Podsumowanie LIFE Małopolska – wrzesień 2021

Najważniejsze wydarzenia

• 27 września podczas XLV zdalnej sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego przyjęto lokalne uchwały antysmogowe dla gmin Niepołomice, Krzeszowice, Skawina, Rabka Zdrój, Czarny Dunajec oraz miast Oświęcim i Nowy Targ. Lokalne uchwały antysmogowe wprowadzają całkowity zakaz palenia węglem od 1 stycznia 2030 r. i zakaz instalowania nowych urządzeń na węgiel od początku 2022 r.
• Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego podsumował działania gmin w zakresie wdrażania Programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego w pierwszym półroczu w 2021 roku. Liderami wymiany kopciuchów okazały się gminy Liszki, Wieliczka i Nowy Targ.
• W dniach 7 i 8 września w słowackiej miejscowości Bańska Bystrzyca odbyła się międzynarodowa konferencja Effective Air Quality Management 2021. Zaproszeni goście poruszali tematykę jakości powietrza, w tym jego monitorowania oraz wdrażania narzędzi służących jego poprawie. W konferencji wziął udział Pan Tomasz Pietrusiak – Zastępca Dyrektor Departamentu Środowiska.
• Od 8 do 9 września miały miejsce warsztaty The Clean Air Regions Boot Camp organizowane przez Western Balkans Green Center. Tematyka obejmowała stan jakości powietrza w Europie, redukcje zanieczyszczeń oraz zaangażowanie społeczeństwa w walkę o czyste powietrze. W konferencji wziął udział Pan Tomasz Pietrusiak – Zastępca Dyrektor Departamentu Środowiska, który omówił zadania lokalnych samorządów mające na celu przyspieszenie wymiany nieefektywnych źródeł ogrzewania w Małopolsce.
• W dniach 4 do 19 września w rozgłośni radiowej RMF FM trwała kampania promująca działania edukacyjno-informacyjne, w ramach  których informowano o wejściu uchwały antysmogowej i jej wpływie na mieszkańców regionu. Jednocześnie informowano, gdzie szukać dofinasowania, pomocy ekodoradców i przeprowadzono rozmowy z zadowolonymi  mieszkańcami województwa, którzy już z tej pomocy skorzystali i przyczynili się do polepszenia powietrza i komfortu życia.
• Od 15 września na antenie sześciu lokalnych rozgłośni prowadzono kampanie społeczną. W ramach wydarzenia m.in. emitowano spoty radiowe o tematyce ochrony powietrza.
• W dniu 27 września za pośrednictwem platformy Webex odbyło się szkolenie dla przedstawicieli gmin, pracowników ośrodków pomocy społecznej, ekodoradców, doradców energetycznych i pracowników merytorycznych związanych z tematyką ubóstwa energetycznego.
• 29 września odbyło się spotkanie dotyczące Programu Priorytetowego Czyste Powietrze. Spotkanie miało charakter warsztatów, podczas których przedstawiciele każdej zaproszonej gminy przedstawili potencjalne problemy związane z zainteresowaniem Programem Czyste Powietrze i przyczyny małej liczby składanych wniosków przez mieszkańców.
• W dniach od 21 do 24 września w mieście Poiana Brasov  w Rumunii odbyła się 3 edycja międzynarodowej konferencji C4E Forum –The  Central and Eastern European Energy Efficiency Forum. Tematyka konferencji dotyczyła efektywności energetycznej, jednak jednym z poruszanych aspektów była także kwestia ochrony powietrza. Przedstawiciele UMWM oraz Krakowskiego Alarmu Smogowego wzięli udział w panelu dyskusyjnym pn. „The nexus of energy efficiency, air quality and health”, podczas którego podzielili się z uczestnikami konferencji doświadczeniami w zakresie poprawy jakości powietrza w Małopolsce, a także zwiększania efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jako jednego z efektów wdrażania działań w regionie.
• 30 września złożono wniosek na IV fazę Projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

• Ekodoradcy rozdystrybuowali łącznie ponad 39 tys. materiałów informacyjno–edukacyjnych oraz udzielili ponad 11 tys. porad mieszkańcom Małopolski.

C.1. Ekodoradcy

Porady i pomoc mieszkańcom

We wrześniu Ekodoradcy zatrudnieni w ramach programu LIFE zapewnili pomoc doradczą mieszkańcom Małopolski w wymiarze:

• 4 783 osoby przyjęte w biurze,
• 5 191 telefonicznie,
• 306 pisemnie lub mailowo,
• 1 301 w trakcie wizyt,

Przeprowadzono 312 kontroli u mieszkańców w zakresie spalania odpadów. W 6 przypadkach stwierdzono naruszenie przepisów.

Ankiety od mieszkańców i wnioski o dofinansowanie

Ekodoradcy zaangażowani byli w zbieranie ankiet od mieszkańców oraz rozpatrywanie wniosków o dofinansowanie.
We wrześniu 2021 roku:

• zebrano 277 ankiet od mieszkańców zainteresowanych skorzystaniem z dofinansowania,
• rozpatrzono 343 wnioski mieszkańców lub podmiotów o dofinansowanie,
• podpisano 255 umów z mieszkańcami lub podmiotami o dofinansowanie i rozliczono 292 takie umowy.

Ekodoradcy wprowadzili lub zaktualizowali dane o 2 005 budynkach w bazie ogrzewania.

C.2. Centrum Kompetencji

Lista niskoemisyjnych urządzeń grzewczych

Lista niskoemisyjnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe, spełniających wymagania ekoprojektu, dostępna na stronie internetowej www.powietrze.malopolska.pl, obejmuje łącznie 427 kotły i ogrzewacze pomieszczeń.

Aplikacja “Ekointerwencja”

We wrześniu przyjęto 412 zgłoszeń. Aplikacja jest dostępna na stronie internetowej https://ekomalopolska.pl/app/ekointerwencja/index.html.

Można wyszczególnić:

• 285 zgłoszeń dotyczących zanieczyszczeń powietrza,
• 84 nielegalnego wywożenia odpadów,
• 43 dotyczyło ścieków i zrzutów nieczystości,

Infolinia obsługiwana przez Centrum Kompetencji UMWM udzieliła odpowiedzi na ponad 250 zgłoszeń telefonicznych.

Szkolenie z metodyki analizy ubóstwa energetycznego!

W dniu 27 września za pośrednictwem platformy Webex odbyło się szkolenie dla przedstawicieli gmin, pracowników ośrodków pomocy społecznej, ekodoradców, doradców energetycznych i pracowników merytorycznych związanych z tematyką ubóstwa energetycznego. Spotkanie zorganizowane we współpracy z Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A, było okazją do zapoznania się z wytycznymi, które posłużą do przygotowania analizy problemu ubóstwa energetycznego, do której zgodnie z Programem ochrony powietrza zobligowane zostały gminy.

D1. Monitoring efektów wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego (MPOP)

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego podsumował działania gmin w zakresie wdrażania Programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego w pierwszym półroczu w 2021 roku. Działania w omawianym okresie podjęło w naszym regionie w 150 gmin, które w ten sposób ograniczyły emisję z nieefektywnych kotłów i pieców i poprawiły jakość życia mieszkańców. W pierwszym półroczu, w Małopolsce wymieniono 3 493 nieefektywne źródła ciepła na paliwa stałe. Najwięcej kopciuchów zlikwidowano w gminach Liszki (187), Wieliczka (132) oraz Nowy Targ (W) (116).

E1. Regionalna kampania medialna na rzecz czystego powietrza

W dniach 4 do 19 września w rozgłośni radiowej RMF FM trwała kampania promująca działania edukacyjno-informacyjne, w ramach  których informowano o wejściu uchwały antysmogowej i jej wpływie na mieszkańców regionu. Jednocześnie informowano, gdzie szukać dofinasowania, pomocy ekodoradców i przeprowadzono rozmowy z zadowolonymi  mieszkańcami województwa, którzy już z tej pomocy skorzystali i przyczynili się do polepszenia powietrza i komfortu życia.

Od 15 września na antenie sześciu lokalnych rozgłośni prowadzono kampanie społeczną. W ramach wydarzenia m.in. emitowano spoty radiowe o tematyce ochrony powietrza.

E.2. Lokalne działania informacyjno–edukacyjne w zakresie ochrony powietrza

Materiały edukacyjne o tematyce ochrony powietrza

Ekodoradcy w gminach:

• przygotowali 39 728 ulotek i broszur oraz 297 plakatów,
• rozdystrybuowali 30 646 ulotek i broszur oraz 572 plakaty,
• przygotowali 9 674 i rozdystrybuowali 8 271 innych materiałów edukacyjnych i promocyjnych (materiały promocyjne, ulotki związane z Programem Czyste Powietrze).

Spotkania i wydarzenia

Ekodoradcy zorganizowali spotkania i wydarzenia:

• 9 konkursów dla dzieci/młodzieży, w których wzięło udział 2 045 osób,
• 42 spotkania w szkole, w których uczestniczyło 2 792 osoby,
• 77 spotkań z mieszkańcami, w których uczestniczyło 1 549 osób,
• 67 spotkań z lokalnymi liderami, łącznie z 550 osobami.
• 36 innych wydarzeń o tematyce ochrony powietrza, w których uczestniczyło 12 422 osoby.

Wykorzystnie mediów

Ekodoradcy w gminach przygotowali:

• 20 artykułów w prasie,
• 173 artykułów i postów w Internecie i mediach społecznościach,
• 13 razy wykorzystano inne media

oraz wzięli udział w informacjach medialnych związanych z projektem:

• 6 audycji radiowych lub TV.

E3. Tworzenie sieci wymiany doświadczeń z innymi projektami

Effective Air Quality Management 2021 – Słowacja

W dniach 7 i 8 września br. w słowackiej miejscowości Bańska Bystrzyca odbyła się międzynarodowa konferencja Effective Air Quality Management 2021. Zaproszeni goście poruszali tematykę jakości powietrza, w tym jego monitorowania oraz wdrażania narzędzi służących jego poprawie. Była to doskonała okazja do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie ochrony powietrza. W konferencji brali udział przedstawiciele Republiki Słowackiej, Republiki Czeskiej, Polski oraz innych krajów UE. Województwo małopolskie reprezentował Pan Tomasz Pietrusiak – Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska, który zaprezentował zadania samorządów w ramach wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

The Clean Air Regions Boot Camp – Węgry

Od 8 do 9 września miały miejsce warsztaty The Clean Air Regions Boot Camp organizowane przez Western Balkans Green Center. Tematyka obejmowała stan jakości powietrza w Europie, redukcje zanieczyszczeń oraz zaangażowanie społeczeństwa w walkę o czyste powietrze. Omówiono także programy służące poprawy jakości powietrza w krajach europejskich. W konferencji wziął udział Pan Tomasz Pietrusiak – Zastępca Dyrektor Departamentu Środowiska, który omówił zadania lokalnych samorządów mające na celu przyspieszenie wymiany nieefektywnych źródeł ogrzewania w Małopolsce.

Spotkanie dotyczące Programu Priorytetowego Czyste Powietrze

29 września odbyło się spotkanie dotyczące Programu Priorytetowego Czyste Powietrze . Spotkanie miało charakter warsztatów, podczas których przedstawiciele każdej zaproszonej gminy przedstawili potencjalne problemy związane z zainteresowaniem Programem Czyste Powietrze i przyczyny małej liczby składanych wniosków przez mieszkańców.

Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu 2021

W dniach 16 – 22 września w ramach Tygodnia Zrównoważonego Transportu w gminach województwa małopolskiego odbywał się szereg imprez z tym związanych. Celem działań jest promocja ekologicznych form mobilności, takich jak: środki transportu zbiorowego, rower, ruch pieszy oraz transport multimodalny czyli łączenie różnych gałęzi transportu. Tegoroczna edycja akcji odbywała się pod hasłem Bezpiecznie i zdrowo dzięki zrównoważonej mobilności. Motto zwraca uwagę na trudności, jakie Europa i świat odczuły w czasie pandemii COVID-19. Jest też okazją do zastanowienia się nad możliwościami zmian wynikającymi z tego bezprecedensowego kryzysu zdrowotnego. Cztery główne tematy w tym roku to: zdrowie psychiczne i fizyczne, bezpieczeństwo oraz reagowanie na pandemię COVID-19.

C4E Forum –The  Central and Eastern European Energy Efficiency Forum

W dniach od 21 do 24 września w mieście Poiana Brasov  w Rumunii odbyła się 3 edycja międzynarodowej konferencji C4E Forum –The  Central and Eastern European Energy Efficiency Forum. Tematyka konferencji dotyczyła efektywności energetycznej, jednak jednym z poruszanych aspektów była także kwestia ochrony powietrza. Przedstawiciele UMWM oraz Krakowskiego Alarmu Smogowego wzięli udział w panelu dyskusyjnym pn. „The nexus of energy efficiency, air quality and health”, podczas którego podzielili się z uczestnikami konferencji doświadczeniami w zakresie poprawy jakości powietrza w Małopolsce, a także zwiększania efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jako jednego z efektów wdrażania działań w regionie.

#AkademiaCzystegoPowietrza 2021

W ramach cyklu webinariów #AkademiaCzystegoPowietrza, we wrześniu odbyły się 3 spotkania:

– 16 września: „Czyste Powietrze” – otoczenie, nowe zasady, pomocne narzędzia.

– 23 września: „Kredyt Czyste Powietrze – jak i gdzie skorzystać ze ścieżki bankowej”.

– 30 września: Zachęty dla gmin w programach: „Czyste Powietrze” i „Stop Smog”.

F1. Zarządzanie projektem

30 września złożono wniosek na IV fazę Projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.