Co wprowadza uchwała antysmogowa dla Małopolski?
Ogranicza powstawanie nowych źródeł emisji zanieczyszczeń
Od 1 lipca 2017 roku w Małopolsce nie można eksploatować nowego kotła na węgiel lub drewno lub kominka o parametrach emisji gorszych niż wyznaczone w unijnych rozporządzeniach w sprawie ekoprojektu.
Przy budowie nowego domu lub zmianie obecnego kotła lub kominka, wybierz przede wszystkim czyste lub niskoemisyjne ogrzewanie – podłączenie do sieci ciepłowniczej, ogrzewanie elektryczne, pompę ciepła, panele słoneczne, ogrzewanie gazowe lub lekkim olejem opałowym.
Jeżeli zdecydujesz się na urządzenie na pelety, drewno lub węgiel, musisz zastosować nowoczesny kocioł lub kominek, który spełnia wymagania ekoprojektu. Decydujące jest pierwsze uruchomienie instalacji w miejscu obecnego użytkowania – jeżeli nastąpiło po 1 lipca 2017 roku, powinna ona spełniać wymagania ekoprojektu.
Nie jest wystarczające spełnienie wymagań klasy 5! Więcej informacji o wymaganiach ekoprojektu oraz o różnicach między ekoprojektem a klasą 5 znajdziesz na stronie: Wymagania ekoprojektu dla urządzeń grzewczych na paliwa stałe.
Kocioł na paliwa stałe musi posiadać automatyczny podajnik paliwa (nie dotyczy kotłów zgazowujących) i nie może być wyposażony w ruszt awaryjny.
Listę urządzeń, które spełniają wymagania ekoprojektu znajdziesz na naszej stronie: Kotły i ogrzewacze na paliwa stałe w standardzie ekoprojektu.
Wprowadza wymagania dla jakości stosowanych paliw, aby wyeliminować odpady węglowe i mokre drewno
Od 1 lipca 2017 roku w całej Małopolsce obowiązuje zakaz stosowania mułów i flotów węglowych. Te frakcje to właściwie odpady węglowe – drobny pył węglowy o ziarnach do 3 mm, który zawiera duże ilości wilgoci, popiołu i innych zanieczyszczeń decydujących o dużej emisji przy jego spalaniu. Nie można również spalać węgla oznaczonego jako „miał”, gdyż zawartość frakcji poniżej 3 mm przekracza 15%.
Skąd możesz wiedzieć jakiej jakości jest węgiel na składzie przy zakupie? Sprzedawca ma obowiązek przekazać Ci świadectwo jakości węgla.
Obowiązuje także zakaz spalania drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20%. Oznacza to, że drewno przed spaleniem powinno być sezonowane – jego suszenie powinno trwać co najmniej dwa sezony. Suche drewno charakteryzuje się znacznie wyższą kalorycznością i niższą emisją zanieczyszczeń niż drzewo surowe. Do sprawdzenia wilgotności drewna można stosować urządzenia elektroniczne tzw. wilgotnościomierze do drewna.
Czy stosując „lepszy węgiel” zapłacisz więcej za ogrzewanie? Przeczytaj Fakty i mity o uchwałach antysmogowych oraz sprawdź Kalkulator emisji i kosztów ogrzewania.
Wyznacza okresy przejściowe dla obecnie użytkowanych kotłów na węgiel i drewno
Do końca kwietnia 2024 roku konieczna jest wymiana kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają żadnych norm emisyjnych (pierwotny termin na wymianę wskazywał na koniec 2022 roku, ale został przesunięty). Mieszkańcy mają więc kilka lat na wymianę tych kotłów. Obecnie istnieje możliwość skorzystania z dostępnych programów dofinansowania do wymiany kotłów. W przyszłości – po zakończeniu programów dofinansowania – konieczna będzie wymiana urządzeń we własnym zakresie.
Do końca 2026 roku trzeba wymienić kotły, które spełniają chociaż podstawowe wymagania emisyjne, czyli posiadają klasę 3 lub klasę 4 według normy PN-EN 303-5:2012.
Kotły spełniające wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012, które były eksploatowane przed 1 lipca 2017 roku, mogą być użytkowane do końca swojej żywotności.
Wprowadza obowiązek wymiany lub doposażenia kominków w urządzenia redukujące emisję
Od 1 lipca 2017 roku nowo instalowane kominki (również tzw. ogrzewacze pomieszczeń, piece kaflowe czy popularne „kozy”) muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Dotyczy to również sytuacji instalowania kominka w istniejących budynkach np. w ramach wymiany na nowy.
Od 1 maja 2024 roku dopuszczone będzie używanie tylko kominków spełniających wymagania ekoprojektu lub kominków, których sprawność cieplna wynosi co najmniej 80%. Dane dotyczące sprawności cieplnej powinna zawierać dokumentacja techniczna lub instrukcja kominka.
Kominki, które nie spełniają wymagań w zakresie ekoprojektu lub sprawności cieplnej na poziomie co najmniej 80%, od maja 2024 roku muszą zostać wymienione lub wyposażone w urządzenie redukujące emisję pyłu do poziomu zgodnego z wymaganiami ekoprojektu.
Pierwotnie termin dotyczący doposażenia lub wymiany kominków wyznaczony był na koniec 2022 roku, jednak we wrześniu 2022 roku został przesunięty na maj 2024 roku.
Podstawa prawna:
Kogo dotyczy uchwała antysmogowa?
Uchwała antysmogowa jest aktem prawa miejscowego i obowiązuje wszystkich na obszarze województwa małopolskiego (poza Krakowem). Dotyczy zarówno prywatnych budynków, jak również budynków gospodarczych, szklarni i tuneli foliowych, lokali usługowych, zakładów przemysłowych.
Wprowadzone ograniczenia obejmują instalacje, w których spalane są paliwa stałe. Dotyczą instalacji, które bezpośrednio wydzielają ciepło, przekazują ciepło do cieczy, do systemu dystrybucji gorącego powietrza lub do systemu centralnego ogrzewania.
Sprawdź również: Wymagania uchwały antysmogowej dla działalności gospodarczej
Wsparcie dla mieszkańców
Sprawdź dostępne programy dofinansowania do wymiany kotłów węglowych, przeprowadzenia termomodernizacji budynku oraz instalacji odnawialnych źródeł energii:
Skontaktuj się z Ekodoradcą w swojej gminie, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje oraz porady dotyczące zastosowania ekologicznego ogrzewania.
Kontrola przestrzegania wprowadzanych ograniczeń
Kontrola przestrzegania wymagań uchwały jest prowadzona przez uprawnione służby:
- straż miejską i gminną,
- upoważnionych pracowników urzędu gminy,
- Policję,
- Inspekcję Ochrony Środowiska.
Użytkownik urządzenia grzewczego powinien okazać kontrolerom dokumenty potwierdzające, że piec, kocioł lub kominek, z którego korzysta spełniają wszystkie wymogi określone w uchwale antysmogowej. Takim dokumentem może być np. dokumentacja techniczna, instrukcja użytkowania, wyniki badań, certyfikaty, które potwierdzają spełnienie wymaganych poziomów sprawności i emisji. Jeśli użytkownik nie posiada takich dokumentów, będzie domniemanie, że instalacja nie spełnia wymagań uchwały.
Jeżeli użytkownik instalacji nie przestrzega przepisów uchwały antysmogowej, może zostać ukarany mandatem do 500 zł. Może zostać również skierowany wniosek do sądu o ukaranie karą grzywny do 5 tys. zł. Kara może zostać nałożona ponownie przy każdym przypadku eksploatacji instalacji niezgodnie z uchwałą antysmogową.
Przypadki naruszenia wymagań uchwały antysmogowej możesz zgłosić poprzez aplikację Ekointerwencja.
Materiały informacyjne o uchwale antysmogowej
Wszystkie materiały informacyjne i edukacyjne dostępne są do pobrania w wersji elektronicznej na stronie internetowej: Materiały edukacyjne.
Zalecamy również kontakt z Ekodoradcą, który dysponuje takimi materiałami. Dane kontaktowe do Ekodoradców są dostępne na stronie: Ekodoradcy.
W przypadku dodatkowych pytań zachęcamy do kontaktu poprzez Formularz kontaktowy.
