Prezentacje założeń nowego Programu ochrony powietrza w Krakowie i Tarnowie

Pierwsze spotkania prezentujące założenia aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego odbyły się w Krakowie (14.09) dla gmin z Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego i w Tarnowie (15.09) dla gmin subregionu tarnowskiego. Przedstawiciele władz gmin, organizacji, przedsiębiorstw oraz mieszkańcy poznali analizy obecnej jakości powietrza w Małopolsce, planowane główne działania naprawcze oraz sposób ich wdrażania. Główne obowiązki wdrażania działań ograniczających emisje do powietrza spoczywają na władzach samorządowych. W trakcie dyskusji uczestnicy przedstawili swoje sugestie i postulaty odnośnie wdrażania Programu oraz podkreślali duże znaczenie świadomości mieszkańców co do wpływu zanieczyszczenia powietrza na ich własne zdrowie.

Uwagi i postulaty dotyczące aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego można przekazywać do 30 września na adres [email protected].

Kolejne spotkania odbędą się w Krakowie (19.09), Nowym Sączu (20.09), Chrzanowie (21.09) oraz Nowym Targu (22.09).

Prezentacja założeń Programu ochrony powietrza KOM 14/09/2016

Prezentacja założeń Programu ochrony powietrza Tarnów 15/09/2016

Krakowski Alarm Smogowy w ramach realizacji z Województwem Małopolskim projektu LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” prowadzi nabór projektów edukacyjnych w zakresie ochrony powietrza.

Organizacje pozarządowe lub grupy nieformalne działające wspólnie z organizacją pozarządową mogą uzyskać dotację w wysokości od 3000 zł do 15000 zł na działania służące zwiększaniu świadomości społeczności lokalnych na rzecz czystego powietrza realizowane na terenie województwa małopolskiego lub śląskiego. Nie jest wymagany finansowy wkład własny.

Termin składania wniosków mija 3 października 2016 o godzinie 15:00. Wnioski należy wypełnić na formularzach dostępnych na www.krakowskialarmsmogowy.pl/naszepowietrze.

Cele programu to:

1. Podniesienie świadomości wśród członków społeczności lokalnych na terenie województwa małopolskiego i/lub śląskiego na temat zanieczyszczenia powietrza i rozwiązań służących poprawie jakości powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem niskiej emisji;
2. Podniesienie poziomu zaangażowania społeczności lokalnych na terenie województwa małopolskiego i/lub śląskiego w działania na rzecz poprawy jakości powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem niskiej emisji;
3. Rozwój ruchów i inicjatyw społecznych działających na rzecz poprawy jakości powietrza w województwie małopolskim i/lub śląskim.

Opis Programu

Regulamin i wzór wniosku

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego zaprasza przedstawicieli zainteresowanych gmin, mieszkańców i organizacji na spotkania konsultacyjne, na których zaprezentowane zostaną założenia przygotowywanej aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do czynnego udziału w tworzeniu strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce poprzez udział w spotkaniach.

Spotkania konsultacyjne odbywać będą się według poniższego harmonogramu:

• 14 września o godz. 10:00

Miejsce: Kraków, ul. Św. Filipa 6, aula Kolejowego Towarzystwa Kultury,

Spotkanie dla gmin Krakowskiego Obszaru Metropolitarnego (powiat miechowski, proszowicki, bocheński, myślenicki, wielicki, krakowski – z wyjątkiem Metropolii Krakowskiej).

• 15 września o godz. 10:00

Miejsce: Tarnów, ul. Narutowicza 38, sala nr 11 (parter) w Starostwie Powiatowym,

Spotkanie dla gmin Subregionu tarnowskiego (miasto Tarnów, powiat tarnowski, dąbrowski, brzeski).

• 19 września o godz. 11:00

Miejsce: Kraków, ul. Św. Filipa 6, aula Kolejowego Towarzystwa Kultury,

Spotkanie dla gmin Metropolii Krakowskiej (miasto Kraków, Biskupice, Czernichów, Igołomia-Wawrzeńczyce, Kocmyrzów-Luborzyca, Liszki, Michałowice, Mogilany, Niepołomice, Skawina, Świątniki Górne, Wieliczka, Wielka Wieś, Zabierzów, Zielonki).

• 20 września o godz. 10:00

Miejsce: Nowy Sącz, ul Jagiellońska 33, sala sesyjna w Starostwie Powiatowym,

Spotkanie dla gmin Subregionu sądeckiego (miasto Nowy Sącz, powiat nowosądecki, gorlicki, limanowski).

• 21 września o godz. 10:00

Miejsce: Chrzanów, ul. Focha 3, sala audiowizualna Powiatowego Centrum Kształcenia Ustawicznego,

Spotkanie dla gmin Subregionu Małopolska zachodnia (powiat chrzanowski, olkuski, oświęcimski, wadowicki).

• 22 września o godz. 9:00

Miejsce: Nowy Targ, ul. Jana III Sobieskiego 2, sala konferencyjna Biura Związku Euroregion „Tatry”.

Spotkanie dla gmin Subregionu podhalańskiego (powiat tatrzański, nowotarski, suski).

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie ogłosił nabór wniosków w ramach Programu Priorytetowego JAWOR Poprawa efektywności energetycznej – termomodernizacja budynków jednorodzinnych. Celem Programu jest zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze w wyniku docieplenia przegród budowlanych. Zadania objęte dofinansowaniem to: ocieplenia ścian zewnętrznych budynków, ocieplenia dachów, stropodachów, stropów nad ostatnią kondygnacją, ocieplenia stropów piwnic, wymiany okien, drzwi zewnętrznych. Wymagane jest zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze o co najmniej 25%.

Program skierowany jest do osób fizycznych. Mogą one uzyskać preferencyjną pożyczkę w wysokości do 90% kosztu docieplenia budynku, której oprocentowanie wyniesie 2% w skali roku i podlegać będzie umorzeniu w wysokości do 20%. Minimalna kwota pożyczki to 20 tys. zł a maksymalna 100 tys. zł.

Szczegółowe zasady programu JAWOR

Z najnowszych badań opinii publicznej wynika, że Małopolanie negatywnie postrzegają jakość powietrza w swoim regionie. Największa świadomość problemu zanieczyszczenia powietrza występuje w Krakowie, gdzie aż 81% respondentów uważa że jakość powietrza jest bardzo zła lub raczej zła. Pomimo, iż na wsiach oraz w mniejszych miastach ogólna ocena jakości powietrza jest lepsza, to aż 63% Małopolan jest przekonana, że powietrze jest bardziej zanieczyszczone w trakcie sezonu grzewczego i ocenia jego jakość w tych miesiącach jako bardzo złą lub raczej złą. Podobny odsetek (69%) uważa, że jakość powietrza może mieć w przyszłości negatywne skutki dla zdrowia ich samych lub ich najbliższych.

Małopolanie wykazują bardzo wysokie poparcie dla antysmogowych regulacji. Niemal 90% mieszkańców regionu popiera wprowadzenie obowiązku wymiany najbardziej zanieczyszczających kotłów, przy zapewnieniu przez władze dopłat do kosztów takiej wymiany. Równie duży odsetek respondentów popiera wprowadzenie norm jakości węgla czy zaostrzenie kar za spalanie śmieci. Wysokie jest także poparcie dla ograniczenia ruchu samochodowego w większych miastach oraz wprowadzenia zakazu wjazdu samochodów ze starymi silnikami diesla do centrów dużych miast – w Krakowie wyniosło ono odpowiednio 63% oraz 70%.

Badania uwidaczniają również duży problem z dostępem do informacji o bieżącej jakości powietrza w miejscowościach poza Krakowem. Aż 61% czuje się źle poinformowana pod tym względem. Z drugiej strony około trzy czwarte mieszkańców Małopolski oczekuje łatwiejszego dostępu do tego typu informacji. Najchętniej Małopolanie chcieliby, aby informacja na temat jakości powietrza docierała do nich przez Internet, elektroniczne tablice w przestrzeni miejskiej, urzędy gminy, telewizję, radio oraz prasę.

Badania zostały przeprowadzone w sierpniu 2016 roku na reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców województwa. Badania zostały wykonane przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej, na zlecenie Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy, w ramach realizacji projektu zintegrowanego „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, dofinansowanego w ramach programu Unii Europejskiej LIFE.

Raport z oceny świadomości mieszkańców Małopolski

Zebrane zostały wnioski mieszkańców, organizacji pozarządowych i władz gmin, które powinny zostać uwzględnione w pracach nad aktualizacją Programu ochrony powietrza. W wyznaczonym okresie od 22 czerwca do 29 lipca wpłynęły wnioski od łącznie 52 instytucji, w tym 35 od władz gmin, 13 od organizacji oraz 4 od osób prywatnych.

Zgłoszone uwagi w dużej części dotyczyły konieczności wyznaczenia w Programie ochrony powietrza potrzeby przygotowania i przyjęcia uchwały antysmogowej określającej parametry emisyjne dla kotłów małej mocy na terenie całego województwa małopolskiego. Pojawiły się komentarze dotyczące braku skutecznych instrumentów prawnych, które pozwoliłyby wymóc na mieszkańcach wymianę niskosprawnych instalacji grzewczych, a także wskazujące na problem braku środków finansowych na podjęcie tego przedsięwzięcia. Uwagi odnosiły się również do zjawiska nielegalnego spalania odpadów w domowych instalacjach grzewczych, które nadal powszechnie obserwowane jest na terenie całego województwa. Związane jest to z niedostateczną kontrolą lub jej brakiem w niektórych gminach, co wynika z nieznajomości przepisów lub trudności kadrowych.

Część gmin, dla których w poprzednim Programie z 2013 r. nie wyznaczono obowiązku wymiany starych kotłów, zwróciły się z prośbą o ich uwzględnienie w zaktualizowanym dokumencie i zadeklarowały podjęcie działań w zakresie likwidacji niskiej emisji. Natomiast niektóre z gmin, dla których obecny Program wyznaczał zadania w zakresie zmniejszenia emisji do powietrza, wnioskowało o ograniczenie skali wyznaczonych obowiązków.

We dniach 12-22 września odbędą się spotkania konsultacyjne w poszczególnych regionach województwa w celu zaprezentowania założeń nowego Programu. Prace nad przygotowaniem projektu zaktualizowanego Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego potrwają do października br. W listopadzie odbędą się oficjalne konsultacje społeczne i proces opiniowania dokumentu przez władze gmin i powiatów. Przedstawienie uchwały Sejmikowi Województwa Małopolskiego planowane jest w styczniu 2017 roku.

Zestawienie zgłoszonych wniosków do aktualizacji Programu ochrony powietrza

W ramach prowadzonego od 24 czerwca do 25 lipca 2016 naboru kart projektów do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, złożono łącznie 101 projektów związanych z obniżeniem niskiej emisji poprzez zastosowanie nowoczesnych kotłów na węgiel (poddziałanie 4.4.3). Działania dotyczą gmin w 5 subregionach: Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, Subregionie Tarnowskim, Subregionie Sądeckim, Subregionie Podhalańskim i Małopolsce Zachodniej.  Całkowity koszt wymiany ogrzewania z wszystkich projektów wynosi ponad 190 mln zł, z czego wnioskowane dofinansowanie unijne to około 147 mln zł.

Natomiast w przypadku działań polegających na wymianie źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych na nowoczesne kotły na biomasę, paliwa gazowe i inne oraz rozwój sieci ciepłowniczych (poddziałanie 4.4.2), złożono dla gmin w 5 subregionach łącznie 97 kart projektów. Całkowity koszt działań wynosi ponad 222 mln zł, z czego 162 mln zł to kwota wnioskowanego dofinansowania.

Nabór kart projektów na działanie 4.4.2

Nabór kart projektów na działanie 4.4.3

Już za kilka miesięcy – od 1 kwietnia 2017 roku dostawcy kotłów na paliwa stałe będą zobligowani, by zadbać o ich oznaczenie etykietą efektywności energetycznej. Etykiety będą obowiązywać również dla zestawów zawierających kocioł na paliwo stałe, ogrzewacze dodatkowe, regulatory temperatury i urządzenia słoneczne. Klasy energetyczne będą przypisywane na podstawie współczynnika efektywności energetycznej (EEI) kotła lub zestawu od najgorszej klasy G (EEI poniżej 30) do najlepszej klasy A+++ (EEI co najmniej 150).

Wymagania ekoprojektu

Natomiast od 1 stycznia 2020 roku kotły na paliwa stałe wprowadzane do obrotu i do użytkowania będą musiały spełniać wymogi efektywności energetycznej i emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń określone w przepisach rozporządzenia wykonawczego Komisji UE do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu. Od 1 stycznia 2022 r. podobne wymagania obejmą również miejscowe ogrzewacze pomieszczeń (kominki, piece, kuchenki).

Ocena wpływu regulacji przygotowana przez Komisję Europejską wskazała, że wdrożenie nowych wymogów dla kotłów na paliwa stałe spowoduje w skali Unii Europejskiej oszczędność zużycia energii rzędu 17-22 PJ (petadżul = 1 J * 10¹⁵) w 2040 roku oraz ograniczenie emisji pyłów o 59-78% przy jednoczesnym pobudzeniu wzrostu miejsc pracy w tym sektorze. W przypadku miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń oszczędności zużycia energii wyniosą rzędu 207-313 PJ w 2030 roku a redukcja emisji pyłów o 36-42%.

Już obecnie kocioł grzewczy opalany paliwem stałym z mechanicznym podawaniem paliwa, mający napęd jest “maszyną” w rozumieniu dyrektywy maszynowej 89/392/EEC i podlega ocenie zgodności z zasadniczymi wymaganiami ustalonymi w dyrektywie. Musi zostać przebadany przez niezależną jednostkę badawczą, która posiada akredytację na badania kotłów zgodnie z normą PN EN 303-5:2012.

Lista kotłów

Na stronie powietrze.malopolska.pl/kotly publikowana jest lista kotłów, które spełniają wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 lub wymagania dotyczące ekoprojektu potwierdzone badaniami przeprowadzonymi przez laboratorium akredytowane. Lista ma służyć mieszkańcom w wyborze najbardziej ekologicznych kotłów grzewczych na paliwa stałe oraz władzom gmin w celu identyfikacji urządzeń, które mogą być dofinansowane w ramach dostępnych programów ze środków krajowych i unijnych. Obecnie trwają przygotowania docelowego regulaminu prowadzenia listy, aby ujednolicić prezentowane informacje i precyzyjniej wskazywać spełniane wymagania.

Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego jest strategią, która ma wskazać sposób osiągnięcia stanu zgodności z normami jakości powietrza w Małopolsce. Przyjęty w 2013 r. przez Sejmik Województwa Małopolskiego Program wskazywał, kto jest odpowiedzialny za przekroczenia norm oraz co należy zrobić, aby mieszkańcy Małopolski oddychali zdrowym powietrzem. Główną przyczyną przedostawania się do powietrza znacznej ilości zanieczyszczeń okazały się niskosprawne, przestarzałe urządzenia na paliwa stałe użytkowane w sektorze komunalno-bytowym, ale również duże natężenie transportu wpływające na wysokie poziomy dwutlenku azotu w Krakowie.

Od tego momentu minęły trzy lata, a efekty wdrożonych działań to 22 tysiące wymienionych starych źródeł spalania węgla i inwestycje warte 585 mln zł. Przyniosło to efekt redukcji ponad 350 ton pyłów i 180 kg szkodliwego benzo(a)pirenu. Obecnie opracowywana aktualizacja Programu ochrony powietrza wynikająca z przepisów prawnych ma zweryfikować, na ile cele i działania postawione w poprzednim Programie mają szanse na realizację oraz co można dodatkowo wykonać, aby osiągnąć znaczącą poprawę powietrza. W oparciu o nową diagnozę przyczyn złej jakości powietrza wyznaczona zostanie nowa strategia działania, dzięki której Małopolska będzie funkcjonować w zdrowej atmosferze.

Oczekujemy, że Program będzie współtworzony z mieszkańcami, samorządami i instytucjami mającymi wpływ na kreowanie świadomości ekologicznej. Zachęcamy wszystkich do czynnego udziału w tworzeniu strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce poprzez udział w konsultacjach społecznych oraz przesyłanie swoich propozycji i uwag. Do 29 lipca br. każdy mieszkaniec, organizacja lub instytucja może zgłosić uwagi i wnioski, które będą przeanalizowane w ramach przygotowywanego dokumentu. Zgłoszenia można kierować elektronicznie na adres e-mail: [email protected] lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków.

We wrześniu w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Chrzanowie oraz w Nowym Targu odbędzie się seria spotkań konsultacyjnych, podczas których zaprezentowane zostaną analizy w zakresie proponowanych działań ograniczających emisję zanieczyszczeń w ramach nowego Programu. Opracowany projekt Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w listopadzie 2016 poddany zostanie właściwym konsultacjom społecznym i opiniowaniu przez gminy i powiaty. Również w tym czasie każdy mieszkaniec będzie mógł przedstawić swoje stanowisko, zgłosić uwagi i wnioski do przygotowanego projektu dokumentu.

Na stronie internetowej www.powietrze.malopolska.pl/aktualizacja-pop dostępne będą informacje o bieżącym postępie prac, planowanych spotkaniach konsultacyjnych oraz materiały źródłowe, które są wykorzystywane przy pracach nad aktualizacją Programu.

Zachęcamy do aktywnej współpracy przy aktualizacji strategii poprawy jakości powietrza w Małopolsce.

W Oświęcimiu odbyła się debata z udziałem Marszałka Województwa Małopolskiego o wykorzystaniu środków unijnych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 na wymianę starych kotłów na paliwa stałe.

Tylko do 25 lipca 2016 gminy mogą składać do Urzędu Marszałkowskiego karty projektów na likwidację niskiej emisji w ramach poddziałania 4.4.2 i 4.4.3. Złożenie karty w terminie jest niezbędne aby gmina mogła uczestniczyć we właściwym naborze projektów zaplanowanym w IV kwartale 2016.

Nabór kart projektów dla poddziałania 4.4.2

Nabór kart projektów dla poddziałania 4.4.3

Do 25 lipca 2016 trwa nabór kart projektów subregionalnych na poddziałanie 4.4.2 i 4.4.3 Obniżenie poziomu niskiej emisji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014-2020.

O środki mogą aplikować jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne samorządów posiadające osobowość prawną oraz podmioty odpowiedzialne za rozwój sieci ciepłowniczych.

W ramach poddziałania 4.4.2 dofinansowanie jest przeznaczone na wymianę źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych na źródła na biomasę i paliwa gazowe, pompy ciepła oraz rozwój sieci ciepłowniczych natomiast w ramach poddziałania 4.4.3 na wymianę źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych na nowoczesne kotły węglowe.

Przewidywany maksymalny poziom dofinansowania na nowe urządzenie grzewcze wynosi 350 zł/kW mocy urządzenia, ale nie więcej niż 8 000 zł.

Zgłoszenie karty projektu jest niezbędne, aby wziąć udział w późniejszej właściwej procedurze konkursowej.

Regulamin naboru i wzór karty projektu dostępny jest na stronach internetowych Województwa Małopolskiego:

Nabór kart projektów dla poddziałania 4.4.2

Nabór kart projektów dla poddziałania 4.4.3

W obecności władz województwa małopolskiego, przedstawicieli Komisji Europejskiej, zaproszonych gości i partnerów, w Muzeum Lotnictwa Polskiego odbyła się uroczysta inauguracja realizacji projektu zintegrowanego LIFE na rzecz poprawy jakości powietrza w Małopolsce. Dzięki determinacji ponad 50 gmin z Małopolski oraz wsparciu finansowemu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, możliwe było uruchomienie projektu, którego celem jest przyspieszenie wdrożenia Programu ochrony powietrza. Do projektu przystępuje także województwo śląskie, dzięki czemu możliwe będzie podejmowanie wspólnych ponadregionalnych działań i inicjatyw.

Christian Strasser z Wydziału ds. programu LIFE przedstawił oczekiwania Komisji Europejskiej wobec projektów zintegrowanych LIFE, które są nowym instrumentem unijnym wdrażania strategii poprawy jakości środowiska. Guido de Wilt z Wydziału ds. Jakości Powietrza Komisji Europejskiej zaprezentował natomiast priorytety unijnej polityki poprawy jakości powietrza, która służy ochronie zdrowia mieszkańców.

Partnerzy z Czech, Słowacji i Belgii podzielili się własnymi doświadczeniami w zakresie metod oceny jakości powietrza oraz działań w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Doradcy energetyczni Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawili założenia projektu wsparcia doradczego dla gmin, natomiast Krajowa Agencja Poszanowania Energii zaplanowane działania w ramach Centrum Kompetencji dla Eko-doradców w gminach. Prezes Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy przedstawił zaplanowane w ramach projektu wsparcie prowadzenia kampanii podnoszących świadomość mieszkańców a ze strony Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska przedstawiony został nadzór nad realizacją Programu ochrony powietrza w Małopolsce. Doświadczenia w zakresie prowadzonych działań na rzecz poprawy jakości powietrza oraz ich powiązanie z projektem LIFE zaprezentowali przedstawiciele Krakowa, Miechowa i Wadowic.

Prezentacje:

Polityka ochrony powietrza w Unii Europejskiej – Wilhelmus de Wilt, Wydział ds. Powietrza, Dyrektoriat ds. Środowiska, Komisja Europejska (jęz. angielski)

Doświadczenia Republiki Czeskiej w zakresie wdrażania działań na rzecz poprawy stanu powietrza – Vendula Breburdová, Ministerstwo Środowiska Republiki Czeskiej (jęz. angielski)

Założenia projektu zintegrowanego LIFE IP Małopolska – Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

Priorytetowe działania rzecz poprawy jakości powietrza na Słowacji i planowane działania w ramach projektu – Jana Krajčovičová, Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny w Bratysławie (jęz. angielski)

Rola i zadania instytutu VITO w projekcie – Clemens Mensink, Lisa Blyth, VITO NV z Belgii (jęz. angielski)

Projekt wsparcia doradczego w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE realizowany przez WFOŚiGW w Krakowie – Małgorzata Mrugała, Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie

Nadzór nad realizacją Programu ochrony powietrza – Ryszard Listwan, Zastępca Małopolskiego Inspektora Ochrony Środowiska w Krakowie

Priorytety miasta Krakowa w zakresie poprawy jakości powietrza i zadania w projekcie – Witold Śmiałek, Doradca Prezydenta Miasta Krakowa ds. jakości powietrza

Doświadczenia gminy Miechów w zakresie poprawy jakości powietrza i rola w projekcie – Dariusz Marczewski, Burmistrz Miechowa

Doświadczenia gminy Wadowice w zakresie poprawy jakości powietrza i rola w projekcie – Paweł Jodłowski, Gmina Wadowice

Rola i zadania Krajowej Agencji Poszanowania Energii w projekcie – Karolina Loth-Babut, Dyrektor zarządzający KAPE S.A.

W środę 22 czerwca 2016 odbędzie się konferencja inaugurująca projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”. Spotkanie będzie miało miejsce w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie przy al. Jana Pawła II 39.

Ilość miejsc ograniczona. Zainteresowanych udziałem w konferencji prosimy o kontakt z Panią Małgorzatą Musielok, e-mail: [email protected]. Konferencja będzie prowadzona w języku polskim i angielskim. Zapewnione zostanie tłumaczenie symultaniczne.

Program konferencji

10:00 Rejestracja uczestników.

10:30 Powitanie uczestników – Jacek Krupa, Marszałek Województwa Małopolskiego.

10:45 Słowo wstępne – Urszula Nowogórska, Przewodnicząca Sejmiku Województwa Małopolskiego.

Sesja I

11:00 Oczekiwania Komisji Europejskiej wobec projektów zintegrowanych LIFE – Christian Strasser, Wydział ds. LIFE, Dyrektoriat ds. Środowiska, Komisja Europejska.

11:20 Polityka ochrony powietrza w Unii Europejskiej – Wilhelmus de Wilt, Wydział ds. Powietrza, Dyrektoriat ds. Środowiska, Komisja Europejska.

11:40 Doświadczenia Republiki Czeskiej w zakresie wdrażania działań na rzecz poprawy stanu powietrza – Vendula Breburdová, Ministerstwo Środowiska Republiki Czeskiej.

12:00 Przerwa kawowa.

Sesja II

12:20 Założenia projektu zintegrowanego LIFE IP Małopolska – Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego.

12:40 Priorytetowe działania rzecz poprawy jakości powietrza na Słowacji i planowane działania w ramach projektu – Jana Krajčovičová, Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny w Bratysławie.

13:00 Rola i zadania instytutu VITO w projekcie – Clemens Mensink, Lisa Blyth, VITO NV z Belgii.

13:20 Projekt wsparcia doradczego w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE realizowany przez WFOŚiGW w Krakowie – Małgorzata Mrugała, Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.

13:40 Nadzór nad realizacją Programu ochrony powietrza – Ryszard Listwan, Zastępca Małopolskiego Inspektora Ochrony Środowiska w Krakowie.

14:00 Lunch.

Sesja III

14:30 Priorytety miasta Krakowa w zakresie poprawy jakości powietrza i zadania w projekcie – Witold Śmiałek, Doradca Prezydenta Miasta Krakowa ds. jakości powietrza.

14:50 Doświadczenia gminy Miechów w zakresie poprawy jakości powietrza i rola w projekcie – Dariusz Marczewski, Burmistrz Miechowa.

15:10 Doświadczenia gminy Wadowice w zakresie poprawy jakości powietrza i rola w projekcie – Paweł Jodłowski, Gmina Wadowice.

15:30 Rola i zadania Krakowskiego Alarmu Smogowego w projekcie – Andrzej Guła, Krakowski Alarm Smogowy.

15:50 Rola i zadania Krajowej Agencji Poszanowania Energii w projekcie – Karolina Loth-Babut, Dyrektor zarządzający KAPE S.A.

16:10 Zakończenie konferencji.

Przyjęte zostały kryteria wyboru projektów na wymianę źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych w ramach działania 4.4 „Redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.

Najważniejsze warunki wstępne przy ocenie składanych projektów to:

• Zobowiązanie odbiorców końcowych do poddania się ocenie energetycznej budynku wykonanej przed realizacją projektu i wykonania modernizacji energetycznej budynku w zakresie wynikającym z ww. oceny. W przypadku, gdy budynek posiada maksymalną wartość wskaźnika EPH+W (nieodnawialna energia pierwotna na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej) nie większą niż 150 kWh/(m² x rok) dla domów jednorodzinnych lub 135 kWh/(m² x rok) dla domów wielorodzinnych modernizacja energetyczna budynku nie będzie wymagana. W przypadku zabytkowych budynków mieszkalnych możliwe będzie odstąpienie od oceny w oparciu o wskaźnik EPH+W i określenie minimalnego zakresu prac termomodernizacyjnych koniecznych do wykonania.
• Uwzględnienie projektu w Planie gospodarki niskoemisyjnej dla danego obszaru, który został zaopiniowany i uzyskał potwierdzenie z WFOŚiGW w Krakowie lub NFOŚiGW o poprawności opracowania dokumentu.
• Osiągnięcie redukcji emisji CO₂ o co najmniej 30% w odniesieniu do istniejących instalacji.
• Zastosowanie właściwego rodzaju systemów grzewczych opartych o kotły lub ogrzewacze pomieszczeń spalające biomasę, węgiel lub paliwa gazowe lub wykorzystujących odnawialne źródła energii lub polegających na podłączeniu do sieci ciepłowniczej. Wspierane urządzenia do ogrzewania muszą charakteryzować się minimalnym poziomem efektywności energetycznej i normami emisji zanieczyszczeń, które zostały określone w przepisach wykonawczych do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (tzw. dyrektywy Ecodesign). Wymóg ten dotyczy wszystkich paliw dopuszczonych do stosowania w instrukcji użytkowania urządzenia. Dodatkowo kotły spalające biomasę lub węgiel muszą być wyposażone w automatyczny podajnik paliwa (nie dotyczy kotłów zgazowujących) i nie mogą posiadać rusztu awaryjnego ani elementów umożliwiających jego zamontowanie.
• Zapewnienie systemu kontroli eksploatacji urządzeń grzewczych w zakresie wykonania obowiązku likwidacji starego kotła, użytkowania wyłącznie dofinansowanego systemu ogrzewania jako podstawowego źródła ciepła w budynku, braku nieuprawnionych modyfikacji kotła umożliwiających spalanie odpadów (np. dorobiony dodatkowy ruszt), przestrzegania parametrów paliwa dopuszczonego przez producenta urządzenia w instrukcji użytkowania urządzenia, w tym wyrażenia zgody przez odbiorcę końcowego na pobranie i zbadanie parametrów próbki paliwa oraz zapewnienia prawidłowych warunków składowania opału w celu jego ochrony przed zawilgoceniem.
• Zapewnienie zgodności projektu z planami rozwoju sieci ciepłowniczej – jeżeli na obszarze objętym projektem podłączenie do sieci ciepłowniczej jest planowane do końca września 2019, projekt musi obejmować likwidację starego źródła ciepła i podłączenie do sieci ciepłowniczej.

Dodatkowe punkty przyznawane będą projektom, które przewidują podłączenie do lokalnej sieci ciepłowniczej, działania podnoszące świadomość ekologiczną społeczeństwa, przygotowanie programu osłonowego dla osób, które ponoszą zwiększone koszty grzewcze lokalu związane z trwałą zmianą systemu ogrzewania oraz gdy projekt jest realizowany na terenie gmin zaklasyfikowanych do obszarów, na których konieczne jest podjęcie działań naprawczych polegających na likwidacji starych niskosprawnych urządzeń grzewczych i wyszczególnionych w obowiązującym Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Promowane będą również projekty, których rezultatem będzie wyższa redukcja emisji CO₂ oraz pyłu PM10 i PM2,5 (powyżej 40%).

Małopolska przeznaczyła na projekty w zakresie Regionalnej polityki energetycznej łącznie 420 mln euro, w tym 100 mln euro na działania w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza. Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków o dofinansowanie dla subregionów w ramach poddziałania 4.4.2 Obniżenie poziomu niskiej emisji i 4.4.3 Obniżenie poziomu niskiej emisji (paliwa stałe) – SPR to IV kwartał 2016.

Uchwała Zarządu Województwa Małopolskiego w sprawie przyjęcia propozycji kryteriów wyboru projektów w ramach 4. Osi priorytetowej RPOWM 2014-2020 pn. Regionalna polityka energetyczna

Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020

W środę 25 maja br. odbyło się spotkanie organizacyjne dla gmin, które zgłosiły chęć realizowania projektue zintegrowanego LIFE w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze, współfinansowanego ze środków Komisji Europejskiej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.

Spotkanie zainaugurował Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego, dziękując gminom za aktywną postawę i chęć uczestnictwa w projekcie. Gośćmi oraz prelegentami spotkania byli również doradcy energetyczni Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie realizujący  na terenie województwa małopolskiego projekt ogólnopolskiego systemu wsparcia doradczego w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE. W trakcie kilkugodzinnego spotkania współbeneficjenci projektu otrzymali najważniejsze informacje,  niezbędne do uruchomienia procedury zatrudnienia Eko-doradców w gminach.

Projekt zintegrowany LIFE Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze

Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkalnictwa oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE

Aspekty techniczne zatrudniania Eko-doradców

Na przełomie maja i czerwca w krakowskiej elektrociepłowni EDF Polska S.A. rozpoczną się testy rozruchowe nowych źródeł szczytowych – 8 kotłów opalanych olejem lekkim o mocy 35 MWt każdy. Testy te mają potwierdzić prawidłowość wykonania nowej instalacji przez wykonawców i przygotować je do pracy w okresie zimowym. Pierwszy etap testów potrwa do połowy lipca natomiast kolejny etap zostanie przeprowadzony na początku sezonu grzewczego.

Nowa kotłownia szczytowa to jeden z elementów nowych instalacji proekologicznych, w skład których wchodzą również instalacja odsiarczania oraz instalacja odazotowania spalin na blokach 3 i 4. Nowa kotłownia zastąpi stare kotły wodne opalane węglem. Cały program dostosowania instalacji krakowskiej elektrociepłowni do nowych wymagań środowiskowych rozpoczął się w 2013 roku i będzie kosztował około 650 mln zł. Kolejnym etapem tego przedsięwzięcia jest aktualnie realizowana instalacja odazotowania spalin na blokach 1 i 2, która zakończy się w 2017 r.

Rada Nadzorcza Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie zwiększyła poziom dotacji do wymiany starych kotłów węglowych w ramach programu PONE do wysokości 50% kosztów.

Nowe zasady programu PONE przewidują maksymalne dofinansowanie do inwestycji w zależności od rodzaju zastosowanego nowego ogrzewania:

• do 8 tys. zł (750-830 zł/kW) przy podłączeniu do sieci ciepłowniczej lub geotermii,
• do 7,5 tys. zł (1100-1300 zł/kW) do kotła gazowego,
• do 4,7 tys. zł (760-840 zł/kW) do kotła olejowego,
• do 4,5 tys. zł (620-650 zł/kW) do nowoczesnych kotłów na węgiel,
• do 4,5 tys. zł (1050-1150 zł/kW) do nowoczesnych kotłów na biomasę,
• do 3,4 tys. zł (530-580 zł/kW) do ogrzewania elektrycznego.

Gminy mogą składać wnioski do WFOŚiGW do 23 maja 2016 r. a alokacja środków na 2016 rok wynosi 10 mln zł.

Więcej informacji na stronie WFOŚiGW w Krakowie.

Kolejny rok z rzędu Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego dokonał  podsumowania realizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

Analizie poddane zostały działania przeprowadzone w 2015 r., które bezpośrednio lub pośrednio wpłynęły na poprawę jakości powietrza na terenie województwa małopolskiego. W 2015 roku na terenie Małopolski przeprowadzono ponad 10 tys. inwestycji z zakresu ograniczania emisji powierzchniowej. Inwestycje obejmowały likwidację kotłów na paliwo stałe (4446), termomodernizację (667), zastosowanie odnawialnego źródła energii (5260) czy modernizację sieci ciepłowniczej (30).  Działania w zakresie ograniczenia emisji powierzchniowej podejmowane przez gminy i powiaty pozwoliły na redukcję emisji pyłu PM10 oraz PM2,5 na poziomie 150 Mg oraz benzo(a)pirenu o ok. 65 kg. Stopień realizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego do 2023 roku wynosi obecnie 7,8 %.

System sprawozdawczy w zakresie monitorowania postępów realizacji celów Programu ochrony powietrza obejmuje wszystkie gminy i powiaty województwa małopolskiego. Marszałek Województwa Małopolskiego na podstawie otrzymanych sprawozdań przekazuje do Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska informację dotyczącą realizacji Programu ochrony powietrza w celu wykonywania ustawowych uprawnień do kontroli realizacji zadań określonych w Programie.

Ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi realizacji Programu ochrony powietrza województwie małopolskim w latach 2013-2015 roku można zapoznać się w zakładce Efekty realizacji Programu.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie zmienił zasady Programu dofinansowania zadań w ramach „Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie województwa małopolskiego”. Decyzja ta spowodowała konieczność zaktualizowania wszystkich wniosków  złożonych, a nie rozpatrzonych.

Obecnie dotacja ze środków Wojewódzkiego Funduszu na zadania realizowane w ramach programu może wynosić do 30% kosztów kwalifikowanych. Wkład własny gminy musi wynosić minimum 10% kosztów kwalifikowanych. Na pozostałą część kosztów kwalifikowanych może być udzielona pożyczka.

Z programu PONE od 2012 r. do 2015 r. skorzystało 9 gmin, natomiast w I kwartale 2016 r. wnioski złożyło już 11 gmin.

Aktualny regulamin dofinansowania zadań z programu PONE dostępny jest pod adresem: https://www.wfos.krakow.pl.

Aż 59 gmin z Małopolski oraz jeden związek gmin zadeklarowały udział w roli partnerów projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Ze względu na wycofanie się Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z dotowania realizacji projektu LIFE w Małopolsce, partnerzy stanęli przed koniecznością zwiększenia własnego udziału finansowego w budżecie projektu. W tej sytuacji 10 gmin i Przedsiębiorstwo Oszczędzania Energii ESCO Sp. z o.o. z Krakowa zmuszone były zrezygnować z udziału w jego realizacji.

Jednocześnie jednak aż 31 nowych gmin zadeklarowało chęć dołączenia do projektu i udziału w głównych działaniach mających na celu poprawę jakości powietrza w Małopolsce.

Realizacja projektu zintegrowanego LIFE będzie uzależniona od wyniku negocjacji z Komisją Europejską, która musi wyrazić zgodę na zmianę partnerów projektu.

Partnerzy projektu LIFE IP MAŁOPOLSKA: