Wizyta Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki w Krakowie

W dniach 25-26 sierpnia br. w Krakowie odbyło się spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki, które było doskonałą okazją do zaprezentowania działań podejmowanych w Małopolsce w zakresie poprawy jakości powietrza i wymiany doświadczeń z innymi regionami w Polsce.

Podczas wizyty przedstawiono działania podejmowane przez Województwo Małopolskie oraz małopolskie gminy w zakresie wdrażania obowiązującego Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie zaprezentowali wnioski z prowadzonych w gminach kontroli w zakresie wdrażania działań naprawczych. Urząd Miasta Krakowa wraz z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Krakowie zaprezentowali dostępne programy pomocowe na wymianę urządzeń grzewczych oraz dopłaty dla mieszkańców, którzy ponoszą zwiększone koszty grzewcze lokalu. Swoje działania proekologiczne zaprezentowała również elektrociepłownia EDF Polska S.A. Oddział w Krakowie oraz zakład Protech Sp. z o.o. w Zatorze. Podczas spotkania, poruszono także kwestię wpływu motoryzacji na jakość powietrza.

W toku dyskusji przedstawiciele urzędów i producenci kotłów podnosili brak odpowiednich przepisów prawnych i działań na poziomie krajowym. Zwracano uwagę na konieczność określenia przepisów regulujących parametry jakościowe paliw stałych dopuszczonych do sprzedaży w Polsce, regulacji określających parametry techniczne i wielkość emisji zanieczyszczeń dla kotłów na paliwa stałe. Ponadto, rozmawiano na temat świadomości społecznej w zakresie zanieczyszczenia powietrza i konieczności dalszej edukacji społeczeństwa.

Grupa Robocza ds. Ochrony Powietrza i Energetyki funkcjonuje przy Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w ramach sieci organów ochrony środowiska „Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju”. W swoim składzie skupia przedstawicieli Ministerstwa Środowiska, urzędów marszałkowskich, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, ekspertów zajmujących się tematyką ochrony powietrza.

Poniżej prezentacje przedstawione na spotkaniu:

Prezentacja EDF Polska S.A. Oddział Kraków

Działania proekologiczne realizowane przez EDF Polska S.A. Oddział Kraków

Realizacja umowy o współpracy w zakresie zrównoważonego rozwoju przez EDF Polska S.A. Oddział Kraków

Praktyczne wykorzystanie przepisów art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska

Wsparcie finansowe Miasta Krakowa do wymiany urządzeń grzewczych

Wsparcie finansowe Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie wynikające ze zwiększonych kosztów grzewczych lokalu

Prezentacja zakładu Protech Sp. z o.o.

Działania zakładu Protech Sp. zo.o.

Doświadczenia Województwa Małopolskiego w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza

Projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Kraków – współpraca z gminami oraz kontrola wdrażania zapisów Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego

Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego na przykładzie gminy Wadowice

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza

Działania podejmowane przez Miasto Kraków w celu ograniczenia emisji komunikacyjnej

Zebrane zostały wnioski mieszkańców, organizacji pozarządowych i władz gmin, które powinny zostać uwzględnione w pracach nad aktualizacją Programu ochrony powietrza. W wyznaczonym okresie od 22 czerwca do 29 lipca wpłynęły wnioski od łącznie 52 instytucji, w tym 35 od władz gmin, 13 od organizacji oraz 4 od osób prywatnych.

Zgłoszone uwagi w dużej części dotyczyły konieczności wyznaczenia w Programie ochrony powietrza potrzeby przygotowania i przyjęcia uchwały antysmogowej określającej parametry emisyjne dla kotłów małej mocy na terenie całego województwa małopolskiego. Pojawiły się komentarze dotyczące braku skutecznych instrumentów prawnych, które pozwoliłyby wymóc na mieszkańcach wymianę niskosprawnych instalacji grzewczych, a także wskazujące na problem braku środków finansowych na podjęcie tego przedsięwzięcia. Uwagi odnosiły się również do zjawiska nielegalnego spalania odpadów w domowych instalacjach grzewczych, które nadal powszechnie obserwowane jest na terenie całego województwa. Związane jest to z niedostateczną kontrolą lub jej brakiem w niektórych gminach, co wynika z nieznajomości przepisów lub trudności kadrowych.

Część gmin, dla których w poprzednim Programie z 2013 r. nie wyznaczono obowiązku wymiany starych kotłów, zwróciły się z prośbą o ich uwzględnienie w zaktualizowanym dokumencie i zadeklarowały podjęcie działań w zakresie likwidacji niskiej emisji. Natomiast niektóre z gmin, dla których obecny Program wyznaczał zadania w zakresie zmniejszenia emisji do powietrza, wnioskowało o ograniczenie skali wyznaczonych obowiązków.

We dniach 12-22 września odbędą się spotkania konsultacyjne w poszczególnych regionach województwa w celu zaprezentowania założeń nowego Programu. Prace nad przygotowaniem projektu zaktualizowanego Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego potrwają do października br. W listopadzie odbędą się oficjalne konsultacje społeczne i proces opiniowania dokumentu przez władze gmin i powiatów. Przedstawienie uchwały Sejmikowi Województwa Małopolskiego planowane jest w styczniu 2017 roku.

Zestawienie zgłoszonych wniosków do aktualizacji Programu ochrony powietrza

Województwo Małopolskie podjęło się prowadzenia na jasnych i przejrzystych warunkach listy niskoemisyjnych kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (np. kominków, pieców), które wykorzystują paliwa stałe – węgiel lub biomasę. Na liście może znaleźć się każde urządzenie, które posiada badania laboratorium akredytowanego w zakresie zgodności z wymaganiami klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 lub zgodności z wymaganiami rozporządzenia Komisji UE 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. (w przypadku kotłów) lub rozporządzenia Komisji UE 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. (w przypadku ogrzewaczy pomieszczeń).

Dodatkowe warunki, które muszą spełniać urządzenia, które będą umieszczane na liście to:

  • kotły, za wyjątkiem kotłów zgazowujących, muszą być wyposażone w automatyczny podajnik paliwa,
  • kotły nie mogą posiadać rusztu awaryjnego ani elementów umożliwiających jego zamontowanie,
  • urządzenia grzewcze działające z elektrofiltrem nie mogą mieć technicznej możliwości pracy przy wyłączonym elektrofiltrze.

Zgłaszający urządzenia grzewcze na listę powinni przesłać na adres e-mail powietrze@umwm.pl:

  1. skan wypełnionego i podpisanego wniosku o wpis na listę,
  2. wersję elektroniczną lub skan dokumentacji technicznej oraz instrukcji dla instalatorów i użytkowników urządzenia grzewczego,
  3. skan podpisanego dokumentu wydanego przez stosowną jednostkę akredytowaną, zawierający sprawozdanie z badań emisji zanieczyszczeń i sprawności cieplnej lub sezonowej efektywności energetycznej,
  4. jedno zdjęcie lub grafikę przedstawiającą urządzenie grzewcze (jpg lub png, 1200×1200 pikseli)

Weryfikacja zgłaszanych wniosków o wpis na listę będzie prowadzona przez pracowników Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego lub zewnętrznych ekspertów.

Prowadzona lista ma służyć mieszkańcom i pracownikom gmin w prawidłowym doborze urządzeń grzewczych na paliwa stałe, które spełnią wymagania programów dofinansowania oraz gwarantują znaczną redukcję szkodliwej emisji do powietrza.

Regulamin będzie obowiązywał od 1 września 2016 roku i zastąpi obecnie prowadzoną listę zgłaszanych dotychczas kotłów na węgiel i biomasę na stronie powietrze.malopolska.pl/kotly.

Regulamin prowadzenia listy niskoemisyjnych urządzeń grzewczych – obowiązuje od 01.09.2016

Wniosek o wpis na listę niskoemisyjnych urządzeń grzewczych

Ministerstwo Środowiska opracowało Kodeks przeciwdziałania uciążliwości zapachowej, który ma na celu ograniczenie narastającego problemu odorów przy uwzględnieniu istniejącej sytuacji społecznej i ekonomiczno-gospodarczej oraz braków w istniejących dotychczas przepisach prawnych. Jest to zbiór praktyk i działań przyjaznych środowisku, które może przyczynić się on do ograniczenia lub eliminowania uciążliwości zapachowej na różnych etapach inwestycji, zmniejszania negatywnego wpływu na ludzi i środowisko naturalne oraz podniesienia jakości życia.

Kodeks stworzony został na potrzeby administracji centralnej, samorządu wojewódzkiego i lokalnego oraz przedsiębiorców. Zawiera między innymi metody zapobiegania i zmniejszania emisji odorów takie jak: usytuowanie instalacji z dala od zabudowań mieszkalnych, stosowanie barier technicznych np. sadzenie drzew, przegląd stosowanych surowców i materiałów używanych w procesie produkcyjnym czy wykorzystywanie najlepszych dostępnych technik BAT. Istotne są również techniki redukcji i ograniczenia emisji substancji zapachowych, gdzie wykorzystać można takie metody jak: techniki filtracyjne, spalanie, dezodoryzację.

Główne źródła emisji substancji odoroczynnych zostały podzielone na poszczególne sektory: gospodarkę odpadami, gospodarkę wodno-ściekową, rolnictwo oraz przetwórstwo rolno-spożywcze, gdzie przedstawiono sposoby zapobiegania powstawaniu uciążliwości zapachowej. Właściwa lokalizacja, budowa instalacji i ukształtowanie terenu, przestrzeganie procedur eksploatacyjnych, hermetyzacja, maskowanie zapachu to tylko część proponowanych działań.

Projekt Kodeksu przeciwdziałania uciążliwości zapachowej na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska

W ramach prowadzonego od 24 czerwca do 25 lipca 2016 naboru kart projektów do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, złożono łącznie 101 projektów związanych z obniżeniem niskiej emisji poprzez zastosowanie nowoczesnych kotłów na węgiel (poddziałanie 4.4.3). Działania dotyczą gmin w 5 subregionach: Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, Subregionie Tarnowskim, Subregionie Sądeckim, Subregionie Podhalańskim i Małopolsce Zachodniej.  Całkowity koszt wymiany ogrzewania z wszystkich projektów wynosi ponad 190 mln zł, z czego wnioskowane dofinansowanie unijne to około 147 mln zł.

Natomiast w przypadku działań polegających na wymianie źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych na nowoczesne kotły na biomasę, paliwa gazowe i inne oraz rozwój sieci ciepłowniczych (poddziałanie 4.4.2), złożono dla gmin w 5 subregionach łącznie 97 kart projektów. Całkowity koszt działań wynosi ponad 222 mln zł, z czego 162 mln zł to kwota wnioskowanego dofinansowania.

Nabór kart projektów na działanie 4.4.2

Nabór kart projektów na działanie 4.4.3