Zaproszenie na konferencję Global Clean Air Summit

Województwo Małopolskie, wspólnie z wiodącymi organizacjami na rzecz czystego powietrza w Polsce — Polskim Alarmem Smogowym oraz Smogathonem, współorganizuje konferencję Global Clean Air Summit.

Celem konferencji jest wymiana doświadczeń z regionami lub państwami zmagającymi się z podobnymi problemami zanieczyszczenia powietrza, jak również podjęcie współpracy z krajami, które swoim przykładem pomagają innym wypracować skuteczną strategię przeciwdziałania tym zagrożeniom. Konferencja prowadzona będzie w czterech równoległych blokach tematycznych: polityka, zdrowie, biznes oraz technologie, w obecności ekspertów, lekarzy, przedsiębiorców oraz przedstawicieli władz na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.

Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w konferencji Global Clean Air Summit, która odbędzie się w dniu 27.11.2017 w Centrum Kongresowym ICE Kraków w godzinach: 10:00-17:15 .

Szczególnie zachęcamy Państwa do udziału w organizowanym przez Województwo Małopolskie bloku tematycznym „POLITYKA”, w którym wystąpią m.in. przedstawiciele Komisji Europejskiej, eksperci z Polski, Czech, Niemiec i Bułgarii.

Rejestracja

Szczegółowe informacje na temat konferencji znajdują się na stronie internetowej wydarzenia.

Udział w konferencji jest bezpłatny. Prosimy o rejestrację na stronie https://globalcleanairsummit.evenea.pl

Konferencja realizowana jest w ramach projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego — Małopolska w zdrowej atmosferze”, którego celem jest poprawa jakości powietrza w regionie, w ramach działania E.3 „Tworzenie sieci wymiany doświadczeń z innymi projektami”.

W ramach drugiej edycji konkursu Nasze Powietrze została ogłoszona lista najwyżej ocenionych przez komisję projektów. Spośród 19 wniosków spełniających wymogi formalne, wybranych zostało 12, które zakwalifikowano do dofinansowania. W najbliższym czasie podpisane zostaną umowy o dofinansowanie grantów o łącznej wartości 136 431 zł.

Wybrane projekty:

• Zabierzowski Alarm Smogowy – Pogromcy smogów,
• Fundacja 360! – Wyjście smoga 2017/2018,
• Stowarzyszenie Przedsiębiorców im. Dietla – #ZagłębieBezSmogu,
• Stowarzyszenie”Eko-Aura Małopolska” – Czyste powietrze dla Tuchowa,
• Stowarzyszenie Bo Miasto – Katowicka Liga Antysmogowa – działania aktywizujące i edukacyjne na dzieci i młodzieży na rzecz #czystepowietrze w Katowicach,
• Stowarzyszenie na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego „Eko Poprad” – Od przedszkola do seniora MUSZYNA wypowiada walkę przeciwko „SMOGOWI”,
• Fundacja Niezależny Instytut Edukacji Emocjonalnej – Parada SoGoSmoków-Dziecięce Zaangażowanie na rzecz czystego powietrza,
• Stowarzyszenie Pura Vida – Nie kopcę, chcę odetchnąć,
• Stowarzyszenie Buggy Gym – Rusz powietrzem z Buggy Gym,
• Tatrzańska Izba Gospodarcza – Eko challenger,
• Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS – Uchwała antysmogowa na co dzień,
• Raciborskie Stowarzyszenie Samorządowe „Nasze Miasto” – Smog nasz powszedni.

Program grantowy „Nasze Powietrze” realizowany jest przez stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy w ramach działania E.2 „Lokalne działania informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony powietrza” projektu zintegrowanego LIFE pn.: „Wdrażanie Programu ochrony powietrza w województwie małopolskim – Małopolska w zdrowej atmosferze”, wspieranego z instrumentu finansowego LIFE Unii Europejskiej.

W ostatnich miesiącach Ekodoradcy Projektu zintegrowanego LIFE w zakresie wdrażania Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze, realizowali szereg działań o charakterze informacyjno-edukacyjnym.

Korzystając z przyjemnej letniej pogody gminy województwa małopolskiego organizowały liczne festyny, pikniki, wydarzenia sportowe i inne spotkania w plenerze, które były doskonałą okazją do zaangażowania mieszkańców gmin i zainteresowania ich tematyką jakości powietrza. Ekodoradcy wykazywali się dużą kreatywnością w organizowaniu swoich stanowisk, gdzie każdy mógł uzyskać poradę w zakresie wymiany ogrzewania na ekologiczne, termomodernizacji, dostępnych programów pomocowych, a nawet zobaczyć i dotknąć kotłów najwyższej klasy, pomp ciepła czy paneli fotowoltaicznych. Ekodoradcy postawili również na współpracę, z zaangażowaniem wspierali się w trakcie weekendowych wydarzeń plenerowych, dzięki czemu treści edukacyjne mogły dotrzeć do większej liczby osób.

Kampania informacyjna

Rozległa kampania informacyjna to niezbędny element wprowadzonego w dniu 1 lipca 2017 r. zakazu wykorzystywania węgla złej jakości oraz wilgotnego drewna na terenie całego województwa małopolskiego. W życie weszła bowiem tzw. Uchwała Antysmogowa dla województwa małopolskiego, uchwalona w styczniu 2017 przez Sejmik Województwa Małopolskiego. Widząc potrzeby w zakresie informowania mieszkańców o zmianie obowiązującego prawa, Ekodoradcy dystrybuowali specjalne przygotowane na ten cel ulotki oraz zamieszczali informacje na stronach internetowych gmin, w mediach społecznościowych oraz  lokalnej prasie. Rozdystrybuowano setki broszur i ulotek informacyjnych, przypominając, że lato szybko się kończy, a sezon grzewczy znów przywita nas smogowymi epizodami.

W ciągu 12 miesięcy (październik 2016 r. – wrzesień 2017 r. ) Ekodoradcy:

• udzielili porad i pomocy 127,3 tys. Małopolanom
  (w biurze, w terenie, telefonicznie i pisemnie)
• zorganizowali 1,3 tys. spotkań dla mieszkańców,
  w których udział wzięło 26 tys. osób
• przeprowadzili 317 wykładów w szkołach z udziałem
  12,4 tys. osób
• przeprowadzili 725 kontroli u mieszkańców w zakresie spalania odpadów, w trakcie których w 18 przypadkach stwierdzono naruszenie prawa
• w sezonie grzewczym przebadali kamerą termowizyjną
  1 tys. budynków prywatnych i publicznych

Zapraszamy na naszą stronę: Materiały edukacyjne

[easy_image_gallery gallery=”251″]

Rozpoczęły się konsultacje społeczne projektu dokumentu „Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mający na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji”.

Nowy Program ochrony powietrza ma zastąpić dotychczasowy, przyjęty w listopadzie 2014 r. Obecnie konsultowany projekt cechuje szersza niż dotąd warstwa analityczna, przygotowana dzięki unijnemu finansowaniu. Dofinansowanie było możliwe dzięki przystąpieniu województwa śląskiego do koordynowanego przez województwo małopolskie, projektu zintegrowanego LIFE pod nazwą „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Z projektem programu można zapoznać się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego w Katowicach, w Wydziale Ochrony Środowiska przy ul. Reymonta 24 w Katowicach (w godzinach pracy Urzędu) oraz na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Równocześnie z konsultacjami społecznymi trwają rozmowy z organizacjami pozarządowymi i pożytku publicznego, a także z Radą Działalności Pożytku Publicznego Województwa Śląskiego.

W dniu 27 września 2017 roku odbyło się drugie posiedzenie Rady Programowej projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Do zadań Rady należy pełnienie roli doradcy programowego, wspieranie działań towarzyszących realizacji projektu oraz formułowanie propozycji ewentualnych zmian i modyfikacji rozwiązań składających się na system Ekodoradców.

Spotkanie otworzył Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego. Zostały omówione działania zrealizowane w I fazie projektu LIFE w Małopolsce, w szczególności podsumowanie działań Ekodoradców, kampanii regionalnych oraz lokalnych, a także działania informacyjno-edukacyjne i badawcze w zakresie ochrony powietrza, przedstawione przez Tomasza Pietrusiaka, Zastępcę Dyrektora Departamentu Środowiska oraz partnerów projektu LIFE, Krakowski Alarm Smogowy, Krajową Agencję Poszanowania Energii oraz miejską gminę Kraków.

W trakcie spotkania zostały omówione działania zrealizowane w I fazie projektu oraz przedstawiono i przeanalizowano propozycje na II fazę projektu zaplanowane przez poszczególnych partnerów.

Prezentacje

Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze

Działania KAS w projekcie LIFE

Zadania KAPE w ramach I fazy projektu

Projekt zintegrowany LIFE Gmina Miejska Kraków

Komisja Europejska uruchomiła kampanię informacyjną InvestEU, która ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie projektów i zadań finansowanych z funduszy unijnych mających bezpośredni wpływ na wzrost jakości życia mieszkańców państw członkowskich.

Kampania informuje o inwestycjach Unii Europejskiej w lokalne projekty, organizowane przez firmy, instytucje czy też przedsiębiorców. Projekty te przyczyniają się do tworzenia nowych miejsc pracy, a co za tym idzie rozwoju gospodarczego regionu w dziedzinach takich jak m.in. edukacja, służba zdrowia, infrastruktura transportowa, energia odnawialna. Środki na realizację projektów przyznawane są w postaci pożyczki, dofinansowania lub ukierunkowanych funduszy.

Kampania InvestEU przedstawia także przykłady zrealizowanych już projektów oraz ich pozytywny wpływ na otoczenie. Wybrane zostały najbardziej efektywne projekty, które mogą być uważane za wzorcowe. Do grona wyróżnionych projektów należy także koordynowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego projekt zintegrowany LIFE „Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”.

Wdrażanie programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze

Głównym celem projektu LIFE jest poprawa jakości powietrza na terenie województwa małopolskiego. Przy współpracy samorządu województwa oraz gmin, stworzona została sieć eko-doradców, których zadaniem jest zaangażowanie mieszkańców w działania związane z redukcją emisji zanieczyszczeń. Eko-doradcy informują mieszkańców w zakresie zwiększania energooszczędności ich domów oraz wyboru ekologicznych urządzeń grzewczych i sposobu ich finansowania.

Materiały  przygotowane na potrzeby prowadzonych działań dostępne są do wykorzystania pod adresem: www.europa.eu/investeu/content/materials-partners_pl

Od 2014 roku funkcjonuje nowy mechanizm postępowań kompensacyjnych w przypadku wydawania pozwoleń na emisję gazów lub pyłów do powietrza i pozwoleń zintegrowanych. Umożliwia on ograniczenie emisji pochodzącej z domowych instalacji grzewczych, dzięki czemu angażuje zarówno przedsiębiorstwa, jak i mieszkańców danego obszaru w działania związane z poprawą jakości powietrza.

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, postępowanie kompensacyjne przeprowadzane jest w przypadku nowo budowanych lub rozbudowywanych instalacji wprowadzających gazy lub pyły do powietrza, znajdujących się na obszarach, na których zanotowano przekroczenia norm jakości powietrza. Aby uzyskać pozwolenia na emisję, prowadzący instalację zobowiązany jest do redukcji na tym samym obszarze o 30% więcej zanieczyszczeń, jakie zamierza emitować do powietrza. Oznacza to konieczność likwidacji lub ograniczenia innego źródła emisji zlokalizowanego na terenie tej samej lub w wyjątkowych sytuacjach sąsiedniej gminy.

Na terenie województwa małopolskiego wydano już pierwsze pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza w ramach mechanizmu kompensacji z wykorzystaniem domowych instalacji grzewczych. Pierwsze postępowanie kompensacyjne przeprowadzone zostało na terenie miasta Oświęcim. Starosta Oświęcimski wydał taką decyzję dla spółki Alupol Films. Spółka ta dokonała redukcji ilości emitowanego do powietrza pyłu o około 14 kg w skali roku poprzez likwidację pieców kaflowych użytkowanych przez mieszkańców Oświęcimia oraz podłączenie lokalu mieszkaniowego do miejskiej sieci ciepłowniczej. Kolejną decyzję o przeprowadzeniu postępowania kompensacyjnego wydał Starosta Krakowski dla spółki SKANSKA, która zobowiązana została do redukcji ilości pyłu emitowanego do powietrza przez mieszkańców Skawiny o ponad 150 kg w skali roku.

Wykorzystywanie mechanizmu kompensacji w wydawaniu pozwoleń emisyjnych stanowi efektywne rozwiązanie dla terenów rozwijających się i może stanowić wzorzec dla innych gmin i przedsiębiorstw. Umożliwia ono rozwój gospodarczy regionu przy jednoczesnym ograniczaniu niskiej emisji, która jest główną przyczyną złej jakości powietrza w sezonie zimowym.

Już 1 lipca 2017 roku wchodzą w życie przepisy uchwały antysmogowej dla Małopolski i zacznie obowiązywać zakaz spalania mułów i flotów węglowych oraz biomasy o wilgotności powyżej 20%, natomiast wszystkie nowo eksploatowane kotły, piece i kominki powinny spełniać wymagania ekoprojektu w zakresie emisji zanieczyszczeń i efektywności energetycznej. Kontrola przestrzegania wymogów uchwały należy do zadań gmin, które powinny ją realizować przy pomocy straży miejskich i gminnych lub pracowników urzędów gmin.

Aby przygotować gminy do kontroli i egzekwowania wymagań uchwały, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego zorganizował w dniach 13 i 14 czerwca 2017 roku szkolenie dla pracowników  wszystkich gmin w Małopolsce oraz przedstawicieli straży gminnych i miejskich. Szkolenie obejmowało zagadnienia techniczne związane z konstrukcjami i wymaganiami dla kotłów i ogrzewaczy pomieszczeń, sposobami identyfikacji mułów lub flotów węglowych, pobierania próbek paliwa, a także zagadnienia prawne związane z przygotowywaniem upoważnień do kontroli i procedury ich przeprowadzania. Wykłady poprowadzili specjaliści z Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu, Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie oraz radca prawny fundacji Frank Bold. Doświadczeniami w zakresie prowadzenia kontroli indywidualnych gospodarstw domowych podzielili się również przedstawiciele Straży Miejskiej Miasta Krakowa. Natomiast Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska przedstawił informacje o kontrolach przestrzegania przez gminy obowiązków wynikających z Programu ochrony powietrza.

Tematyka szkolenia

• Wymagania uchwały antysmogowej dla Małopolski – Tomasz Pietrusiak, Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska UMWM.
• Kontrole realizacji przez gminy Programu ochrony powietrza – Ryszard Listwan, Zastępca Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
• Omówienie rodzajów instalacji dla których wprowadzono ograniczenia – Katarzyna Matuszek, Kierownik Laboratorium Technologii Spalania i Energetyki w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu,
  • przedstawienie różnic pomiędzy kotłem automatycznym a ręcznym,
  • prezentacja kotłów automatycznych (różne typy np. z podajnikiem ślimakowym, szufladowym),
  • przedstawienie różnicy pomiędzy kotłami spełniającymi wymagania normy PN-EN 303-5:2012 a ekoprojektu,
  • rodzaje i weryfikacja (odczytanie, interpretacja) dokumentów potwierdzających, że eksploatowane urządzenia grzewcze spełniają wymogi normy PN-EN 303-5:2012 lub ekoprojektu,
  • prezentacja sposobów nielegalnych przeróbek konstrukcyjnych kotłów, montażu dodatkowych elementów w kotle,
  • wskazanie możliwości rozpoznania czy kocioł posiada ruszt awaryjny,
  • prezentacja przykładów nieprawidłowej eksploatacji kotłów, wskazanie złych nawyków, praktyk w tym zakresie,
  • omówienie kwestii obowiązku dokonywania przeglądów kominiarskich oraz negatywnych skutków braku czyszczenia przewodów kominowych.
• Omówienie rodzaju paliw, dla których wprowadzono zakaz stosowania – Łukasz Smędowski, Kierownik Laboratorium Paliw i Węgli Aktywnych w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu,
  • przedstawienie sposobów organoleptycznej identyfikacji mułów i flotów węglowych – prezentacja próbek,
  • przedstawienie procedury badania uziarnienia węgla – wskazanie wytycznych jak pobrać próbkę, do jakiego laboratorium wysłać próbkę do badania,
  • przedstawienie wymaganych przy sprzedaży węgla dokumentów potwierdzających parametry paliwa (certyfikat jakościowy, potwierdzenie parametrów na fakturze),
  • przegląd certyfikatów węgla wraz ze sposobem odczytywania informacji w nich zawartych.
• Omówienie zakresu obejmującego eksploatację kominków – Robert Wojtowicz, Kierownik Laboratorium Badań Urządzeń Gazowych i Grzewczych w Instytucie Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie,
  • omówienie kominków otwartych i zamkniętych, ogrzewaczy wolnostojących, typy i różnice między nimi,
  • prezentacja wymogów ekoprojektu dla kominków,
  • rodzaje i weryfikacja dokumentów potwierdzających, że eksploatowany kominek spełnia wymogi ekoprojektu, odczytywanie i interpretacja dokumentów,
  • sprawdzenie wilgotności drewna i prezentacja pomiaru wilgotnościomierzem.
• Aspekt praktyczny prowadzenia kontroli – Andrzej Ryś, kierownik Referatu Kontroli Odpadów, Straż Miejska Miasta Krakowa.
• Aspekt prawny prowadzenia kontroli – Miłosz Jakubowski, Radca Prawny w Fundacji Frank Bold,
  • praktyczne przedstawienie procedury i doświadczeń prowadzenia kontroli spalania paliw na przykładzie miasta Krakowa,
  • przedstawienie zakresu prowadzonej kontroli,
  • wydawanie upoważnienia uprawniającego do przeprowadzenia kontroli,
  • możliwość pobierania próbek popiołu do analizy,
  • sporządzenie protokołu z kontroli,
  • kierowanie wniosków o ukaranie do sądu,
  • wysokość kar finansowych.

Materiały szkoleniowe

Wymagania uchwały antysmogowej dla Małopolski

Wymagania dla kotłów na paliwa stałe

Wymagania dla paliw stałych

Wymagania dla kominków i ogrzewaczy

Praktyczne aspekty kontroli

Prawne aspekty kontroli

Wzór upoważnienia do kontroli

Wzór zawiadomienia o kontroli

Wzór wniosku o ukaranie

Szkolenia odbyły się w ramach realizacji projektu LIFE IP MALOPOLSKA / LIFE14 IPE PL 021 współfinansowanego ze środków LIFE Unii Europejskiej.

Zarząd Województwa Małopolskiego przyjął projekt przejściowej uchwały antysmogowej dla Krakowa.

Dokument zakłada wprowadzenie od 1 lipca 2017 r. zakazu używania niskiej jakości węgla do ogrzewania domów i mieszkań. Te regulacje dotyczą terenu gminy miejskiej Kraków i będą obowiązywać do momentu wejścia w życie całkowitego zakazu palenia węglem czyli do końca sierpnia 2019 r.

W projekcie tymczasowej uchwały wprowadza się zakaz stosowania w piecach paliw niskiej jakości, które uwalniają do atmosfery najwięcej toksycznych związków i pyłów. Oznacza to, że do ogrzewania domu nie będzie można używać:

1. paliw, w których udział masowy węgla kamiennego lub węgla brunatnego o uziarnieniu 0-5 mm wynosi powyżej 5%,
2. paliw zawierających węgiel kamienny lub węgiel brunatny spełniających w stanie roboczym co najmniej jeden z następujących parametrów:
   • wartość opałowa poniżej 26 MJ/kg,
   • zawartość popiołu powyżej 10%,
   • zawartość siarki powyżej 0,8%;
3. paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%.

Przepisy będą obowiązywać do momentu wejścia w życie uchwały antysmogowej dla Krakowa z 2016 r. , która wprowadziła całkowity zakaz palenia węglem i drewnem w piecach, kotłach i kominkach od 1 września 2019 roku.

Teraz nowe przepisy trafiły do konsultacji społecznych – na ich ostateczny kształt będą mogli mieć wpływ zarówno mieszkańcy, organizacje pozarządowej, jak i władze miasta. Konsultacje potrwają do końca marca, a potem, jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, sejmik województwa będzie mógł głosować uchwałę pod koniec kwietnia.

W dniu 16 lutego 2017 roku odbyło się szkolenie dotyczące przygotowania wniosków o dotacje do wymiany kotłów na paliwa stałe ze środków programu PONE Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Szkolenie poprowadził Pan Robert Bażela – Kierownik ds. Dotacji w WFOŚiGW w Krakowie. Wzięło w nim udział ok. 120 osób z gmin na terenie województwa Małopolskiego. Obecni mieli okazję zapoznać się jak gminy mogą skorzystać z dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Krakowie w ramach „Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie województwa małopolskiego”.

Dofinansowanie zadań ze środków WFOŚiGW 2017r. – PONE

Informowanie mieszkańców o występujących przekroczeniach poziomów dopuszczalnych w powietrzu jest jednym z kluczowych działań na rzecz walki o czyste powietrze w województwie małopolskim. W ostatnim czasie na rynku dostępny jest szeroki wybór  urządzeń pomiarowych stężeń pyłu zawieszonego, które cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno wśród mieszkańców, jak i samorządów województwa małopolskiego.

Województwo Małopolskie, we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska, Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska w Krakowie, Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie oraz Stowarzyszeniem Krakowski Alarm Smogowy, planuje organizację pomiarów porównawczych dostępnych na rynku sensorów pyłu zawieszonego PM10.  Akcja ta ma na celu  weryfikację i ocenę wiarygodności szeroko dostępnych urządzeń pomiarowych poprzez porównanie otrzymanych wyników z wynikami uzyskanymi pomiarem metodą referencyjną urządzeń GIOŚ.

Planowana data rozpoczęcia pomiarów to 16 stycznia 2017r. a przewidywany czas pomiarów to ok. 5 miesięcy. Pomiary prowadzone będą przy stacji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Warunkiem uczestnictwa w planowanej akcji pomiarowej jest udostępnienie min. 2 czujników pomiarowych które mierzą pył zawieszony PM10 podając wartości średniogodzinne. Wyniki pomiarów będą przesyłane do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, oraz porównywane z wynikami stacji pomiarowej zlokalizowanej w tym samym miejscu. Akcja porównawcza zakończy się sporządzeniem raportu z przeprowadzonych badań. Raport będzie publikowany i powszechnie dostępny dla gmin i mieszkańców.

Serdecznie zapraszamy podmioty oferujące urządzenia pomiarowe stężeń pyłu PM10 do udziału w planowanej akcji. Prosimy o zgłoszenie chęci uczestnictwa na adres e-mail: [email protected]. Regulamin uczestnictwa oraz szczegóły wydarzenia zostaną przedstawione w najbliższym czasie do zainteresowanych podmiotów.

Zarząd Województwa Małopolskiego przyjął projekt uchwały antysmogowej dla Małopolski. To dokument, który od połowy przyszłego roku ma wprowadzać całkowity zakaz spalania mułów i flotów węglowych w piecach i kominkach na terenie całego województwa oraz wyeliminować montowanie kotłów, które nie spełniają norm ekoprojektu.

Najważniejszymi założeniami uchwały antysmogowej dla Małopolski jest ograniczenie powstawania nowych źródeł niskiej emisji i wprowadzenie zakazu instalowania tzw. kopciuchów, czyli kotłów, które nie spełniają żadnych norm emisji zanieczyszczeń. Uchwała ma także wprowadzić od lipca 2017 roku zakaz palenia w piecach mułami i flotami węglowymi oraz mokrym drewnem (o wilgotności powyżej 20%). W tej chwili do sprzedaży – głównie w Małopolsce i na Śląsku – trafia 800 tys. ton mułów, czyli odpadów węglowych. W efekcie ponad 98% mieszkańców regionu oddycha powietrzem, w którym nawet 10-krotnie przekroczone są dopuszczalne poziomy rakotwórczego benzo(a)pirenu, a ponad 4 tys. osób rocznie umiera na choroby będące następstwem zanieczyszczonego powietrza. Koszty związane z leczeniem chorych z powodu zanieczyszczeń powietrza i ich nieobecnością w pracy szacuje się na 3 mld zł rocznie.

Na dostosowanie się do przepisów uchwały w zakresie istniejących instalacji grzewczych, mieszkańcy będą mieli czas do końca 2022 roku, a w przypadku korzystania z kotła spełniającego wymagania emisyjne na poziomie co najmniej klasy 3, ten okres będzie wydłużony do końca 2026 roku.

Treść projektu uchwały dostępna jest na stronie www.powietrze.malopolska.pl/antysmogowa. Uwagi i wnioski do projektu dokumentu kierować można w terminie do 5 stycznia 2017 r., elektronicznie na adres e-mail: [email protected] lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków.

Zapraszamy do udziału w konferencji „Powietrze ponad granicami – uchwała antysmogowa jako narzędzie poprawy jakości powietrza”, która odbędzie się 23 listopada 2016 r. w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Po konferencji, od godziny 16:00 rozpocznie się spotkanie konsultacyjne projektu Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

Program konferencji:

12:00-12:20 Powitanie uczestników spotkania – Wojciech Kozak, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

12:20-12:40 Planowane działania na rzecz poprawy jakości powietrza w województwie małopolskim – Tomasz Pietrusiak, Z-ca Dyrektora Departamentu Środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego

12:40-13:40 Strategia poprawy jakości powietrza w Polsce – moderowany panel dyskusyjny z ekspertami i głosami z sali
Moderator: Pan Jacek Bańka – Radio Kraków
Uczestnicy:
– Wojciech Kozak – Wicemarszałek Województwa Małopolskiego,
– Marzena Wodzińska – Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego,
– Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju,
– Blanka Romanowska – Kierownik Referatu ds. planowania i sprawozdawczości oraz polityki ekologicznej, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego,
– Maciej Zathey – Dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu,
– Marcin Podgórski – Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami oraz Pozwoleń Zintegrowanych i Wodnoprawnych, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego,
– Andrzej Guła – Prezes Krakowskiego Alarmu Smogowego.

13:40-14:00 Przerwa kawowa

14:00-15:00 Rozwiązania na rzecz poprawy jakości powietrza na szczeblu gminnym pod kątem uchwały antysmogowej moderowany panel dyskusyjny z ekspertami i głosami z sali
Moderator: Pan Jacek Bańka – Radio Kraków
Uczestnicy:
– Witold Śmiałek – Doradca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Jakości Powietrza,
– Mateusz Klinowski – Burmistrz Wadowic,
– Wiktor Łukaszczyk – Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane,
– Marta Wieciech-Kumięga – Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska, Urząd Miasta Nowy Sącz,
– Marek Kaczanowski – Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska, Urząd Miasta Tarnowa.

15:00-15:30 Lunch

Ze względów organizacyjnych proszę o potwierdzenie udziału w konferencji na adres e-mail: [email protected]

Konsultacje projektu Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego

16:00-16:15 projekt aktualizacji Programu Ochron Powietrza dla województwa małopolskiego – Aneta Lochno – ATMOTERM S.A

16:15-16:25 Opinia do projektu aktualizacji Programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego – Anna Majchrzak – NILU Polska

16:25-17:30 Wystąpienia oraz dyskusja w ramach konsultacji projektu Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego

Do 30 listopada 2016 r. potrwają konsultacje społeczne projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

Przedmiotem dokumentu są długoterminowe działania naprawcze, plan działań krótkoterminowych oraz uszczegółowienie zagadnień związanych z inwentaryzacją źródeł emisji, analizą jakości powietrza i opisem uwarunkowań ekonomicznych, ekologicznych i lokalnych wybranych kierunków działań naprawczych.

Projekt Programu dostępny jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w dziale Konsultacje Projektów oraz pod adresem powietrze.malopolska.pl/aktualizacja-pop/

Uwagi i wnioski do projektu dokumentu kierować można elektronicznie na adres e-mail: [email protected] lub pisemnie na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków.

Organem właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków jest Zarząd Województwa Małopolskiego.

Ponadto, w ramach konsultacji społecznych 23 listopada 2016 r. o godz. 16:00 w siedzibie Muzeum Lotnictwa Polskiego, przy al. Jana Pawła II 39 w Krakowie odbędzie się otwarte spotkanie konsultacyjne dla wszystkich zainteresowanych osób.

Projekt Programu zostanie przedłożony Sejmikowi Województwa Małopolskiego do końca stycznia 2017 roku.

W ramach opracowania aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego analizowane są warianty wprowadzenia uchwały antysmogowej dla Małopolski. Priorytetem jest powstrzymanie przyrostu nowych źródeł niskiej emisji. Obecnie pomimo wymiany około 4 tys. kotłów węglowych rocznie, jednocześnie powstaje około 12 tys. nowych źródeł które nie muszą spełniać żadnych norm emisyjnych. Uchwała antysmogowa dla Małopolski może wprowadzić obowiązek, aby nowe źródła – już po przyjęciu uchwały w 2017 roku spełniały wymagania klasy 5. Jednocześnie wyeliminowane zostanie spalanie mułów i flotów węglowych a dla drewna postawione zostanie wymaganie stosowanie jedynie suchego, sezonowanego drewna, dzięki czemu zapewnione będzie jego czyste i bardziej efektywne spalanie. Regulacja może wyznaczyć również rok docelowy 2023, do którego wszystkie funkcjonujące pozaklasowe kotły powinny zostać zastąpione kotłami klasy 5. Takie rozwiązanie pozwoli na wykorzystywanie lokalnych zasobów polskiego węgla i drewna w nowoczesnych i wysokosprawnych urządzeniach grzewczych co pozwoli na osiągnięcie w Małopolsce jakości powietrza spełniającej wymagane normy.

Oszacowane łączne koszty wdrożenia obowiązku stosowania kotłów 5 klasy do 2023 roku to około 4,8 mld zł, które w części będą finansowane ze źródeł zewnętrznych. Jednak obniżenie emisji zanieczyszczeń w wyniku wdrożenia uchwały antysmogowej w wariancie kotłów klasy 5 pozwoli na uzyskanie docelowych oszczędności kosztów zdrowotnych szacowanych na poziomie 2,8 mld zł rocznie.

W ramach przygotowania aktualizacji Programu ochrony powietrza dla Małopolski przeanalizowane zostały efekty różnych wariantów działań ograniczenia niskiej emisji. Wykazały one jednoznacznie, że zarówno kontynuacja prowadzenia dotychczasowych działań bez uregulowania emisji z kotłów na poziomie województwa, jak również regulacje które wprowadzą łagodniejsze wymagania klasy 3 lub 4, nie przyniosą wystarczającego efektu w postaci dotrzymania norm jakości powietrza. O ile możliwe byłoby dotrzymanie średniorocznych norm dla pyłu PM10, to osiągnięcie obowiązujących od 2020 roku norm pyłu PM2,5 oraz osiągniecie na znacznym obszarze poziomu docelowego bezno(a)pirenu wymaga zastosowania nowoczesnych kotłów na paliwa stałe co najmniej klasy 5. Nawet w tym wariancie dojście do docelowych poziomów benzo(a)pirenu na newralgicznych obszarach będzie wymagało podjęcia działań dodatkowych – bliźniaczych działań ograniczających niską emisję w województwie śląskim, aby ograniczyć napływ zanieczyszczeń do Małopolski zachodniej oraz preferencji (np. w ramach programów dofinansowania) dla rozwoju sieci ciepłowniczych i czystych źródeł ciepła w większych miastach Małopolski, np. Nowym Sączu, Nowym Targu, Bochni, Wadowicach, Miechowie.

Dzięki zapoczątkowanym w Małopolsce wymaganiom udzielania dofinansowania wyłącznie dla nowoczesnych kotłów na paliwa stałe klasy 5 w ciągu ostatnich 2 lat producenci kotłów dokonali znaczącego postępu w konstrukcji nowoczesnych urządzeń. Obecnie już ponad 30 modeli kotłów co najmniej piętnastu różnych producentów spełnia wymagania najwyższej klasy emisyjnej a z miesiąca na miesiąc nowe modele przechodzą akredytowane badania. Lista niskoemisyjnych urządzeń grzewczych prowadzona jest na stronie www.powietrze.malopolska.pl/kotly

Przyjęcie uchwały antysmogowej dla Małopolski wprowadzającej wymóg stosowania kotłów klasy 5 to szansa na rozwój polskich firm produkujących nowoczesne i wysokosprawne urządzenia grzewcze przy wykorzystaniu lokalnych zasobów węgla i drewna. Od 2020 roku unijne regulacje wprowadzą zakaz sprzedaży na obszarze całej UE kotłów nie spełniających tzw. wymagań ekoprojektu czyli emisji zanieczyszczeń odpowiadających klasie 5. Ministerstwo Rozwoju ograniczenie sprzedaży kotłów poniżej klasy 5 od 2018 roku. Wprowadzenie uchwały antysmogowej w Małopolsce pozwoli uniknąć wzmożonej dystrybucji urządzeń grzewczych nie spełniających norm przed terminem wejścia regulacji unijnej i krajowej. Dzięki temu Małopolska nie stanie się rynkiem zbytu dla pozaklasowych urządzeń grzewczych, co spowodowałoby utrzymanie wysokiej emisji zanieczyszczeń przez kolejne lata ich eksploatacji.

Analiza wariantów uchwały antysmogowej dla Małopolski

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił złożone skargi na uchwałę Sejmiku Województwa Małopolskiego z 15 stycznia 2016 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. WSA w Krakowie potwierdził, że uchwała została podjęta zgodnie z prawem przy zachowaniu wymaganych elementów i procedury.

Przyjęcie przez Sejmik Województwa Małopolskiego uchwały antysmogowej dla Krakowa wprowadzającej od 1 września 2019 roku całkowity zakaz stosowania paliw stałych w kotłach, piecach i kominkach to odpowiedź na postulaty Krakowian domagających się radykalnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Głos mieszkańców został poparty stanowiskiem Prezydenta Miasta Krakowa oraz przyjętą jednogłośnie uchwałą Rady Miasta Krakowa popierającą przygotowane rozwiązanie. W konsultacjach społecznych 4,6 tys. osób osób (96,5 % biorących udział w konsultacjach) jednoznacznie opowiedziało się za przyjęciem całkowitego zakazu stosowania paliw stałych w Krakowie.

Zarząd Województwa Małopolskiego konsekwentnie dążył do przyjęcia dla Krakowa rozwiązania, które będzie adekwatne do skali występujących poziomów zanieczyszczenia powietrza oraz specyficznych dla tego miasta warunków topograficznych i meteorologicznych, które wpływają na większą kumulację zanieczyszczeń. Mimo niekorzystnych wyroków WSA i NSA wobec poprzedniej uchwały z 2013 roku, inspirowana przez Małopolskę i przeprowadzona przez Posła Tadeusza Arkita tzw. ustawa antysmogowa z 2015 roku umożliwiła ponowne przygotowanie i przyjęcie uchwały, której celem jest poprawa jakości powietrza w Krakowie.

Uchwała antysmogowa dla Krakowa już po pierwszych latach okazuje się sukcesem, gdyż przekłada się na znaczącą ilość zlikwidowanych starych pieców węglowych. Pod tym względem Kraków jest liderem – na ponad 10,0 tys kotłów zlikwidowanych w ostatnich 3 latach w Małopolsce, aż 7,8 tys. przypada na sam Kraków. Oznacza to zmniejszenie emisji pyłu PM10 o około 277 ton i PM2,5 o około 275 ton oraz rakotwórczego bezno(a)pirenu o 159 kg. W Krakowie pozostało nadal do likwidacji około 15 tys. pieców węglowych.

Przyjęcie uchwały antysmogowej dla Krakowa było niezbędne, aby doprowadzić do poprawy jakości powietrza w możliwie najkrótszym czasie. Prowadzone dotychczas działania w zakresie jedynie dotowania wymiany pieców i kotłowni węglowych pomimo zaangażowania dużych środków publicznych były nieskuteczne, gdyż nie ograniczały powstawania nowych źródeł emisji. Przyjęcie uchwały dla Krakowa stało się również inspiracją dla innych regionów Polski do poważnego zainteresowania się tematem jakości powietrza i podjęcia działań zmierzających do ograniczenia poziomu zanieczyszczenia.

W sobotę 24 września 2016 r. na Rynku Głównym w Krakowie rozpoczęły się Małopolskie Dni Profilaktyki Zdrowia. Uczestnicy wydarzenia na antysmogowym stanowisku Departamentu Środowiska UMWM mogli skorzystać z bezpłatnych badań spirometrycznych (wydolności płuc) w specjalistycznym mobilnym gabinecie.

Podczas wydarzenia wykonano łącznie około 60 bezpłatnych badań. Uczestnicy spotkania  mogli również zgłębić swoją wiedzę na  temat wpływu jakości powietrza na zdrowie, jak również uzyskać informacje o możliwościach dofinansowania wymiany systemów grzewczych na proekologiczne. Najmłodsi uczestnicy wydarzenia wzięli udział w konkursie dotyczącym ochrony powietrza i zapobiegania powstawaniu odpadów, w którym nagrodami były ekologiczna torba wykonana z odpadowych bannerów Województwa Małopolskiego oraz książeczka „Uwaga! Alarm! Smogosmok!” wydana przez Krakowski Alarm Smogowy.