Wyniki kontroli NIK w obszarze ochrony powietrza
Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kompleksową kontrolę organów władzy publicznej w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Stwierdzono, że organy zasadniczo podejmowały określone w przepisach prawa działania na rzecz ochrony powietrza, jednak tempo i skala tych działań były zbyt niskie, aby osiągnąć poprawę jego jakości.
NIK wskazał, że skala przekroczeń wartości normatywnych dla pyłu PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu w Polsce jest zdecydowanie wyższa niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej, dlatego osiągnięcie wymaganej jakości powietrza będzie wymagało dłuższej perspektywy czasowej. Istnieje także ryzyko nałożenia na Polskę kar finansowych w wysokości do 4 mld zł za niedotrzymanie unijnych standardów jakości powietrza.
Raport NIK pozytywnie ocenił działania Samorządu Województwa Małopolskiego. Jako dobrą praktykę opracowywania programów ochrony powietrza wskazano sposób przyjęcia Programu w województwie
małopolskim w formie jednego zbiorczego dokumentu obejmującego wszystkie strefy i zanieczyszczenia. Podkreślono również fakt pierwszego w skali kraju przypadku wykorzystania przez samorząd województwa uprawnień z art. 96 Prawa ochrony środowiska poprzez przyjęcie uchwały określającej rodzaje paliw dopuszczone do stosowania w Krakowie.
W konkluzji raportu NIK wnioskuje do Ministra Środowiska o przyspieszenie wprowadzenia zmian prawnych w celu ustanowienia standardów emisyjnych dla nowych kotłów węglowych małej mocy, minimalnych wymagań jakościowych dla paliw stałych, umożliwienia wprowadzania stref ograniczonej emisji komunikacyjnej na terenach wysokiego natężenia ruchu pojazdów samochodowych oraz doprecyzowania zasad prowadzenia postępowań kompensacyjnych. NIK wskazuje także na potrzebę przyśpieszenia prac nad opracowaniem krajowego programu ochrony powietrza oraz intensyfikację działań kontrolnych wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w zakresie wdrażania zadań określonych w programach ochrony powietrza. Ponadto NIK wydał rekomendacje do prezesów zarządów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej o wzmożenie działań informacyjnych dotyczących możliwości pozyskania wsparcia finansowego na realizację zadań z zakresu ochrony powietrza, natomiast do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast – o pełną realizację oraz intensyfikację działań naprawczych określonych w programach ochrony powietrza.