Aktualizacja Programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego

11 lutego br. odbyło się wstępne spotkanie konsultacyjne  dotyczące aktualizacji Programu Ochrony Powietrza.  W konsultacjach uczestniczyli zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, małopolscy samorządowcy, specjaliści i mieszkańcy.

 Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego wyznacza działania, których celem jest osiągnięcie w całej Małopolsce do 2023 r. dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w powietrzu: pyłu PM10, PM2,5, benzo(a)pirenu, dwutlenku azotu i ozonu. Jednocześnie Program stanowi podstawowe narzędzie, dzięki któremu samorządy wdrażają własne Plany Gospodarki Niskoemisyjnej.

 Aż 98% mieszkańców małopolski oddycha złym powietrzem, więc zobowiązania samorządów są bardzo duże. Wkrótce powstanie Rada Czystego Powietrza, która będzie stanowiła forum wymiany doświadczeń i dążyła do wspólnego celu jakim jest czyste powietrze – zapowiedział  Tomasz Urynowicz – wicemarszałek Małopolski.

Wyznaczanie celów

Główne kierunki działań z zakresu ochrony powietrza to m.in.: ograniczenie emisji z niskosprawnych urządzeń na paliwa stałe, transportu i przemysłu. Istotnym elementem będzie także edukacja ekologiczna oraz poprawa warunków przewietrzania miast i ochrona terenów zielonych.

Polska zajmuje 3. miejsce w Europie pod względem przedwczesnych zgonów. Koszty ekonomiczne związane z przedwczesnymi zgonami spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrza to ok. 13% PKB. Koszty te nie uwzględniają hospitalizacji i leczenia – podkreśliła kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych – prof. Ewa Konduracka.

W korelacji z programami rządowymi kluczowe będzie także wsparcie dla termomodernizacji budynków oraz budownictwa energooszczędnego w budownictwie mieszkaniowym oraz w obiektach użyteczności publicznej.

Nie da się rozwiązać problemu zanieczyszczenia powietrza w Polsce bez bardzo ścisłej współpracy pomiędzy rządem, a samorządem. Zapewniam, że jeżeli będzie szansa wspomożenia prac związanych z aktualizacją programu ochrony powietrza, to z chęcią takiej pomocy udzielimy – zadeklarował Piotr Woźny – Pełnomocnik premiera ds. rządowego programu „Czyste powietrze”.

Kolejnym istotnym elementem działań służących poprawie jakości powietrza jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych i sieci gazowych zapewniająca podłączenie nowych użytkowników. Dostęp do niskoemisyjnych źródeł ogrzewania jest bowiem istotnym determinantem wpływającym na wybór instalacji. Ponadto punktem wyjścia dla podejmowania działań naprawczych będzie w dalszym ciągu inwentaryzacja emisji zanieczyszczeń. W celu określenia wpływu poszczególnych źródeł emisji zanieczyszczeń na jakość powietrza przeprowadzone zostanie modelowanie rozprzestrzeniania zanieczyszczeń z dużą dokładnością.

Identyfikacja źródeł emisji i wiedza jak one się rozprzestrzeniają będzie wiążąca. Dzięki temu wiadomo, gdzie trzeba zadziałać najmocniej i najsprawniej – dodał prof. Wojciech Suwała – Dziekan Wydziału Energetyki i Paliw AGH.

Kolejne stacje pomiarowe

Podczas spotkania zostało podpisane porozumienie pomiędzy Pełnomocnikiem Premiera ds. Programu Czyste Powietrze, Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii, Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska, Województwem Małopolskim i Stowarzyszeniem Krakowski Alarm Smogowy. Przedmiotem porozumienia jest podjęcie współpracy w zakresie organizacji pomiarów pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10. Pomiary będą prowadzone dla kolejnych dwóch miejscowości na terenie regionu.

Dzięki stacjom pomiarowym wzrasta świadomość i potęgują się działania – podkreślił Paweł Ciećko – Główny Inspektor Ochrony Środowiska.

Wyniki badań dostępne będą na stronach województwa małopolskiego i stowarzyszenia. Krakowski Alarm Smogowy będzie prowadzić badania zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 przy pomocy sprzętu spełniającego wymogi państwowego monitoringu środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska odpowiedzialny będzie za ważenie filtrów z poborników pyłowych. Wykona także oznaczenia benzo(a)pirenu z filtrów dostarczonych przez Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy.

Miarą sukcesu programów ochrony powietrza jest poprawa mierzona wskaźnikami takimi jak: stężenia pyłu zawieszonego, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, tlenków azotu – spuentował Andrzej Guła – Prezes Krakowskiego Alarmu Smogowego.

Nowe rozwiązania

Marszałek Tomasz Urynowicz zapowiedział także prace nad obniżeniem progów alarmowania i informowania o przekroczeniach poziomu pyłu zawieszonego w powietrzu. Byłoby to działanie wyróżniające Małopolskę na tle całego kraju. Do tej idei odniosła się Dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Krakowie Jolanta Stawska. Zwróciła uwagę, że poziomy alarmowe w Polsce są jednymi z najwyższych w Europie. W Szwajcarii są one aż 4,5 razy niższe niż w Polsce.

W wyniku szeroko prowadzonych konsultacji Województwo Małopolskie przystąpi do aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Poprzez zaproszenie do konsultacji samorządów, mieszkańców i specjalistów z różnych branż władze województwa pragną włączyć zainteresowanych programem w przygotowanie aktualizacji już na początkowym etapie. Dzięki temu powstanie kompleksowy program pozwalający na skuteczną walkę z zanieczyszczeniami powietrza w naszym regionie.

Zgłoś propozycje

Uwagi i wnioski do założeń programu można składać w terminie do 31 marca 2019 r. na adres e-mail: powietrze@umwm.pl lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, , ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków. Organem właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków jest Zarząd Województwa Małopolskiego.