfort pozyskiwania ciepła, a także nowoczesne urządzenia i instalacje wyposażone w filtry ograniczające emisję pyłów do środowiska przekonują coraz liczniej mieszkańców Nowego Targu do przyłączania się do sieci. Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej dzięki środkom krajowym i unijnym planuje w ciągu najbliższych lat dynamiczną rozbudowę istniejącej sieci ciepłowniczej, przyłączenia nowych odbiorców oraz remont istniejącej sieci. Działania Spółki ukierunkowane są na docelowe wykorzystanie energii geotermalnej w celu zmniejszenia emisyjności w regionie. Planowane przedsięwzięcie obejmuje rozwój osiedlowej sieci ciepłowniczej w ścisłym centrum miasta oraz rozbudowę osiedlowej sieci ciepłowniczej ulic usytuowanych w południowej części miasta, a także modernizację istniejących osiedlowych sieci ciepłowniczych. Co ciekawe działania Spółki zorientowane są na docelowe wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii.

Dostęp do informacji

Swoimi doświadczenia przedstawił także Burmistrz Nowego Targu – Grzegorz Watycha. Zwrócił uwagę na potrzebę wprowadzania systemowych rozwiązań na szczeblu krajowym, szczególnie w zakresie jakości paliw i emisji pyłów do atmosfery. Przedstawił także działania nowotarskiego samorządu ograniczające niską emisję. Do najistotniejszych z nich należy przede wszystkim wymiana niskosprawnych urządzeń na paliwa stałe na ekologiczne urządzenia zasilane gazem lub odnawialnymi źródłami energii. W celu realizacji zadań odgraniczających niską emisję miasto Nowy Targ włączyło się do realizacji  Projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”. Ekodoradca zatrudniony w urzędzie codziennie udziela wielu porad mieszkańcom, pomaga uzyskać i rozliczyć dotacje do nowego źródła ciepła, prowadzi akcje informacyjne i edukacyjne. Nowy Targ postawił także na poprawę jakości powietrza poprzez działania w obszarze komunikacji. Nowotarska Policja prowadzi kontrole spalin przy użyciu specjalistycznego sprzętu, dzięki czemu najbardziej uciążliwe pojazdy będą wykluczane z ruchu samochodowego.

Wzór płynie z Małopolski

W trakcie debaty poruszono także kwestie przepisów prawnych dotyczących ochrony powietrza wprowadzonych na terenie Małopolski. Katarzyna Stadnik z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego przybliżyła najważniejsze zapisy uchwały antysmogowej. Należą do nich przede wszystkim:

  • możliwość eksploatacji kotła na węgiel i drewno zainstalowanego po 1 lipca 2017 r. o parametrach emisji wyznaczonych dla ekoprojektu,
  • konieczność wymiany kotłów pozaklasowych do końca 2022 roku oraz kotłów 3 i 4 klasy do końca 2026 roku,
  • zakaz stosowania mułów i flotów oraz mokrego drewna.

Na podsumowanie debaty przedstawiono także efekty realizacji Projektu zintegrowanego LIFE. Program ten znacząco przyczynia się do realizacji założeń Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Stanowi także wraz z tzw. Uchwałą antysmogową wzór, z którego czerpią inne województwa pragnące włączyć się do działań na rzecz czystego powietrza.

[easy_image_gallery gallery=”734″]